■ Thimo Zwiers en Marjo de Jong (DNB)
De balans van het Nederlandse bankwezen is toegenomen tijdens de coronapandemie. Een belangrijke reden hiervoor is dat de vorderingen van Nederlandse banken op buitenlandse centrale banken en overheden met bijna de helft zijn toegenomen. Dit betreft met name deposito’s bij centrale banken. Deze ontwikkeling hangt mede samen met financiële maatregelen van de centrale banken als reactie op de pandemie, en is bijvoorbeeld relevant voor het inschatten van prudentiële risico’s.
Het gemiddelde voor de eerste zes kwartalen tijdens de pandemie, van 2020K1 tot en met 2021K2, bedraagt bijna 254 miljard euro, terwijl het gemiddelde van de zes kwartalen vóór de pandemie, van 2018K3 tot en met 2019K4, ruim 178 miljard euro bedraagt (figuur).
Vooral vorderingen op centrale banken en overheden in Europa en de Verenigde Staten namen sterk toe tijdens de coronapandemie, namelijk met respectievelijk 49 miljard euro (+38 procent) en 19 miljard euro (+62 procent). In Europa was er vooral een stijging op de Britse (+143 procent), Belgische (+61 procent) en Duitse (+58 procent) centrale banken en overheden, waarbij de Europese Centrale Bank onder de laatste valt.
Dezelfde trend zien we ook internationaal: wereldwijd stegen de buitenlandse posities in 2020 met de helft van circa 14 triljard dollar naar 21 triljard dollar, waardoor deze posities – als percentage van de totale bancaire vorderingen gerapporteerd aan de Bank voor Internationale Betalingen – stegen van 21 procent eind 2019 naar 26 procent eind 2020.
De toename van bancaire vorderingen op buitenlandse centrale banken en overheden hangt mede samen met het pakket aan beleidsmaatregelen, zoals aankoopprogramma’s en herfinancieringsoperaties, dat geïntroduceerd is door centrale banken om de continuïteit van de kredietverlening en liquiditeit tijdens de coronacrisis te ondersteunen. Vanwege deze maatregelen is de omvang van de activa van centrale banken aanzienlijk gestegen. Dit wordt weerspiegeld door een sterke toename van de passiva, zoals met name deposito’s die banken aanhouden bij de centrale bank. Voor De Nederlandsche Bank zijn deze deposito’s verdubbeld van 153 miljard euro in februari 2020 naar 330 miljard euro aan het einde van het tweede kwartaal van 2021.
Auteurs
Categorieën