3 ‘DECEMBER 1936
aUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economisch-Stati*sti*sche
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RJJNVAART
UITGAVE VAN HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT
2lE
JAARGANG
WOENSDAG 23 DECEMBER 1936
No. 1095
COMMISSIE VtN ESWACTIE:
P.
Lie/tinck; N. J. Polak; J. Tinbergen; F. de Vrses en
ii. M. H. A. van der
l
7
alk (Rcdacteur-SecretariS).
Asssstent-Redacteur: L. R. W. Boutendijk.
Reductie-adres: Pieter delloochweg 122, Re tterdans.
Aan. geteekende stukken. Bijkantoor !?,usgeplautweg.
Telefoon 1,Tr. 35000. Post rcI’eninfJ 8408.
Advertenties voorpagina
f
0,50 por regel. Andere pagi.
na’s
f
0,40 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens
tarief. Administratie van abonnementen en advertenries:
Nijgh d va Ditmar N.V., Uitgevers, Rotterdam, Am-
sterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro-rekening
No. 145192.
A.bonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Ned rlind f 16,—. Abonnements prijs Economisch-Statis-
tisch Maandbericht f 5,— per jaar. Beide organen samen
f 20,— per jaar. Buitenland en Koloniën resp. f 18,—,
f 6,— en
f
23,— per jaar. Losse nummers 50 cent. Dona-
teurs en leden van het Nederlandsch Economisch Instituut
ontvangen het weekblad en het Maandbericht gratis en
genieten een reductie op de verdere publicaties.
INHOUD:
Big.
Ilededeelingen van de Centrale Commissie voor de Rijn-
vaart
……………………………………930
HET VETSONTWERP 01′ HET Bul’rEN EFFECT STELLEN
DER COUDOLAUSULES
door
Prof. Mr. Al. H. Bregstein
931
De werking der egalisatiefondsen door
C. A. Klan.ssa..
932
De jongste ontwikkeling op de rubbermarkt door
J.
F. Uaccod
.
……………………………….. 934
De tarwemarkt door Â.
P. ,Schilthucs …………….
936
De koopkrachttheorie door
Dr. G. Lubbers ……….
937
Eerste raming van cle wereidsuikerproductie in
1936)’37
en de wereidhandel in suiker in
19351’36
door
Dr.
Gustav Mikusch …………………………..938
De Rijksmiddelen over November
1936……………..940
AANTEEKENINGEN:
Blijvende economische oorlogsvoorbereiding in italië
941.
De Japansche emigratie ……………………
942
MAANDCIJFERS:
Emissies in November
1936………………….943
Overzicht van den stand der Rijksmiddelen ……..
943
ONTVANGEN BOEKEN …………………………..944
Statistieken:
Oroothandeisprijzen
…………………………….
94_947
Qeldkoersen-Wisselkoersen-Bankstaten ……………..
945, 948
ROTTERDAM,
21
DECEMBER.
De redevoeringen van Schacht en Von Ribbentrop,
waan ii op de noodzakelijkheid werd gewezen, dat
Duitschiand de beschikking krijgt over koloniën, gin-
gen gepaard met verschillende berichten over cle
schaarschte aan ievensmi ddeien en grondstoffen in
Duitschla.nd, en een beroep van Hitler en Goering
Op
het Duitsche bedrijfsleven, waarin het vierjaren-
plan Werd besproken. Dc ]3.ritsclie minister Ede
schijnt i’iiet ongeneigcl Duitschianci in rij ii voor juli-
‘tieke garanties op economisch gebied tegemoet te
icomeri en ook aan ,L’resicient Roosevelt werd het
voornemen toegeschreven in een boodschap aan de ge-
heele wereld o.m. een besprekng te vragen van de
problemen on twa pen ing en herverdeeli ug van gro nu-
stoffen.
01) economisch gebied spreideh de Vereenigde
Staten een grooteacti vi te.i t term toon
.,. Omzetten en
wi nstei.jfers zijn vrijwel algemeen aanzienlijk honger
duin in vorige jaren, de staaiproductic heeft een
hoogterecord vi mciv 1933 bereikt, de la u.idhou w beleeft
een tijd van voorspoed en cie voorspellngen hetref-
:fendc dcii Kerstafzet doen ten opr.iciitc ‘van liet:
vorige jaar een verbeten ug
Viii
mi uisl:ens 10 percent
verwacht;en, waardoor liet iii voo ii van 1.929 ongeveer
al zijn bereikt. Met u.itzonderi lig van enkele bedrijfs
–
takken en ondanks een nog beclu ide.n.d aantal werk-
loozen heerscht er in do ‘Vereen igcle Staten min of
meer een hou ssestem iii lig.
