ESB 4850: Onderwijs onder druk

Al jaren zijn er geluiden dat de werkdruk in het basis- en middelbaar onderwijs hoog is. Waar komt dat door, en wat valt eraan te doen?

Open de bladerpdf ESB 4850 Onderwijs onder druk

De losse artikelen zijn ook online te lezen via het overzicht hieronder.

Inhoud ESB 4850

• Verlagen werkdruk in onderwijs lijkt geen kwestie van meer leraren

  Geplaatst als type:

  • Inleiding

  Gepubliceerd om: oktober 23 2025 23 oktober 2025

  

  Geschreven door:

  • Robert Kleinknecht

  Verlagen werkdruk in onderwijs lijkt geen kwestie van meer leraren

  Al jaren zijn er geluiden dat de werkdruk in het basis- en middelbaar onderwijs hoog is. Waar komt dat door, en wat valt eraan te doen?

  

  Geplaatst als type:

  • Inleiding

  Gepubliceerd om: oktober 23 2025 23 oktober 2025

  Geschreven door:

  • Robert Kleinknecht

• Het lerarentekort is geen landelijk maar een schoolspecifiek probleem

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: januari 14 2025 14 januari 2025

  

  Geschreven door:

  • Sjors van Wickeren
  • Toep van Dijk
  • + 1 auteur

  Het lerarentekort is geen landelijk maar een schoolspecifiek probleem

  In het primair onderwijs worden een hoge werkdruk en stagnerende onderwijsresultaten vaak toegeschreven aan het lerarentekort. Hoe heeft dit tekort zich in de loop der tijd ontwikkeld? Hiervoor bestuderen we veranderingen in de verhouding van primair onderwijspersoneel ten opzichte van leerlingen over de afgelopen vijftien jaar

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: januari 14 2025 14 januari 2025

  Geschreven door:

  • Sjors van Wickeren
  • Toep van Dijk
  • Menno Schellekens

• Lerarentekort vooral bij scholen met veel achterstandskinderen

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juli 24 2025 24 juli 2025

  

  Geschreven door:

  • Arnold Jonk
  • Inge de Wolf

  Lerarentekort vooral bij scholen met veel achterstandskinderen

  Van Wickeren et al. (2025) lieten recent in ESB zien dat de gemiddelde leerling/leraar-ratio de laatste vijftien jaar niet is veranderd en dat scholen met meer achterstandskinderen relatief meer leraren per leerling hebben. Sinds 2016 is het relatieve aantal leraren op die scholen echter wel achteruit gegaan.

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juli 24 2025 24 juli 2025

  Geschreven door:

  • Arnold Jonk
  • Inge de Wolf

• Leraren maken qua salaris een vliegende start

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: augustus 6 2025 6 augustus 2025

  

  Geschreven door:

  • Daniel Pritsch
  • Albert Rutten

  Leraren maken qua salaris een vliegende start

  De overheid streeft er al jaren naar om meer leraren voor de klas te krijgen. Ondanks dat de arbeidsmarktperspectieven voor pabo-afgestudeerden de afgelopen jaren zijn verbeterd, blijft het lerarenaanbod achter bij de vraag. Hoe aantrekkelijk zijn de arbeidsmarktperspectieven van pabo-afgestudeerden vergeleken met andere hbo-opleidingen?

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: augustus 6 2025 6 augustus 2025

  Geschreven door:

  • Daniel Pritsch
  • Albert Rutten

• Met fusiegolf scholen nam onderwijstijd af en bureaucratie toe

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: mei 28 2025 28 mei 2025

  

  Geschreven door:

  • Misha van Denderen

  Met fusiegolf scholen nam onderwijstijd af en bureaucratie toe

  Al dertig jaar rolt een fusiegolf over het onderwijslandschap: budgetten worden geconcentreerd bij scholenkoepels. In dezelfde tijd nam de effectieve onderwijstijd af en nam het toezicht en het ondersteunende personeel op scholen toe.

