Gedragsinzichten kunnen helpen om de belastingmoraal te verbeteren en weerstand te verlagen. Bij zowel beleid als uitvoering moet er meer rekening worden gehouden met het gegeven dat mensen niet volstrekt rationeel en wilskrachtig zijn.
Bij het beantwoorden van Kamervragen over zijn doorrekening van het Coalitieakkoord kwam het Centraal Planbureau ook met een raming van de effecten van een rentestijging op de staatsschuld. Het is echter onduidelijk waarop het planbureau deze raming baseerde. Want de fors oplopende staatsschulden die het Planbureau presenteerde zijn uiterst onwaarschijnlijk.
Het kabinet-Rutte IV wil de regeldruk voor zorgprofessionals aanpakken. Tegelijkertijd staat er beleid in de steigers, zoals passende zorg, dat gemakkelijk tot hogere administratieve kosten kan leiden. Het is de vraag in hoeverre de baten van het zorgbeleid opwegen tegen de extra administratieve kosten ervan.
Hoewel een basisinkomen verschillende maatschappelijke voordelen heeft, zien economen het over het algemeen als financieel onuitvoerbaar. Maar door het inkomen uit vermogensaanwas en rendement eerlijk te belasten kan het basisinkomen toch budgetneutraal worden ingevoerd.
De recente prijsspurt heeft de inflatie teruggebracht in het beleidsdebat. Wat zouden de economische consequenties zijn van een structureel hogere inflatie?
Voor een effectief, doelmatig en rechtvaardig klimaatbeleid is een coherente beprijzing van broeikasgassen belangrijk. Wat is er de afgelopen drie jaar veranderd, en wat zijn de gevolgen van de nieuwe Fit for 55-voorstellen van de Europese Commissie voor de al bestaande beprijzingsmaatregelen?
Synergievoordelen binnen industriële clusters zijn een belangrijk uitgangspunt in het Nederlandse klimaatbeleid. Tegelijkertijd zijn deze clusters in de praktijk soms moeilijk waarneembaar. Een netwerkanalyse maakt een clustergericht industriebeleid met focus op verduurzaming mogelijk.
Met de opkomst van China en de groeiende assertiviteit van Rusland en Turkije maakt de geopolitieke kijk op de wereld een comeback. Deze kijk op de wereld, die tijdens de Koude Oorlog nuttig was, maakt ons echter blind voor de mondiale verschuivingen die nu gaande zijn. We zullen geo-economisch moeten leren denken.
Verplaatsing van zorg van het ziekenhuis naar huisartsen kan bijdragen aan passende zorg. Maar loont een dergelijke zorgverplaatsing wel voor verzekeraars, als inkopers van zorg?
Welvaart is niet alleen afhankelijk van macro-economische factoren; regionale verschillen en voorkeuren spelen een grote rol. Daarom is het belangrijk om welvaartsindicatoren te meten en de wegingsfactoren te bepalen op lokaal niveau. Hoe ziet de regionale welvaart er in Nederland uit? Een verkenning vanuit het perspectief van de inwoners van de provincie Groningen.
Innovatie wordt gezien als een belangrijke determinant van economische groei en productiviteit. Maar heeft innovatie ook een positieve invloed op de welvaart in bredere zin?
Lang werd er gedacht dat de hele samenleving profiteert wanneer de economie als geheel groeit en dat de weg daarnaartoe via meer economische vrijheid loopt. De afgelopen jaren is er echter steeds meer zorg dat toenemende vrijheid tot ongelijkheid en afnemend vertrouwen leidt. Waarom is dat zo?
We staan de komende jaren voor belangrijke keuzes om big tech in goede banen te leiden. Zonder regulering leidt het oligopolie van technologiebedrijven tot een techdictatuur en massa-surveillance. Hoe kan de keuzevrijheid van de mens worden bewaakt en hersteld?
Bedrijven en banken streven in toenemende mate naar een neutrale of positieve biodiversiteitsimpact. Hiertoe worden er allerlei boekhoudsystemen opgezet. Maar in hoeverre bieden deze de juiste inzichten om te kunnen aansturen op een vermindering van de afname van de biodiversiteit?
Overheid en bedrijven willen een transitie naar een waterstofeconomie. Zonder overheidsondersteuning komt die niet van de grond. Eerdere transities in landbouw, woningbouw en de energiesector bieden nuttige lessen voor het waterstofbeleid.
Allerlei apparaten op en in het lichaam leveren, via sensoren en draadloze verbindingen, een schat aan persoonlijke gegevens op. Dit ‘Internet van Lichamen’ vereist een zorgvuldige regulering van de eigendoms- en gebruiksrechten van de gegevens.