De gevaren, welke hieruit kun nei:i voortvloeen,
worden zeer wei i ngezerm, zooals o.m. blijkt uit de
vaarschnw.i ng Vuu
0
uien. fI.eer Aidrich, president van
de Chase Nationuul Bank en eenige berichten in de
Wuu.listreet Jour.nai, wuu.uiri ii wordt medegedeeld, dat
te Washington vele middelen bestudeerd worden om
cie ,,bnom” tegen te hou den, doch dat deze alle g.ruote
bezwaren met ziel) brengen, welke nieR nog niet heeft
kunnen overwinnen. Verwacht wordt, dat cie Federal
Reserve Boord een verhooging van cie verplichte re-
serves zal eischen, waardoor te sterke uitbreiding van
het bankerediet zou kunnen worden tegengegaan, en
voorts, dat een poging zal worden gedaan nou den
goudinvoer in de Vereenigde Staten tot staan te
brengen.
930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23
December
1936
MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE
VOOR DE RIJNVAART.
VERSLAG VkN DE ZITTING VAN NOVEMBER 1936.
De Centrale Coninrissin voor de Rijnvaart heeft te Straats-
1w i’g van 1.2 tot 18 November haar derfstzitti’ng gehouden
onder voorzitterschap vals den heer Jaari Gout, buitenge-
woon gezant.
Beroepen
0
1
)
de Commissie.
IDe Coitini-issie heeft in -haar hoedanigheid van recht-
bank van hooger -berop zes vonnissen ge-wezen in burger-
lijke zaken betreffende aanvaringen
01)
den Rijn.
lljnvei’beterisig tussciten Straatsbin’g
en Bord.
De Coniniissie heeft kennis genomen van de verklaring
cle i’ Zwi-tserscie delegatie betreffende de normal isatiewe
ken tussuheit .lstein en Straatsburg/Kehi, blijkens ivelk
verklaring 01) het -geheele te norrnal’iseeren ri-viervak, van
kin 8 -tot kin 125 (Jladensahe telling), de werken iii twee-
den aanleg sinds 1 April 1936 in -uitvoering zijn. Il)e werk-
zaamheden zijn gedurende de niaanden Juli cii Augustus
door hooge waterstanden onderbroken. Dit langdurige
hoog-water heeft -daarentegen het voordeel ge-had, da-t het
r-ivierbed snel veranderde en heeft dientengevolge de
–
vor-
nl’rng van de vaargeul in de hand gewerkt. De ,,Thalweg”
heeft in liet geheele riv-iervak KehI-Istein de iii het ont-
werp beoogde ligg’i ig aangeironteii. De diepte van 2
iii
t
welke men wilde bereiken, is eveneens verw&zenlijkt, be-
halve op enkele plaatsen, waar ht tekoi-t echter onbedui-
den’cl is.l)e breedte van -het vaarwater is overal toege-
noinen. De wijze van u ihvoeriit.g dci’ werken ‘heeft goede
resultaten opgeleverd, zooclat nice niet de beste verwach-
tin-gen dce verdereii -gang vaii -de norniad’isatiewerke-ii
tegemoet kan zien.
l
7
erhoo,qing der ln-ug gen bij Siraetsb’urgJKehl en Oprui-
Van de brug bij 1-leningen.
Ten aanzien ‘van de verhooging der bruggen bij Straats-
bit rg/Ke’hl en de o-pruiiniing van de brug bij Huning’en.
heeft de Frausehe delegatie ‘verklaard, dat na de oitclertec-
ken] ig va-ti de overeenkomst van 6 November 1934 door de Gevolniachtigdiii van Frankrijk en Dui-tschland
i),
een
wet van 13 Augustus 1936 is ui’tg’evaarctigd, waarbij de
President van de Republiek gemaehti.gcl werd g’enoenide
overeenkomst te bekrachtigen. De uitwisseling •der be-
kriiehtigi ng’s-oorkonden heeft
01)
4 Noveici-her 1936 ‘te Pa-
rijs pltats gehad en -de overeenkomst is krachtens het he-
pat1de án artikel 7 deiizelfcleu -dag-in kraoht getreden.
