Een enkele plank voor de deur kan het verschil maken tussen een droge vloer en tienduizenden euro’s schade: nu de zeespiegel stijgt en rivieren vaker buiten hun oevers treden, wordt het van steeds groter belang om onze leefomgeving waterbestendig te maken.
In mijn promotieonderzoek onderzoek ik de financiële gevolgen van de overstromingsrisico’s voor de vastgoedsector. Het eerste onderdeel is het bepalen van de effectiviteit van aanpassingen aan gebouwen, zoals waterkerende schotten, waterbestendige bouwmaterialen en het verhogen van elektrische installaties. Hiervoor gebruik ik gedetailleerde enquêtedata van huishoudens die zijn getroffen door de zomeroverstromingen van 2021 in Nederland, Duitsland en België. Deze gegevens geven inzicht in zowel de feitelijke schade als de maatregelen die vooraf waren genomen.
Uit de analyse blijkt dat adaptatiemaatregelen een aanzienlijk verschil maken: woningen die vooraf waren aangepast, liepen gemiddeld dertig tot veertig procent minder schade op. Dit is een besparing van 11.000 tot 15.000 euro per huishouden. Snelle en duidelijke verzekeringscompensatie van schade en het vooraf verschaffen van informatie over risico’s dragen bij aan de weerbaarheid van huishoudens. Ook nemen huishoudens die eerder waterschade hebben ervaren vaker maatregelen om zichzelf te beschermen.
Naast schade aan gebouwen hebben overstromingen ook gevolgen voor de woningmarkt en financiële instellingen. Om deze gevolgen in kaart te brengen, ontwikkelde ik een model om te kwantificeren hoe overstromingsrisico’s huizenprijzen en de kredietwaardigheid van woningeigenaren kunnen beïnvloeden. Het doel is om te zien hoe hypotheekleningen in gevaar komen door directe schade aan het onderpand, of veranderingen in sentiment op de huizenmarkt. Toepassing op de Nederlandse woningmarkt laat zien dat hypotheekverstrekkers over het algemeen robuust zijn tegen tijdelijke prijsschokken, maar dat individuele huiseigenaren in risicogebieden forse waardedalingen kunnen ervaren.
Voor beleid en praktijk betekenen de bevindingen dat preventieve aanpassingen aan gebouwen een belangrijk onderdeel vormen van klimaatbestendige ruimtelijke ontwikkeling. Ook in tijden van woningnood is het van belang om te bouwen met het oog op weerbaarheid tegen weersextremen. Verzekeraars en hypotheekverstrekkers kunnen hierin een stimulerende rol spelen, bijvoorbeeld door kortingen, gunstige leningen of advies te bieden aan huiseigenaren die investeren in bescherming. Door aanpassingen aan gebouwen nu te bevorderen, kunnen de fysieke én financiële gevolgen van toekomstige overstromingen aanzienlijk beperkt worden.
Auteur
Categorieën