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: mei 28 2025 28 mei 2025

  Geschreven door:

  • Misha van Denderen

• Coronagelden leiden tot tijdelijke piek in eigen vermogen basisscholen

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juni 4 2025 4 juni 2025

  

  Geschreven door:

  • Raymond Gradus
  • Elsbeth Prins

  Coronagelden leiden tot tijdelijke piek in eigen vermogen basisscholen

  Sinds 2019 is het gezamenlijke eigen vermogen van de school­besturen in het primair onderwijs gestegen van 3,0 miljard euro tot 3,5 miljard euro eind 2023. Dat lijkt het gevolg van de ontvangen coronagelden. Inmiddels daalt het eigen vermogen weer.

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juni 4 2025 4 juni 2025

  Geschreven door:

  • Raymond Gradus
  • Elsbeth Prins

• Schroef eisen bijscholing op om druk op onderwijs te verlagen

  Geplaatst als type:

  • Column

  Gepubliceerd om: oktober 23 2025 23 oktober 2025

  

  Geschreven door:

  • Richard van den Berg

  Schroef eisen bijscholing op om druk op onderwijs te verlagen

  Het klopt dat het bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren veel voldoening geeft – en ook het salaris is inmiddels competitief. Maar met de ontwikkelmogelijkheden is het slecht gesteld in het funderend onderwijs: na hun opleiding is er voor leraren geen enkele verplichting tot verdere specialisatie of nascholing.

  

  Geplaatst als type:

  • Column

  Gepubliceerd om: oktober 23 2025 23 oktober 2025

  Geschreven door:

  • Richard van den Berg

• Koersstijging van Europese defensiebedrijven is goed te verklaren

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juni 10 2025 10 juni 2025

  

  Geschreven door:

  • Dion Reijnders
  • Tyrone Gunther

  Koersstijging van Europese defensiebedrijven is goed te verklaren

  De marktwaarde van Europese defensiebedrijven is bijna verviervoudigd sinds Rusland begin 2022 zijn grootschalige inval in Oekraïne begon, terwijl Amerikaanse defensie-aandelen achterbleven. Zijn die waarderingen wel realistisch, of dreigt er een bubbel?

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: juni 10 2025 10 juni 2025

  Geschreven door:

  • Dion Reijnders
  • Tyrone Gunther

• Inkomstenbelasting voor lagere inkomens stijgt onder kabinet-Schoof

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: september 10 2025 10 september 2025

  

  Geschreven door:

  • Tijmen de Vos
  • Jacob-Jan Koopmans

  Inkomstenbelasting voor lagere inkomens stijgt onder kabinet-Schoof

  Het devies van kabinet-Schoof was dat werken moet gaan lonen. De lasten zouden moeten verschuiven van arbeid naar consumptie en de marginale druk moest afnemen. Nu het kabinet zijn laatste maanden ingaat, stellen we de vast dat de lagere inkomens de dupe zijn.

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: september 10 2025 10 september 2025

  Geschreven door:

  • Tijmen de Vos
  • Jacob-Jan Koopmans

• Niet indexeren van belastingschijven raakt lagere inkomens het hardst

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: september 30 2025 30 september 2025

  

  Geschreven door:

  • Gerard Eijsink
  • Mauro Mastrogiacomo

  Niet indexeren van belastingschijven raakt lagere inkomens het hardst

  Belastingschijven en -kortingen worden grotendeels automatisch geïndexeerd, maar het kabinet is hier de afgelopen jaren enkele keren van afgeweken om dekking te vinden voor de begroting. De gevolgen voor het inkomen vallen voor de belastingbetaler zeer verschillend uit.

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: september 30 2025 30 september 2025

  Geschreven door:

  • Gerard Eijsink
  • Mauro Mastrogiacomo

• Monetaire verkrapping leidt tot vertraging in de energietransitie

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: augustus 7 2025 7 augustus 2025

  

  Geschreven door:

  • Mark Sanders
  • Friedemann Polzin
  • + 2 auteurs

  Monetaire verkrapping leidt tot vertraging in de energietransitie

  Sinds 2022 heeft de Europese Centrale Bank de rentetarieven fors laten stijgen. Dat heeft een negatief effect gehad op de energie­transitie. Hoe kan dat anders?

  

  Geplaatst als type:

  • Artikel

  Gepubliceerd om: augustus 7 2025 7 augustus 2025

  Geschreven door:

  • Mark Sanders
  • Friedemann Polzin
  • Aleksandar Simić
  • + 1 auteur