| ESB

Inclusieve markt

Er wordt vaak beweert dat voor het bereiken van langdurige groei in een markt er een afweging gemaakt moet worden tussen gelijkheid en groei. Aghion et al. laten zien dat dit niet het geval is en dat vooral de dynamiek in de markt van belang is.

Ongelijke scholing

Lutz et al. laten met behulp van data over geletterdheid zien dat de wereldwijde ongelijkheid op onderwijsgebied toeneemt.

Betaalde ranglijst

Fabrikanten kunnen bij webwinkels vaak betalen voor een hogere plek in de zoekopdrachten van klanten. ACM verwacht dat door 'betaalde ranglijsten' prijzen van producten stijgen en de kwaliteit daalt. Onderzoek toont aan dat dit niet het geval is.

Parkeerkosten

Parkeren op straat is in Amsterdam relatief duur. Ostermeijer et al. laten zien dat deze hoge parkeerkosten effect sorteren. De vraag naar parkeerplekken op straat neemt namelijk af als gevolg van de hoge parkeerkosten.

Gescheiden naar school

Volgens Vogels et al. is de ruimtelijke en sociale scheiding tussen leerlingen in het voortgezet onderwijs van verschillende opleidingsniveaus schadelijk voor de sociale cohesie en burgerschapvorming.

Uitgelicht: Effectievere overheidssteun bij lage rente

Di Serio et al. concluderen op basis van Europese paneldata dat het effect van overheidsuitgaven op de economie groter is wanneer de rentevoet op staatsobligaties lager is dan de groeivoet van het bbp.

Democratie en corona

Democratische landen zijn minder effectief in het bedwingen van coronabesmettingen dan autocratische landen. Dit concluderen Karabulut et al. op basis van data over corona en democratiescores.

Grote prijsstijgingen ontlokken ‘nieuwbouw-hoppen’

Nieuwbouwwoningen stijgen sterker in prijs dan bestaande woningen. Ook stijgt het percentage woningkopers dat opnieuw een nieuwbouwwoning koopt. Een van de mogelijke verklaringen is dat nieuwe woningen in de huidige markt schaars en dus gewild zijn.

Belastingdruk loopt niet lineair op met financiële positie

Nederland kent een progressief belastingstelsel, maar het blijkt dat het verband tussen belasting- en premiedruk enerzijds en welvaart anderzijds niet helemaal evenredig loopt.

Tijdelijk minder ‘leven lang ontwikkelen’ in coronatijd

De coronamaatregelen hebben niet alleen gevolgen voor onderwijs aan scholieren en studenten, maar ook voor opleidingen en cursussen van volwassenen in het kader van een leven lang ontwikkelen. Het aantal volwassen dat een cursus volgde nam tijdelijk af.

Voetbalcoaches

Bryson et al. tonen aan dat het wisselen van voetbalcoach niet veel effect heeft op de teamprestaties. Als een coach zelf ontslag neemt, is er zelfs helemaal geen effect.

Promotiebespreking: Joris Klingen

Een gecontroleerd experiment geeft vaak de meest betrouwbare resultaten. Joris Klingen laat in zijn promotieonderzoek zien dat natuurlijke experimenten soms uitkomst bieden als gecontroleerde experimenten niet mogelijk zijn.

Waterbesparing

Ansink et al. onderzochten hoe waterverspilling verminderd kan worden. Het plaatsen van waterbesparende hulpmiddelen blijkt een kosteneffectieve oplossing te zijn. Huishoudens een training geven hoe ze water kunnen besparen blijkt niet effectief te zijn.

Duitse hervormingen

Duitsland voerde begin jaren nul de Hartz-hervorming uit om de werkloosheid tegen te gaan en de groei te bevorderen. Immel laat zien dat deze hervormingen hun doel hebben bereikt, maar dat ook de inkomensongelijkheid erdoor is toegenomen.

‘Houd regeerakkoord open’

De Tweede Kamerverkiezingen zijn achter de rug, en de kabinetsformatie kan gaan beginnen. Herman Wijffels was in 2006/07 tweede informateur bij het kabinet-Balkenende IV. Wij praatten met hem over zijn ervaringen toen, en over zijn adviezen voor de komende formatie.

ESB 4795: Verantwoord rendement

In dit ESB themanummer bekijken we de samenhang tussen het bedrijfsleven en de maatschappij. Er lijkt namelijk een steeds grotere kloof te ontstaan tussen deze twee.

Herstel kapitalisme vergt andere prikkels en publieke verantwoording bedrijven

Het aandeelhouderskapitalisme gaat onherroepelijk ten koste van mens, milieu en klimaat. Het onbegrensde rendementsstreven van aandeelhouders spoort ondernemingen aan tot maatschappelijk onverantwoord gedrag. Dat creëert een kloof tussen het bedrijfsleven en de samenleving. Ingrijpen is onvermijdelijk – maar hoe?

