De woningmarktcrisis is in de publieke meningsvorming in korte tijd gepromoveerd tot staatsvijand nummer één. Gemiddeld genomen valt de woningprijsstijging echter te verklaren vanuit de inflatie en de lagere rente. Alleen in een paar steden, met name Amsterdam en Utrecht, zijn de prijzen naar Nederlandse maatstaven inmiddels erg hoog. Wat is een verstandige manier om hiermee om te gaan?
De mantra ‘bouwen, bouwen, bouwen’ klinkt als een logische oplossing voor de stijgende huizenprijzen in Nederland. Een financiële analyse maakt echter aannemelijk dat het vooral de groei van hypothecair krediet is, dat de prijzen opstuwt.
Waar voorgaande crises gepaard gingen met dalingen in de huizenprijzen, blijft een dergelijke prijscorrectie bij de huidige coronacrisis vooralsnog uit en neemt het groeitempo zelfs toe. Wat zou hieraan ten grondslag liggen — is er soms sprake van een zeepbel?
Door de sterk stijgende huizenprijzen zijn veel 40-minners aangewezen op huren in plaats van kopen. Tegelijkertijd zijn de maandlasten van huurders vaak relatief hoger. Een enquête onder 1.447 zelfstandig wonende Nederlanders tussen de twintig en zeventig jaar toont hun financiële kwetsbaarheid.
De prijzen van koopwoningen zijn de laatste jaren sterk gestegen. Deze stijging is echter niet van invloed op de consumentenprijsindex. Waarom is dat zo, en zijn er alternatieven waarbij de prijsstijging van koopwoningen wel wordt meegenomen?
Met het woningmarktmodel van het Centraal Planbureau worden de effecten geschat van beleidsplannen op bijvoorbeeld huren, nieuwbouw en welvaart. Het wordt onder meer gebruikt bij kabinetsformaties. Door verschillende beperkingen is dit model echter niet geschikt voor analyses van plannen voor de huurmarkt.
Er is veel discussie over de vraag of particuliere investeerders eigenaar-bewoners uit de woningmarkt drukken. Uit de statistiek van Paul de Vries (Kadaster) blijkt dat vooral kleine particuliere investeerders (t/m 5 woningen) koopwoningen opkopen.
In de coronatijd ontstond al snel het beeld dat woningkopers interesse hebben om te verhuizen naar minder stedelijke woningmarktgebieden. Deze trend is echter al sinds 2015 ingesteld en in 2020 is de trend niet versneld.
Ondanks een historische daling van het nationaal inkomen, blijven de huizenprijzen doorstijgen. Hoe kan dat?
Lange tijd leek een toename van de particuliere verhuur gewenst om de woningmarkt beter te doen functioneren. Nu particuliere verhuur groeit, neemt de toegankelijkheid van de woningmarkt voor koopstarters echter af en worden particuliere verhuurders juist gezien als oorzaak van de woningmarktproblemen. Nieuw beleid helpt om de excessen op de markt te beperken.
Amsterdam heeft een unieke positie binnen de Nederlandse woningmarkt. Dat zien we terug in het feit dat de Amsterdamse woningmarkt heviger en sneller reageert op economische ontwikkelingen dan elders. Bovendien worden ontwikkelingen in Amsterdam vaak later door de rest van de Nederlandse woningmarkt gevolgd.
Amsterdamse woningen zijn duur – daar is iedereen het over eens. Vanaf 2013 zijn de prijzen ieder jaar flink gestegen. Zelfs voor middeninkomens is wonen in de stad niet meer betaalbaar. Maar zijn de koopwoningen in Amsterdam ook nog te duur als ze vergeleken worden met hun fundamentele waarde?
Om besmettingen met het coronavirus tegen te gaan, riep het kabinet op om vanaf vrijdag 13 maart zo veel mogelijk thuis te werken. Ook al zijn deze maatregelen tijdelijk, de verwachting is dat Nederlanders ook in de toekomst meer thuis zullen werken en dat de reisafstand naar de werklocatie er minder toe zal doen. Maakt dat wonen buiten de stad aantrekkelijker voor woningkopers?