Over h e-t 1> rog ra iii ruit cl er werk za a.nt heden heeft cle 1? rai) –
sohi: delegatie -de volgen-de -voorloopigc inlichtingen ver-
sti’ekt:
Wat de brug vooi’ geivooil verkeer betreft, zal de inn-
histed i itg svaa rsc’hij nI ij-k i.n Decenibe r 1936
;
cle gui) iii ng iii
blaai’t 1937 kunnen gescihieden. Alsdan zou, na- overleg
tiet -de :Duitsohe a-clmi n is-tratie, ‘in April 1937 ‘het clefin i-
tie’ve ontwerp kunnen worden vastgesteld. Indien over de
technische vraagstukken en over -den datum van uitvoe-
ii ng der we rkza au ih ccle ii overeen stem nl-in g wo rcl-t ve ik re –
gen, kat liet ontwerp in April 1937 hij cle Commissie
iii uh ami.gi-g no ccl en geniaakt en zou den -de
we
rkzaambecle n
ii den loop van 511e] 1937 kunnen heginnen. Zij zullen on-
geveer zes maamicleit duren en eventueel dus tegen het ciii-
cle van 1937 beëindigd zijn.
Wat -de spoorbrug betreft. zijn de data der vooil.ii:rii-
cli n’guwe i’k’za a uihe-cle ii ongeve r clezel ide, inaar -cle u-itvoe’
ri eg zal -ten mi n-ste twee jaren voi’deren.
Wat tenslotte de opru’inhi eg van çle spooi’-brug bij II Lii-
ni ugen na migaa-t, word-t gehoopt. dat de sverkzaainhcden iii
1937 zullen kunnen worden uitgevoerd.
.11e IDu’itsc’he -delegatie heeft verklaard. -dat -van IDu.itsuhe
zijde liet voo ibe i-ei.deu-cle onderzoek ver genoeg ge-vorde id
is en dat de we-rk-zaaiui’heclen der oplooging van de spoor-
hing hij StiaaLsbui-g/Ke’hl
01)
1 Januari 1938 kunnen Ie:-
ginnen. De twee adiinn istraties der Oevers-taten zullen on-
dei’lin’g overleg plegen over de wijze van uitvoering.
ltegiament betreffende
hef ‘vervoer ‘van bijteade en gif-
ti,e
stoffen
op (len Rijn.
Zooal-s vermeld
iii
het verslag va ii cle Api’il-zitti ig
1934
2
), -heeft d.e Comnussie in 1934 enkele wijzigingen in
het Reglement betreffen-de ‘liet vervoer van bij-ten-de en gif-
tige stoffen
01)
den Rijn aan.ge-braelht, welke wijzigingen 01)
1 Augustus 1934 in werking zijn getreden; te-zelf-der-tijd
Zie E.-S.13. van 15 Januai:i 1936.
Zie E.-S.13. van 16 Mei 1934.
had -de Commissie besloten, dat de gewijzigde bepalingen
na twee jaren oi)iiieusi
,
zouden worcheis onderzocht ii liet licht van de i-nnicldels verkregen ervaring.
.De Nedei’lanclsehe delegatie had, in verband met dit -be- –
sluit. verschillende wijzi-gi ngan der -iii 1934 aan-genomen
bepalingen, voorgesteld een Comi-tG, onder Voorzitter-
schap van den J:l.eer Sehli ng
–
eina-n.n, Conim issa ns voor Ne-
clei’l-an-cl, heeft een rappoi’-t uitgebracht, waarna de Corn- –
missie besloten heeft -het ‘tweede eis zesde lid van No. IV
van artikel 2 -als volgt te wijzigen:
Artikel 2.
De hiei’onder genoe-nide stoffen mogen op dcii Rijn
slechts woi’-clen vervoerd, wanneer aal) dc volgende voor-
iiaarcle n ‘is voldaan
110
II I.o…………… 1 ITo……………
.Lîo..I?ei’ i’o-silic’iuni cii iiiangaan-silieiu-i-ti niet een sili-eau-in-gehalte van sneer -clan 30 pCt. en minder dan 90 pCt.
i3oven-clien -cle ver-bin-cli igen van Ier ro-siliciun, welke bij-
i’oe-g:ingen van andere elementen bevatten, waarvan liet
totale gehalte niet inbegrip van silic-iuni (uitgezonderd
ijzer) ‘iteer is dan 30 pCt. en minder -clan 90 pOt.
lo……………
2o.
