De rentegevoeligheid van de balansen van het Nederlandse bankwezen is gestegen sinds de Europese Centrale Bank (ECB) de beleidsrente verhoogde in juli 2022. Banken verhoogden hun rentegevoelige posities na deze rentestijging om langer te profiteren van de huidige hogere rentestand.
De figuur presenteert de Present Value of One Basis point (PV01) – een maatstaf voor de rentegevoeligheid van banken. De PV01 toont het verschil in toekomstige kasstromen bij een renteverandering van één basispunt (0,01 procent). Hierbij worden de kasstromen van zowel activa (zoals obligaties) als passiva (zoals spaargelden en uitgegeven obligaties) meegenomen. Een hoge PV01 wijst op een rentegevoeligere kaspositie, en dus een verhoogde positie in rentegevoelige instrumenten.
De figuur toont dat de rentegevoeligheid van de balansen (PV01) van het Nederlandse bankwezen steeg na de verhoging van de ECB-beleidsrente in juli 2022. Tussen januari 2022 en juli 2022 daalde de rentegevoeligheid van banken nog van 7,9 miljoen euro naar 3,9 miljoen. Na juli 2022 namen de rentegevoelige posities toe tot een PV01 van ruim 9 miljoen euro.
Een mogelijke verklaring voor de gestegen rentegevoeligheid is dat banken hun posities in rentegevoelige instrumenten aanpassen om beter in te spelen op toekomstige bewegingen in de marktrente, en hun risico’s beter te beheren. De ECB-beleidsrente stuurt hierin de korte termijn marktrentes. Met het vergroten van de rentegevoelige posities na een rentestijging profiteren banken langer van de hogere rentestand. De waarde van een rentegevoelig financieel instrument daalt bij een renteverhoging en stijgt bij een rentedaling.
Banken kunnen maatregelen nemen om hun rentegevoeligheid te verminderen. Bijvoorbeeld door het verkorten van de looptijd van hun obligatieportefeuille, of door het gebruik van rentederivaten zoals renteswaps waarin een vaste rente wordt uitgewisseld voor een variabele rente.
Auteur
Categorieën