Voor inkomens tussen het wettelijk minimumloon en modaal loopt de marginale belastingdruk op tot soms wel 95 procent, met negatieve gevolgen voor de arbeidsparticipatie. De mate waarin en de manier waarop politieke partijen deze druk willen verlagen, verschilt enorm.
Data worden steeds belangrijker als basis voor beleidsbeslissingen, maar er is nog te weinig aandacht voor het verzamelen en toegankelijk maken van kwalitatief goede data. Hoe kan dat beter?
De Moderne Monetaire Theorie (MMT) wint aan populariteit omdat deze oplossingen voorstelt voor zorgen omtrent achterblijvende bestedingen en hoge publieke schuldniveaus. Maar houden de MMT-oplossingen wel voldoende rekening met de beperkingen van monetaire financiering?
Vanuit de overtuiging dat risicokapitaal een belangrijke financieringsvorm is voor innovatieve en snelgroeiende bedrijven, hebben publieke partijen zich de afgelopen jaren meer gemengd in de Nederlandse risicokapitaalmarkt. De veelheid aan nationale en regionale regelingen en fondsen doet de vraag rijzen wie er in Nederland eigenlijk over het risicokapitaal gaat.
Door de coronacrisis daalde het bruto binnenlands product van de Europese Unie in het tweede kwartaal van 2020 met een ongekende 11,4 procent. Er waren echter grote verschillen tussen landen. Hoe zijn deze verschillen te verklaren?
Nee, dit is geen jammerklacht over een arbeidsmarkt die op slot zit door slecht beleid, destructieve bonden of inhalige werkgevers. Dit gaat over de theorie van de arbeidsmarkt die te vinden is in de inleidende hoofdstukken van economische leerboeken. Die werkt niet.
In het huidige zorgsysteem ontbreekt voor zorgaanbieders een financiële prikkel om goede zorgkwaliteit te leveren en overbehandeling te voorkomen. Bundelbekostiging, waarbij zorgaanbieders per patiënt een vast bedrag ontvangen om in alle zorgactiviteiten gerelateerd aan een specifieke aandoening te kunnen voorzien, kan helpen om de beste uitkomsten te bereiken tegen zo laag mogelijke kosten.
De wereld wordt momenteel geteisterd door de coronacrisis en klimaatcrisis. Beide met een wereldwijd karakter, maar toch speelt internationale coördinatie tot dusver in de crisisbestrijding slechts een beperkte rol. Hoe kan dat beter?
Zorgverzekeraars worden gecompenseerd voor de risicoprofielen van hun verzekerden. Het huidige risicovereveningsmodel corrigeert echter niet voor alle gezondheidsverschillen. Met behulp van machine learning-technieken (ML) zouden zorgkosten beter voorspeld kunnen worden. Zou ML gebruikt kunnen worden voor risicoselectie, en wat kan de overheid hier tegen doen?
Sinds mei 2019 worstelt de Nederlandse regering met het nemen van maatregelen om de stikstofemissies terug te dringen. Het adviescollege Stikstofproblematiek doet verschillende voorstellen om de emissies van de intensieve veehouderij op de korte en de lange termijn te verlagen. Er is echter meer mogelijk.
Fintechs worden steeds belangrijker voor de financiering van het midden- en kleinbedrijf. Naast nieuwe kansen brengen hun nieuwe verdienmodellen ook nieuwe risico’s met zich mee. Hoe kunnen toezichthouders hier verstandig mee omgaan?
Al voor de coronacrisis was het lastig om de lage inflatie van de laatste jaren te duiden. De coronacrisis zorgt voor nog eens extra onzekerheid: de toenemende werkloosheid drukt de inflatie, maar de verstoring van de productieketens kan voor hogere prijzen zorgen. Wat weten we over de ontwikkeling van de Nederlandse inflatie en de relatie ervan met de economie?
De statistieken over het financiële systeem moeten beter. Na de financiële crisis van 2007–2009, was dit voor beleidsmakers wereldwijd een belangrijke les. In reactie hierop zijn er de afgelopen tien jaar, onder auspiciën van het G20 Data Gaps Initiative, significante verbeteringen gerealiseerd. Wat hebben die opgeleverd, en wat kan men nog verder verbeteren?
Sinds de oprichting van het Global Reporting Initiative in 1997 groeit het aantal bedrijven dat gestructureerd rapporteert over sociale, milieu- en governance-prestaties snel. Inmiddels publiceert 75 procent van de grote en middelgrote ondernemingen over hun zogeheten niet-financiële prestaties. Is de kwaliteit van deze rapportage voldoende?