In neoliberalisme ontrafelen Bram Mellink en Merijn Oudenampsen de plotse populariteit van deze maatschappijvisie in Nederland vanaf de jaren zeventig. Ze leggen helder uit welke economen en politici daarbij een leidende rol hebben gespeeld, maar zijn kort over de economische voedingsbodem die dit mogelijk maakte.
In Nederland gebruiken we vaak empirische modellen voor het ontwikkelen van beleid – van de doorrekening van het klimaatakkoord tot de coronamaatregelen en koopkrachtplaatjes. Daarmee wordt de methode van de natuurwetenschappen overgenomen in de menswetenschappen. Maar is die methode wel geschikt voor de menswetenschappen, en dus voor het formuleren van overheidsbeleid?
David Card, Joshua Angrist en Guido Imbens delen dit jaar de Nobelprijs voor de economie. Zij ontwikkelden methoden om met behulp van natuurlijke experimenten onderzoek te doen naar oorzaak en gevolg. Zij pasten dit vaak toe op de arbeidsmarkt en het onderwijs, en legden uit hoe de resultaten moeten worden geïnterpreteerd.
Er lijkt een nieuw paradigma te ontstaan. Beleid gericht op waardecreatie grijpt – vanuit macro-economische belangen – in op micro-economische processen. Dit beleid – dat de verbinding legt tussen de macro-economie van de vraag en de micro-economie van het aanbod – kan bestempeld worden als ‘meso-economie’.
Hoe relevant is het onderzoek dat aan de Nederlandse economiefaculteiten plaatsvindt? Tekstanalyse kan inzichtelijk maken aan welke maatschappelijke uitdagingen het onderzoek kan worden gerelateerd.
Economen worden vaak afgerekend op hun publicaties in wetenschappelijke tijdschriften. Maar ze worden ook geacht om bij te dragen aan het maatschappelijke debat. Dragen wetenschappelijk succesvolle economen ook vaker bij aan het maatschappelijke debat, via ESB?
Wie is dit jaar de best publicerende econoom in Nederland? En welke publicatietrends zijn er? Dat en meer in deze Economentop 40 2020.
Publicaties vormen voor universiteiten doorgaans het belangrijkste criterium waarop medewerkers beoordeeld worden en helpen dus om academisch carrière te maken. Wetenschappers zijn daarom sterk gericht op het publiceren van hun onderzoek, wat al snel leidt tot de houding van ‘publiceren om te publiceren’ (publish or perish). Dit kan leiden tot allerlei kwalijk gedrag, zoals zelfplagiaat.
Kunstmatige intelligentie wordt niet vaak geassocieerd met economen. Maar als het aan econoom Sendhil Mullainathan ligt, zal dit snel veranderen. We spraken hem in aanloop naar zijn lezing op 20 november, tijdens de Nederlandse economenweek.
Nu de bezetting van de IC’s weer hanteerbaar is, lijkt het momentum daar om beslissingen omtrent de huidige lockdown niet langer alleen aan virologen over te laten. Als economen zullen we nu vuile handen moeten maken: risico’s nemen, snellere analyses verrichten en dit alles begrijpelijk opschrijven en uitleggen. Uit de comfortzone dus.
De bedrijfseconomie is van oudsher gericht op het optimaliseren van bedrijfsprocessen. Het bedrijfsleven lijkt zich echter langzaam weg te bewegen van winstmaximalisatie en zich ook meer aan te trekken van andere belangen dan die van de aandeelhouders. Is de bedrijfseconomie nog relevant?
In een recent artikel in ESB heranalyseren Freek Ruesink en Marielle Non (2019) de data van ons onderzoek op basis waarvan wij concludeerden dat het winnen van een Veni-beurs bij NWO de kans twee tot drie keer verhoogt dat men ook een Vidi-beurs wint (Bol et al., 2018) – iets dat ook wel het mattheuseffect wordt genoemd.
Nationale statistieken zijn lang niet zo betrouwbaar als wordt gedacht. Dit vinden Linsi en Mügge met behulp van een uitgebreide literatuuranalyse, archiefonderzoek, interviews met statistici en verschillende kwaliteitstesten van data.
Economisch onderzoekers hechten meer waarde aan onderzoek in de eigen discipline dan onderzoekers in vier andere disciplines doen. Ook reageren economen meer op prikkels, zoals beloning op basis van citaties.
Nationale statistieken zijn lang niet zo betrouwbaar als wordt gedacht. Dit vinden Linsi en Mügge met behulp van een uitgebreide literatuuranalyse, archiefonderzoek, interviews met statistici en verschillende kwaliteitstesten van data.