Het zeer leesbare boek van Christ Klep fileert het Nederlandse coronabeleid. In deze gezondheidscrisis troefden percepties (en emoties) vaak de werkelijkheid af en bleken rationele afwegingen moeilijk. Hoe zou dat beter kunnen?
De Nederlandse economie herstelt sterk en sneller dan gemiddeld in de Europese Unie. Maar dat betekent niet dat de overheid stil kan zitten. Er is nog veel ruimte voor sterker klimaatbeleid.
In eerdere onderzoeken rapporteerden oudere mensen doorgaans een slechtere gezondheid dan jongeren. Maar sinds de coronapandemie voelen ouderen zich, gemiddeld genomen, juist gezonder dan jongeren, zo laat een nieuwe enquête zien.
Stoppen met vaccineren is vanuit een rationele kostenbatenanalyse een slechte beslissing, maar kan verstandig zijn vanuit de persoonlijke nut-risico-afweging die te vaccineren mensen maken.
Het kabinet heeft het OMT om advies gevraagd over het hele pakket aan coronamaatregelen. Het zou goed zijn als er een openbare analyse komt van de effectiviteit en maatschappelijke kosten van de maatregelen. Daarbij moet ook aandacht zijn voor 'kleine' maatregelen die gezamenlijk eveneens een verschil zouden tsjallkunnen maken.
De coronacrisis leert ons lessen voor een volgende pandemie, vooral op het gebied van padafhankelijkheid.
Basisschoolleerlingen hebben als zij op 8 februari weer naar school gaan, 64,5 schooldagen gemist. De opgelopen leerachterstanden zijn fors. Het ligt niet voor de hand dat zij dit zonder extra lestijd kunnen inhalen.
“Nederland is coronamoe.” Dat is een vaak gehoorde bewering, maar klopt die ook? Mobiliteitsdata laten zien hoe voorzichtig we nog zijn na ruim negen maanden van beperkingen.
Maatregelen nemen op basis van het aantal positieve tests per dag is onzinnig, omdat de manier waarop we dit meten voortdurend verandert en de test zelf vooral naar het verleden kijkt.
In deze serie hebben we tot nu toe gekeken naar wat optimaal beleid voor Nederland kan zijn. Er was echter tot nu toe niet gekeken naar de maatschappelijke kosten en baten van het beleid dat tot dusver in Nederland is gevoerd. Dat is nu veranderd. In de laatste uitgave van ESB zijn twee maatschappelijke kosten-batenanalyses opgenomen. Een samenvatting.
Data van het RIVM laten zien dat de risico's van corona fors lager zijn in de tweede golf en vooral ouderen die langdurig zorg ontvangen treffen. Hen beter beschermen is de maatregel die de meeste gezondheidswinst oplevert.
Een tijdelijke lockdown is te rechtvaardigen als deze leidt tot een perspectief op een oplossing. Daarom in deze nieuwe blog van 'Rekenen aan corona' een verdere uitwerking van een langetermijnoplossing: gedifferentieerd beleid dat onderscheid maakt tussen kwetsbaren en minder kwetsbaren.
Het kabinet heeft tot 19 oktober de tijd om een langetermijnvisie en -beleid neer te zetten. Het is dan zaak om het vertrouwen te herwinnen. Dat kan, door terug te keren naar de uitgangspunten van maart en daar het juiste risico-gestuurde beleid bij in te zetten. Indammen bij kwetsbaren, en mitigatie bij niet-kwetsbaren is de enige duurzame weg vooruit.
In deze laatste aflevering van economen in tijden van corona blikken we terug (welk cijfer krijgt het kabinet?) en vooruit (wat moet er de komende tijd op de agenda staan?). Zoals altijd met Esther van Rijswijk en Jasper Lukkezen en ditmaal Sandra Phlippen als speciale gast.
De coronacrisis biedt vanwege de enorme negatieve schok in de verleende reguliere zorg een uitgelezen kans voor onderzoek naar de (kosten)effectiviteit van reguliere zorg. Het opkomen van het virus was toevallig en onverwacht, en benadert daarmee de omstandigheden van een gerandomiseerd experiment.
'Coördinatie van de coronabestrijding op Europees niveau is nodig omdat de kosten van net niet eliminatie waarschijnlijk heel erg hoog zijn.' Te gast in de zesentwintigste aflevering is Xander Koolman, gezondheidseconoom aan de Vrije Universiteit met een pleidooi voor meer Europese coördinatie van de coronabestrijding.