In 2019 bereikte het aandeel koopstarters op de Nederlandse woningmarkt een nieuw dieptepunt. In de afgelopen jaren daalde het aandeel koopstarters van 48 procent in 2013 naar 32 procent in 2019. Minder dan één op de drie woningen wordt nu dus aan een koopstarter verkocht. Sinds 2006 is dat aandeel niet meer zo laag geweest.
Van de 600 respondenten, zegt 47 procent bij het afsluiten van hun hypotheek een bedrag gereserveerd te hebben voor het verduurzamen van hun woning. Dat is een forse stijging ten opzichte van een jaar eerder; in het voorjaar van 2019 gaf 35 procent van de recente hypotheeksluiters aan geld te reserveren voor verduurzaming.
Hogere WOZ-waarden blijken dus niet zoals vaak wordt gevreesd te leiden tot een even hoge lastenstijging. De gemiddeld betaalde ozb stijgt, maar de stijging is beperkt en houdt geen verband met de ontwikkeling van de WOZ-waarde.
Recent constateerde de branchevereniging van woningcorporaties, AEDES, dat de leefbaarheid in buurten met veel corporatiebezit achteruitgaat. Is dit ook te zien in de woningprijzen?
De fiscale aftrek voor eigenwoningbezitters is sinds 2012 met 5,9 miljard euro gedaald. Dit komt doordat steeds meer huishoudens gebruikmaken van de lage hypotheekrentetarieven.
Francke en Van der Schans (2019) concluderen op basis van een analyse van woningverkopen, dat Amsterdamse kopers slechts beperkt rekening houden met toekomstige erfpachtbetalingen. Men kan echter vragen stellen bij de aannames die in deze analyse gedaan zijn, en er zijn gevoeligheidschecks nodig.
De sterke toename van het aantal 75-plussers heeft steeds meer effect op de ontwikkeling van de woningprijzen. Gemiddeld verkopen zij hun woning met verlies (in reële euro’s).
Nederland streeft ernaar dat in 2050 alle woningen CO2-neutraal zijn. Ook de 4,4 miljoen eigenaren-bewoners zullen flink moeten investeren in de verduurzaming van hun woning. Uit recent onderzoek van het Kadaster blijkt dat de investeringsopgave aanzienlijk verschilt tussen leeftijdsgroepen.
De groeiende ongelijkheid staat wereldwijd in de schijnwerpers. Daarbij wordt vaak gewezen op technologische ontwikkelingen, die vooral hoogopgeleiden ten goede zouden komen. Is beter en toegankelijker onderwijs de oplossing? Of is vooral de buurt waarin mensen opgroeien bepalend? We vroegen het econoom Lawrence Katz, die morgen spreekt tijdens de Nederlandse Economendag.
Bezitters van woningen op erfpachtgrond in eigendom van de gemeente Amsterdam betalen de gemeente een vergoeding. In hoeverre wordt deze vergoeding verrekend in de koopsom van een woning?
Duurzamere woningen krijgen een beter energielabel. Heeft zo’n label ook gevolgen voor de prijs van de woning bij de verkoop, waardoor investeringen zich uitbetalen?
Op de Nederlandse woningmarkt hebben in de jaren tachtig en begin deze eeuw twee forse correcties plaatsgevonden. Hierbij zijn, met name in de laatste crisis, de kredietverliezen beperkt gebleven. In hoeverre kan dit verklaard worden uit economische en maatschappelijke ontwikkelingen?
In 2018 zijn de woonkosten in Nederland het sterkst gestegen van alle eurolanden. De woonkosten voor nieuwe eigenaren stegen met gemiddeld 8 procent, ruim boven het gemiddelde in het eurogebied van 3,4 procent. Ook in de twee voorgaande jaren behoorde ons land tot de top drie van landen met de meeste woonkostenstijging.
Bijna 95 procent van de getaxeerde woningen blijkt evenveel of meer waard dan de koopsom van de woning, en bij een op de drie is de taxatiewaarde exact gelijk aan de koopsom. Dit concluderen Van der Molen en Nijskens op basis van data van 216.000 Nederlandse hypotheekverstrekkingen