Dc verpakkingen moeten voorzieii zijn van duide-
lijk leesbare en duu rza.ne opseh ri fteii : ,,.hi’eni’-o-s’ilieium” of
of .,Ver-bn-dingen van ferro-siliciuiu”,
-gevolgd door cle wooi’dlc-n : , Vergif. Voor vocht te -bewaren.
Niet kantelen”. Deze opsehriftere imioeten gesteld zijn -in
de talen van -cle landen waarin het -sc-h
–
rp vaart. De op-
seh niften kunnen liet gehalte sihiciuui vei’inelclemi, -ter ivijl
bovencl en -de -toevoegi iLg van een hamiclelsnaan is toege-
staan.
3o…………… 40……………
Go. De schepen, welke stoffen ouder 11V vervoeren, moe-
ten doeltreffende middelen aan boon-ch hebben om
01)
een-
voudige wiJze vast te stellen of er geen i nI ri nging van
P
–
ho5PhoorwaterstOf iii de Woon ru i uiten plaats vi nclt en of de koffci’-damunien ge-heel clidht zijn. Een ge-bruiksaanwij-
zing moet zich aan boord bevinden.”
Deze bepalingen ‘treden 1 April 1937 in werking.
instructic betreffende cie -n-ci-iiim-it-et-be-nea.nai-iiq.
Belangrijke wijzigingen zijn door de Comminissie in cle
instructie hetm’effen-cle cle mmunimmmurn–beinaiining aamtg’e-
bracht:
Artikcl 1:
Artikel 1 wordt als volgt gewijzigd ,,IDc instructie is slechts
V)i
n toepassi ng
01
)
vi i rtu igen
welke cle n Rijn be in mcii boi’i: n
hef Spijkwjhe-i;ia:r
(iii
1
dan
te
viii loven cle brug l)uisbu m’g-I Lo(h fchdl) cmi is niet san -toe-
plss-imig op vaam-tuigemi niet e:n laaclvem’mo-gemi liemicdemi
15 ‘tot-geen sleelibootemi zijnde.”
Artikel
2: 1h’usschemi cle eerste cii tweede alinea wordt
de s’olgemi-cic alinea
–
toegevoegd:
,,ILndien volgens -cle tabel der vastgestelde mninitmiumum-be-
umamuumig in am’tikel 3 letter A. cle stihecpsjotigen cle eeI:i-
ge mmta.mnieli,jke •leuhhi van den s::hip-pi:m’ is, moet hij gedhim-
mei-de teil miii miste 2 ja ren als behoiu’encic 1:ot de clelebe-
rnamimlimi-g de zee- of m’i-vierv:iart he-bbemi imitgeoefemid.”
14,’en mijieu iv artikel Za, no rcl t toe-gevoegd
,.lmidiemi een vrouw op -het niviervak bemieclemi cli: brug
-vii lDum-isbnrg-Illloehfeld een seheepsjongen verva ugt vol-
gemis de -tabel der vastgestelde mni-miiinutmi’hetmi:eniung vnu
artikel 3 letter A, dami mmioet zij:
o’ deel u-i.tmmia-kemi vat het gezin van dcie schipper (echt-
geisoote, zuster, doch-ter)
b.
op -de hoogte zij mi van -liet subeiepvaartbed rij
c’
‘ten muiiiste 20 jaar oud zijn en lichamelijk goed out-
wikkeld zijn.
Ifemi getuigsohm’-ift van -de bevocgcle aum-tori-teitemi -van liet
land, waa rva mi cli: ‘rou iv onderclaami i-s, moet verkla men, dat
de haem’boven -genoemde voorwaarden zijn vervuld. Dit ge-
bui igschr-if.t moet zieh steeclsa’a n hoorcl bevinden.
Aan -boom’d -v-a me
van
u’tu igemm ivi arvan het laad s’enmnogemi,
gemeten -bij ecn diepgang vaui 1.90 nu, 300 tomi mi-iet te
hoven gaat, kami cci vrouw steeds een sciheepsjouigen ver-
vangen.”
Artikel 6:
De volgen-de alinea word-t toe”cvocgcl
,,A aus boo i’-cl -van
–
vaa rtu ig’ei, sv-na rva-mi het laad vermo-
gen, geme
–
teti -bij ccii diepgang -van 1.90 In, 300 tomi niet te
hoven gaat, kaje, op ht rivier-vak bcmieden cle brug vals
.Duisburg-ioehfeld, een imuatu’oos vervangen worden door
ccii vrouw, die -voldoet aami de ouder ci.,
b.
en
c.
iii artikel
15 t/rn.
