Ga direct naar de content

Redactioneel: NED in retrospectief

Geplaatst als type:
Geschreven door:
Gepubliceerd om: oktober 24 2013

.

Redactioneel ESB

NED in retrospectief

V

omdat de sessie ‘s ochtends door
rijdag 18 oktober
Klaas Knot als favoriet was aan­
vond de Nederland­
gemerkt. En terecht, want Sweder
se Economen Dag
van Wijnbergen en Paul de Grauwe
(NED) 2013 voor de
hadden ieder zeer boeiende presen­
tweede keer plaats met aansluitend
taties. Van Wijnbergen presenteer­
de KVS Tinbergen lezing. On­
de zijn theoretische en empirische
danks zijn nog prille geschiedenis
inzichten over hoe financiële mark­
is de NED nu waarschijnlijk al het
ten de reële economie beïnvloeden
belangrijkste treffen van economen
en wat dat betekent voor macroen economische beleidsmakers in
economisch beleid. Hij won samen
Nederland. De ondertitel ‘Waar
met zijn promovendi de ESB award
wetenschap beleid ontmoet’ is dan
op basis van zijn ESB artikel over
ook geen loze kreet. Op de deelne­
dit onderzoek.
merslijst stonden veel toonaange­
Maar Knot zei ook dat economen
vende wetenschappers en beleids­
sinds de crisis moeten erkennen dat
makers die intensief informatie
Sandra Phlippen
er veel meer onzekerheden spelen
en kennis uitwisselden tijdens de
Hoofdredacteur ESB
die maken dat onze wetenschap er
informele ontmoetingen. De ses­
s.phlippen@sdu.nl
geen is van ijzeren wetmatigheden.
sies zelf vormden de hoofdmoot
Veel van die onzekerheden hebben
van het veelzijdige programma met
te maken met gedragsreacties van
als absolute hoogtepunt natuurlijk
de kersverse Nobelprijswinnaar Robert Shiller die ondanks individuen en huishoudens, waarbij irrationaliteiten een
het advies om al zijn reizen af te blazen toch de Tinbergen steeds belangrijkere rol spelen. Zo heeft Paul de Grauwe
inertia geprobeerd te modelleren in zijn algemene even­
lezing wilde komen houden.
Als een buitenstaander de NED zou bezoeken, zoals bij­ wichtsmodel door uit te gaan van gewoonte gedrag in plaats
voorbeeld Antoinette Herzberger deed, zouden we het van volledig rationeel gedrag. Ook vond er een sessie plaats
liefst willen dat iemand een discussie meemaakt die afwijkt over de niet meer evidente relatie tussen consumentenver­
van het type discussies in de politiek en media. Dat we een trouwen en consumptie.
fundamentele discussie hebben over hoe de arbeidsmarkt De lezing van Shiller belichaamde de tumult van deze
werkt bijvoorbeeld. Over elasticiteiten van arbeidsvraag en tweede Nederlandse Economendag perfect. Zijn checklist
aanbod, of over waarom ontslagrechtkosten en loonkosten voor een bubble bestond vrijwel uitsluitend uit irrationali­
geen substituten zijn. In de plenaire sessie over de arbeids­ teiten, zoals roddel, jaloezie en twijfel. Volgens Shiller zijn
markt zitten economen die zeer veel te zeggen hebben over dit aspecten in een samenleving die wanneer zij oplopen een
deze onderwerpen en toch discussieren ze langs elkaar heen. voorloper kunnen zijn van een speculatieve zeepbel. Over
De ene groep heeft het over structurele problemen en de an­ financiële markten liet hij weten dat we veel meer financi­
dere over conjuncturele. Er lijkt geen gezamenlijke premisse ële innovaties nodig hebben die enerzijds ervoor zorgen dat
voor de discussie. Niet dat er geen interessante aspecten aan de baten van financiële markten democratischer over de sa­
de orde kwamen. Zoals bijvoorbeeld het probleem van de menleving neerslaan en anderzijds dat de risico’s van finan­
fundamentele onzekerheid dat Gerard Pfann aankaartte, ciële innovaties beter kunnen worden afgedekt door parti­
waardoor investeringen worden uitgesteld en de werkgele­ culiere verzekeringen. Zie ook het Tinbergen interview met
genheid afneemt. Wat moet of kan de overheid doen om Shiller in dit nummer. Maar ook hier kwam het probleem
deze onzekerheid weg te nemen? Kan stevig conjunctuur­ van de niet gekruiste degens naar voren. De vraag uit de zaal
beleid deze onzekerheid niet verminderen en zodoende of sociale media, die multidirectioneel werken, niet ook een
ook indirect een positief effect hebben op het verhogen van zeepbel zouden kunnen doorprikken, terwijl Shiller aan­
werkgelegenheid? Hoe vullen structuurbeleid en conjunc­ gaf dat de (traditionele) media een belangrijke rol hebben
tuurbeleid elkaar aan – bijvoorbeeld op het gebied van meer in het creëren van een zeepbel, bleef onbeantwoord. Een
complementariteit tussen loonkosten en ontslagrechtkos­ andere relevante vraag – of bubbles niet steeds frequenter
ten? Dat zijn de thema’s waarover de degens gekruist had­ zullen voorkomen en of we indien dat zo is, niet beter kun­
nen investeren in robuustheid tegen financiële schokken in
den moeten worden.
Ook in de ESB sessie over de nieuwe macro-economie, bleek plaats van het proberen ze te voorkomen – bleef eveneens
het lastig om op basis van gezamenlijke uitgangspunten onbeantwoord. Een ding is zeker, de behoefte aan de NED
meer te bieden dan de som der delen. Dat is temeer jammer 2014 is er alleen maar groter door geworden.
Jaargang 98 (4671) 25 oktober 2013

631

De auteur heeft verklaard dit artikel alleen te publiceren in ESB en niet elders
te publiceren in wat voor medium dan ook. Het is wel toegestaan om het artikel voor eigen gebruik
en voor publicatie op een intranet van de werkgever van de auteur aan te wenden.

631
24-10-2013 13:34:48

Auteur