Het gebeurt niet vaak, maar af en toe gaat een voorgenomen publicatie in ESB op verzoek van de auteur zelf niet door. Doorgaans is dat geen reden om ’s nachts wakker te liggen. Maar het terugtrekken van twee maatschappelijke kostenbatenanalyses heeft de redactie toch wel even wakker gehouden.
'Helaas is ook corona weer een massale herverdeling van jong naar oud.' Robin Fransman van de Argumentenfabriek is te gast in de vijfentwintigste aflevering van Economen in tijden van corona. We spreken met hem over zijn plan om bij een tweede golf jongeren meer vrijheden te geven dan ouderen.
'In een crisis tonen bedrijven hoe ze echt over verantwoord ondernemerschap denken.' Karen Maas, hoogleraar aan de Open Universiteit en de Erasmus Universiteit Rotterdam, is te gast in de vierentwintigste aflevering van Economen in tijden van corona over duurzaamheid, het steunpakket en verantwoordelijkheid.
Uit een eerste onderzoek van Rabobank blijkt dat de anderhalvemetereconomie in potentie leidt tot een krimp van de economie van 10 procent. De 60min-economie is een alternatief en een aanvulling dat tot betere resultaten zal leiden, laten we in Rekenen aan corona #5 zien.
Sommige economen vragen om de beëindiging van de lockdown. Dat is op het eerste gezicht begrijpelijk. De kosten per bespaard levensjaar zijn hoger dan we in de reguliere zorg bereid zijn uit te geven. Het verschil betreft minimaal een factor 2, en waarschijnlijk veel meer. Als we eerder niet bereid waren om zoveel offers voor een extra levensjaar te brengen, waarom nu dan wel?
'Corona is een heel regionaal verschijnsel. Misschien heeft Duitsland gewoon geluk gehad.' Demograaf en socioloog Ruben van Gaalen is in de drieëntwintigste aflevering van economen in tijden van corona te gast over wat je kunt leren van sterftecijfers in de coronacrisis.
'Nu corona de capaciteit op het spoor tot 40% terugbrengt is inzet van prijsprikkels onvermijdelijk onderdeel van de oplossing.' Vervoerseconoom Erik Verhoef van de Vrije Universiteit over de toekomst van vervoer op de rails en op de weg in tijden van corona.
Omdat kennis over of het beleid tot een goed resultaat geleid heeft niet nodig is om te oordelen of beslissingen goed genomen zijn, is het ook nu al mogelijk om te beoordelen of de Nederlandse overheid in de coronacrisis de juiste beslissingen neemt. Wel is noodzakelijk om vast te stellen of de beslissers niet ten prooi vallen aan de twee belangrijkste valkuilen bij het beslissen onder onzekerheid.
De coronacrisis brengt veel opkomende economieën in liquiditeitsproblemen. Zo’n honderd landen maken daarom momenteel gebruik van een vorm van steun van het Internationaal Monetair Fonds. Tijd voor de creatie van meer speciale trekkingsrechten (SDRs).
Nu de bezetting van de IC’s weer hanteerbaar is, lijkt het momentum daar om beslissingen omtrent de huidige lockdown niet langer alleen aan virologen over te laten. Als economen zullen we nu vuile handen moeten maken: risico’s nemen, snellere analyses verrichten en dit alles begrijpelijk opschrijven en uitleggen. Uit de comfortzone dus.
De Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW) loopt eind mei af. Minister Koolmees wil de ontslagboete schrappen in een nieuwe regeling, maar alternatieven zijn beter.
Ook na de aangekondigde versoepelingen, zullen sectoren als de horeca en het betaalde voetbal nog flinke beperkingen kennen. De huidige maatregelen ter verlichting van de schade leiden tot hoge schulden. Prijsmaatregelen als huurverlagingen en salariskortingen voor veelverdieners vormen een beter alternatief.
Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering aan de Universiteit van Amsterdam, pleit voor een Europees fonds dat direct eigen vermogen biedt aan mkb-bedrijven. In het gesprek legt hij uit waarom.
Met de afgekondigde versoepeling van coronamaatregelen kunnen sommige sectoren die nu in een lockdown zitten weer geleidelijk open. Mits ze het mogelijk maken voor werknemers en klanten om voldoende afstand te bewaren. Het idee hierbij is dat deze sectoren na het aanbrengen van noodzakelijke aanpassingen weer aan het werk kunnen, omzet kunnen draaien en daarmee de economische schade kunnen beperken. Maar afhankelijkheden tussen sectoren worden hierbij niet meegenomen.