1)
500
ton
boven
300
t/nm.
500
ton
boven
500
tin.
750
ton
bo ve mi
750
tjm.
1000 ton
boven
1000 tito.
1500
ton
boven 1500
t;ili.
2300 toij
hoven
2500
t’jij.
3000
ton
1 matroos
1
scheeps-
jongen
2)
of
I
1
vreuw
1
matroos 1 matroos
of
2
seheeps-
jongens of
1
scheeps-
jongen
2)
en
1. vrouw
1 matroos
1
matroos
en
1
selieeps-
jongen
2
matro-
zen
2
niatro-
zen en
1
scheeps-
jongen
3
niatro-
zen
–
1 matroos 1 scheeps-
jonge11
2
) of
1
vrouw
1 matroos
1
matroos
of
2
seheeps-
jongens
of
1
seheeps-
jongenS) en
1
vrouw’
2
niati
–
o-
2
matrozen en
zeil en
1
scheeps
1
scheeps- jongen
jongen
3
mnatro- 3mnatrozen en
zen en
1
scheeps-
1 sclieeps. jongen
jc.ngemi
matroos
scheeps-
jongen
mnatrozen en
selieeps-
jongen
matroos of
T
mriatroosi matroos en
scheeps-
11,
seheeps-
jongens
01 1
scheeps- jongen of
scheeps-
jongen
1
matroos en
jongen
2)
en
1
vrouw
vrouw
matroos
2
inatro-
2
mimatrozen
zeil
niatrozeu
3
mnatro-
3
imiatrozen
zen
23 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
931
2a .gclloeni{lc voorwaai-den dat aan deze voorwaarden is
voldaan riioet, ove reenkonistig het bepaalde in genoemd
artikel, blijken uit een getuigschrift, dat zioh steeds aan
boord moet bevijiclen. Bedoelde vrouw moet bovendien vol-
doende op de hoogte zijn van de bediening van den motor om dezen zoo noodig te kunnen aanzetten en te stoppen.”
Tengevolge van deze wijzigingen is de tabel van artikel 3
onder letter
A als volgt gewijzigd:
Artikel 3.
De mini nium-beivan
i
lig is vastgesteld als volgt:
A. Vaartuigen ]riet voorzien van mechanische middelen
tot voortbeweging.
Vaartuigen voorzien van
Vaartuigen nietvoorzien van
mechanische hulpmiddelen
mechanische hulpmiddelen
voor de behandeling der voor de behandeling der
zware ankers, der sleep-
zware ankers, der sleep-
Laad-
trosseii, alsmede voor het trossen, alsmede voor het
vermogen verhalen verhalen
iii
tonnen
boven de
beneden de
boven de beneden de
brug van brug van
brug van brug van
Duisburg—
Diii sbu rg—
Duisbu rg—
Duisbu rg-
l-lochfeld
Hochfeld
Flochfeld Flochfeld
hoven
3
matru.
3
niatrozen
4
niatro-
4
niatrozen
3000
ton zen en
zeli
1
seheeps-
jongen
51 i:t in beg P Van vaartu i ge mi
al
et. een max un umii laad –
vermmlogell boven
300
-tomi, imiaar w’aarvan het laadvermogen,
genieten bij een diepgang -van
1.90
iii,
300
‘ton niet te
boven gaat.
1)
Sc:hi’elisjongen clie gedu rende ten minte
2
jaren als
hchooremmdc tot cle dekbenianni lig de zee- of riviervaart
heeft uitgeoefend.
l)’ze wijzigingen treden op
1
Maat-t
1937
in iverking
Reglc’nient betreffende het onderzoek van Rijnsohepen.
– De Commissie -is van oordeel, dat het Reglement be-
treffende liet ondem
–
zoek van Rijnsehepen niet meer aan de
tegeiiwoordige eisc-Jien van de scheepvaart voldoet en heeft
aan ht Comité, dat de herziening van het Rijnvaartpo-
litiereglenient voorbereidt, opgedragen eveneens de heraie-
ning van eerstgenoemd reglement voor te bereiden.
Unificatie Va’il verkeersstatist’eeken.
De Commissie heeft op
19
October
1936
langs sohrifte-
lijken weg het volgende besluit genoTnen:
De op 22 April
1936
in beginsel aa.ogenomiieml i.maanilijst
voor cle statistiek van het goederenverkeer op den Rijn
wordt niet ingang van 1 Januat-i
1937
i]Igevoerd.”