Nieuwe doelstelling bedrijven zorgt voor nieuwe problemen

Het creëren van aandeelhouderswaarde is een prima doelstelling, stelt Anjolein Schmeits. Het zijn de kortetermijnprikkels van de financiële markten die de maatschappelijke rol van bedrijven ondermijnen. Bedrijven moeten meer rapporteren over langetermijnwaardecreatie om hier weerstand aan te bieden.

Een ‘social audit’ dwingt tot ondernemen gebaseerd op maatschappelijke waarde

De samenleving verwacht dat bedrijven opereren met oog voor de legitieme belangen van burgers, consumenten, milieu en gemeenschappen. Die belangen leggen het echter veelal af tegen het winststreven. Dat zou kunnen veranderen met het invoeren van een corporate social audit, waarbij (grote) bedrijven cyclisch worden beoordeeld op hun maatschappelijke meerwaarde.

Beleggingsfondsen doorstaan coronastress goed

Corona zorgde afgelopen jaar voor aanzienlijke stress op de financiële markten, en ook beleggingsfondsen waren hier niet immuun voor. Dit is in het eerste kwartaal van vorig jaar te zien aan de uitstroom van beleggers uit beleggingsfondsen. Toch lijken ze de stress wel goed te hebben doorstaan.

Weerstand tegen bedrijfsleven komt niet uit de lucht vallen

De huidige kloof tussen het bedrijfsleven en de rest van de maatschappij kan niet los worden gezien van het sinds de jaren tachtig dominant geworden aandeelhoudersparadigma. Het wordt steeds duidelijker dat dat model in de praktijk niet werkt zoals het in theorie zou moeten doen. Er zou nu momentum kunnen ontstaan voor verandering.

Rentecurve wijst op sterker herstel in de VS dan in de eurozone

De Amerikaanse rentecurve bevindt zich op het steilste punt sinds 2016. De rentecurve in de eurozone is daarentegen nog steeds relatief vlak. De verschillen in de rentecurves geven een eerste indicatie dat het economische herstel in de VS naar verwachting sterker zal zijn dan dat in de eurozone.

Een lagere zorgpremie vergroot overstapbereidheid

In Nederland wordt de verplichte zorgverzekering voor de helft gefinancierd via een inkomensafhankelijke bijdrage en voor de andere helft door de verzekerden zelf via de nominale premie en het eigen risico. Door deze verhouding te veranderen kan de overheid de hoogte van de nominale zorgpremie beïnvloeden. Een lagere nominale premie kan leiden tot meer concurrentie tussen zorgverzekeraars.

COVID-19 treft Caribische deel Koninkrijk hard

De economieën van Curaçao, Aruba en Sint Maarten lijken harder te worden getroffen door de coronacrisis dan andere Caribische landen. De open economieën van de drie landen in het Caribische deel van het Koninkrijk spelen hierbij een rol.

Waarom een voor pandemie gewaarschuwde beleidsmaker niet voor twee telt

Op Prinsjesdag 2020 noemde minister Hoekstra COVID-19 een ‘zwarte zwaan’. Die typering komt het kabinet goed uit, want tegen een zwarte zwaan kun je niets beginnen. Maar was COVID-19 eigenlijk niet veeleer een ‘voorspelbare verrassing’?

Lessen voor de volgende pandemie

De coronacrisis leert ons lessen voor een volgende pandemie, vooral op het gebied van padafhankelijkheid.

Managementkwaliteit belangrijk voor productiviteit Nederlandse industrie

Eerder onderzoek suggereert dat de kwaliteit van het management de verschillen in winst en omzet tussen gelijksoortige Nederlandse bedrijven deels kan verklaren. Nader onderzoek aan aan de hand van gedetailleerde productiviteitsmaatstaven bevestigt deze vindingen.

De AOW nivelleert sterk doordat vooral hoge inkomens haar financieren

Na het bereiken van de AOW-leeftijd ontvangt iedere Nederlander een AOW-uitkering. Een levensloopperspectief laat zien dat deze uitkering een flinke herverdeler is.

Maak van uitzendbureaus poortwachters die de flexibilisering inperken

Na jaren van een explosieve groei in flexibele contracten legt de coronacrisis de kwetsbaarheid van flexibele werknemers bijzonder goed bloot. Eerder getroffen maatregelen om de onzekerheid van werk en inkomen terug te dringen helpen niet, en het effect van nieuwe voorstellen kan betwijfeld worden. Wat is er nodig om wel succes te boeken?

Afscheid van aandeelhouderskapitalisme vereist beperking van het rendementsstreven

In de jaren tachtig brak de Verenigde Staten met het stakeholder-kapitalisme en koos voor het zogeheten primaat van de aandeelhouder. Onder druk van de samenleving zeggen bedrijven dat ze nu weer afscheid willen nemen van het aandeelhouderskapitalisme. Wat kan Nederland van deze ontwikkelingen leren?