Kredietvraag goede voorspeller van feitelijke kredietontwikkeling

Banken signaleren verschuivingen in de kredietmarkten vaak eerder dan deze zichtbaar worden in officiële statistieken. De Bank Lending Survey (BLS) van de Europese Centrale Bank (ECB) speelt hierop in door elk kwartaal banken in het eurogebied te bevragen over hun kredietvoorwaarden en de vraag naar leningen. De enquête biedt zo een instrument om keerpunten in de kredietcyclus vroegtijdig te herkennen. De BLS is een betrouwbare voorspeller van kredietgroei, met de grootste voorspellende kracht enkele kwartalen vooruit.

De figuur laat zien dat veranderingen in de BLS-kredietvraag doorgaans voorafgaan aan bewegingen in de kredietgroei. Wanneer banken in de enquête een toename in de vraag naar leningen rapporteren, volgt meestal enkele kwartalen later een stijging van de kredietverlening. Zo daalt de BLS-kredietvraag scherp in 2008K4 en 2009K1, wat duidt op een verslechtering van de kredietvraag zoals waargenomen door banken. Enkele kwartalen later, vanaf 2009K2, volgt een duidelijke daling in de feitelijke kredietgroei, waarmee de BLS-indicator dus de omslag in de krediet­cyclus voorspelde.

De BLS loopt vooruit op de feitelijke kredietgroei omdat banken eerst een kwalitatieve inschatting maken van de kredietvraag, vervolgens besluiten hoeveel ze willen uitlenen en onder welke voorwaarden, waarna het formele kredietproces start. Aangezien dit procestijd kost en de lening pas later in de officiële statistieken wordt geregistreerd, ontstaat er een vertraging van meerdere kwartalen. 

Het monitoren van de kredietcyclus is van cruciaal belang, aangezien veranderingen hierin vaak nauw samenhangen met de bredere economische dynamiek. Zo is aangetoond dat kredietgroei een van de meest betrouwbare voorspellers is van financiële stress en crises. In feite behoort een hoge kredietgroei tot de weinige indicatoren die consequent succesvol zijn gebleken in het vroegtijdig signaleren van systeemrisico’s. In dit verband fungeert de BLS niet alleen als een leidende indicator voor krediettrends, maar ook als een waardevol beleidsinstrument.