De nieuwe naamlijst zal binnenkort als brochure ver-
schijneim.
Deterwi, van de volgende zitting.
])e clati.im van dc volgende zitting van cle Commissie
is vastgesteld op Dinsdag
6
April
1937.
HET WETSONTWERP OP HET BUITEN EFFECT
STELLEN DER GOUDCLAUSULES.
Het lang verbeide wetsontwerp betreffende het
buiten effect stellen van de gouclelausules is thans
ingediend. De artikelen zijn kort en scherp gerecli-
gee.rd, de Mernorie van Toelichting is beknopt gehou-
den, maar geeft juist daardoor een volledig beeld van de overwegingen, die de Regeering hij cle samenstel-
ling van het ontwerp hebben geleid. Een en ander
levert naar mijn gevoel een afdoende rechtvaardiging
voor het tijdsbestek, dat moest verstrijken tnsschen
de aankondiging en de indiening van dit voorstel
van wet.
Wie zich realiseert hoe gecompliceerd – gelijk ik
iii mijn artikel ,,Wetgever en G-oudclausule”
l)
heb
trachten te belichten – de materie is, die om wette-
lijke regeling vraagt, zal zijn hulde niet willen ont-
houden aan de ontwerpers, die zoo duidelijk blijk
geven de hier in aanmerking komende belangen alle
te hebben overzien en zorgvuldig tegen elkaar te heb-
hen afgewogen; naar mljct persoonlijke meening mag
men hieraan zelfs toevoegen: en zoo juist te hebben
afgewogen.
1.. Het ontwerp verstaat onder goudclausules elk
beding, dat de strekking heeft den schuldeischer voor
de gevolgen van waardevermindering van den Gul-
den ten opzichte van het goud geheel of gedeeltelijk
te vrijwaren. Gelijk de Memorie van Toelichting doet
uitkomen, zullen derhalve niet slechts de clausules,
die de verplichting van den debiteur aan het goud
binden, doch ook goederen-, waarde- en indexclausu-
les, ja zelfs opzegbaarheidclausules aan de werking
(Ier wet zijn onderworpen. Een indexclausule bijl’. zal er slechts buiten vallen, indien zij, alle omstan-
digheden in aanmerking genomen, niet beoogt de ge-
volgen van de depreciatie van den schuldeischer af
te wenden. Terecht kiest de Regeering deze ruime
omschrijving; elke beperking ware willekeurig en
in strijd met den door de Regeering voor haar ingrij-pen in de coritractu ede verhoudingen aangevoerden
grond ): ,,De depreciatie heeft het prijsniveau niet
noemenswaard doen stijgen zoodat, bekeken van uit
de
binnenlandsche
economie, (Ie crediteur ten na-
deele lan den debiteur op ongerechtvaardigde wijze
wordt hevoordeeld. Dit kan ontwri.chtend werken in
het bi nnenlandsch economisch verkeer. Wanneer het
dit doet, is
ingrijpen
gerechtvaardigd.” Dat ik deze
motiveering volkomen conciudent acht, is den lezers van dit tijdschrift bekend
3) –
Of ei- termen zijn om :in te
grijpen,
liet ik in mijn
vorenbedoeld artikel in het midden. De Regeeririg
antwoordt op grond van de haar bekende gegevens in
hevestigenden zin en ik vind niet de minste aanlei-
ding de juistheid van haar oordeel in twijfel te
trekken.
2. Het ontwerp wenscht niet alle overeenkomsten
over een kam te scheren. Ik acht dit standpunt vol-
komen juist. Art. 2 verklaart slechts de goudclausules
nietig in eenige met name genoemde overeenkom-
sten, ni. overeenkomsten van geldleening of vestiging
van altijd durende renten, van verhuring of ver-
pachting of tot vestiging van een zakelijk recht op
onroerend goed. Op de vraag of de grens terecht zoo
E.-S.B. van
21
October
1936.
Tap. p.
760.
Tap. p.
761.
932
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
eng getrokken is, kom ik hieronder nog terug. Thans
zon ik willen vragen of toevoeging van een voor-
schrift in den zin van art. 1576 lid 2. B.W. geen aan-
beveling verdient. Men zou in analogie met het in ge-
noemd artikel voor den verkoop op afbetaling bepaalde
kunnen voorschrijven, dat de goudclausule evenzeer
nietig is, indien zij voorkomt in overeenkomsten,
welke dezelfde strekking hebben als een van de ge-
noemde, onder welken vorm of welke benami lig deze
ook zijn aangegaan. Ook bij het redigeeren van cle
goudclau sule werd groote vind i rigrij khei d ten tom
gespreid. Een bepaling, die bij koop op afbetaling
noodzakelijk werd geacht, zal mi. in de onderhavige
wet evenmin misplaatst zijn.
Een verdere beperking brengt het ontwerp miii
door slechts in binoenlandsche leeni ogen de goud
–
clausule buiten effect te stellen. Als toetsteen client
in de eerste plaats de omstandigheid of de verplich-
ting
van
den schuldenaar althans mede is uitgedrukt
in Nederlandsche munt resp. in goud en daarenboven nog of de betaling in Nederland moet geschieden. De
beperking van de werking der wet tot z.g. binnenland-
sche overeenkomsten is volkomen in overeenstemming
met het hiervorengenoemde uitgangspunt en werd
ook door mij in mijn meergenoemd artikel voorge-
staan.
Of de omlijning van dit begrip, gelijk het wetsont-
werp deze geeft, wei geheel juist is, kan zeker worden
betwijfeld. ik geloof echter, dat wanneer men een
eenvoudige niet tot processen aanleiding gevende wet-
geving wenscht, ccii betere omschrijving kwalijk is te
geven. De eisch van zekerheid van recht wint het in
deze materie naar mijn meen ing van, dien, dat ook in
elk concreet geval de billijkheicl zooveel mogelijk be-
naderd moet worden. Van belang is dan ook slechts, of eenerzijds de overgroote meerderheid van de ge-
vallen, waan ii werkelijk slechts de bi nnenla.ndsche
sfeer bij de overeenkomst is betrokken, op deze wijze
wordt gegrepen en anderzijds de overgroote meerder-
hei d van de gevallen, waarbij bui tenlandsche belan-
gen zijn betrokken, er bu:i.ten vallen. En zulks is bij de gekozen hegrenzing, gelijk de Memorie van Toe-
lichting
2),
ongetwijfeld het geval.
Het gevaar, dat met buitenlandsche verhoudin-
gen annexe contracten toch nog zullen worden ge-
grepen, wordt nog• aanzienlijk verminderd doordat
het ontwerp zijn werkingssfeer beperkt tot de hier-
vorengenoemde hij uitstek tot de nationale sfeer he-
hoorende overeenkomsten. Dit maakt ook tevens min-
der urgent de door mij in mijn artikel in (Ie E.-S.B.
van 21 October ji. voorgestane veiligheidsklep voor
het geval een crediteur uit een binnenlandsche over-
eenkomst tevens debiteur is uit een buiteniandsche.
Of zij geheel overbodig is geworden, meen ik echter
vooralsnog te moeten betwijfelen. Dat juist in de mo-
gelijkheid van connexiteit tusschen binnen- en bui-
tenlandsche verhoudingen een krachtig argument is
gelegen om de overeenkomsten, waarin de goudclau-
sule nietig wordt verklaard, tot enkele soorten te
beperken en met name de koopovereenkomst er bui-
ten te laten
2),
lijkt mij onhetwistbaar juist. Zoo
wordt de ongewenschte uitwerking van de toch altijd
eenigermate willekeurige definitie van het begrip
hinnenlandsche overeenkomst tot een minimum be-
perkt.
De gevallen, waarvoor de nietigheid wordt uitge-
sproken hebben bovendien, gelijk de Memorie van
Toelichting
2)
doet uitkomen, nog deze eigenaardig-heid, dat ,,undue influence” aan de opneming van de
clausule niet vreemd is.
Toor
ingrijpen is clan des
te meer grond.
4)
De vobr ter beurze te Amsterdam genoteerde
obligaties
gem’aakte
uitzondering past dan ook vol-
komen in het systeem van het wetsontwerp: con-
t)
P 2.
2)
Mcm. van Toel. ‘p. 3.
‘) ‘p. 2.
4)
Zie E.-€.B. p. 761/762.
nexiteit met het buitenland is hier makkelijk denk-
baar en ,,unclue influence” is weinig aannemelijk. ‘)
De Memorie van Toelichting ziet nog de mo-
gelijkheid onder het oog het oordeel over de nood-
zaak tot ingrijpen aan den rechter over te laten. Tk
acht het een der hoofdverdiensten van, het wetson.t-
‘erJ), (lat het dit niet doet. Gelijk cle Memorie van
Toelichting doet uitkomen en door mij hierboven
met betrekking tot de onilijn.ing van het begrip ,hin-nenlandsche overeenkomsten” ook reeds werd opge-
merkt, is rechtszekerheid in cle onderhavige materie
hier onontbeerlijk. De wetgever moet hier cie grenzen
trekken ,,op gevaar af, (lat de billijkheid in het een
of ander geval minder tot haar recht zal komen, dan
indien den rechter vrijheid zou worden gelaten iedere
afzonderlijke casuspositie te beoordeelen.”
2)
Minder geslaagd schijnt mij daarentegen (le in
de Memorie van Toelichting hij art. 2 gemaakte op-
merking, dat het ontwerp vanzelfsprekend geen toe-
passing kan vinden, wanneer op een overeenkomst, welke beheerscht wordt door het wetsvoorstel, vol-
gens de beginselen van Internationaal Privaatrecht
vreemd recht toepasselijk is. Naar mijn meening
spreekt het tegendeel vanielf! De onderhavige wet is
zonder twijfel een wet, die op cle openbare orde be-
trekking heeft, beoogt immers onze hinnenlandsch
economie te beschermen. Wanneer nu hij den Neder-
landschen Rechter een verhouding ten toets komt,
die te begrijpen valt ouder de binnenlandsche over-
eenkomsten in den zin van art. 1 jo. 2, dan behoeft
het naar mijn gevoel geen betoog, dat, welk vreemd
recht ook overigens volgens de beginselen van
Ne-
derlancisch
Internationaal Privaatrecht op het con-
tract van toepassing is, de bepalingen van de onder-
havige wet voorgaan als berustende
0
(Ie eischen
der Nederlandsche openbare orde. Hoewel, geljlc de
stellers der M. v. T. opmerken, een geval als hier
bedoeld zich niet licht zal voordoen, is het toch zeer
gewenscht, dat de Regeering duidelijk kenbaar maakt,
of zij inderdaad beoogt af te wijken van vorenbedoel-
de algemeene beginselen van I.P.R., en dat zij, zoo
Zij dit werkelijk bedoelt, deze bedoeling ook’uitdruk-
kelijk in de wet neerlegt, een en ander ter voorko-ming van anders mogelijke procedures. Ik vermag
echter persoonlijk de redelijkheid van deze beperking
niet in te zien, te minder waar de toepasselijkheici van vreemd recht in hooge mate wordt heheerscht
door de afspraak van partijen.
De beperking van de werking van het ontwerp
tot v66r 26 September 1936 gesloten overeenkomsten
spreelct voor zjehzelf.
M. II. BREGSTEIN.
‘)
van Toelichting
p.
2.
2)
Citaat ontleend aan de M.
v. T. p. 2.
DE WERKING DER EGALISATIEFONDSEN.
Het is begrijpelijk, dat in landen met ,,zwevemle
valuta” de publieke belangstelling in de ontwikke-
ling van cle wisselmarkt en de daaraan tengrondsiag
liggende factoren grooter is dan in landen met ge-
stabili seerde munten. Terwijl echter hij gestahiliseer-
cle munten, hij central.isatie van de pariteitshanclha-
ving en salcieening van de betalingsbalans bij de cen-
trale banlc cle gepubliceerde cijfers van di.e centrale
banic een volkomen volledig beeld geven, van de quan-
titatieve verhoudingen van vraag en aanbod op de
wisselmarkt, is die maatstaf bij zwevende munten
juist weggevallen, immers cle egalisatiefondsen, welke
in de hetroklcen landen de functie van de centrale
hanlc terzake van de saicleering van de betalingsbalans
hebben overgenomen, werken overal onder volkomen
geheimhouding.
Dat neemt echter niet weg, dat er uiterlijice symp-
tomen zijn, waaruit men den aard en den omvang van
de transacties der betrokken fondsen kan probeeren
23 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
933
af te leiden. De finaucieringsoperaties der fondsen
zijn het, die als indirecte ,,verklikkers” van de valuta-
transacties te beschouwen zijn. Waarbij me zich ook al weer moet realiseeren, (lat juist omdat men de ge-
heimhoucling wil bewaren, er bij de leiding der fond-
sen de neiging zal bestaan oni de f.inancierings-opera-
ties aldus in te kleeden, (lat daarvan een camouflage-
effect kan uitgaan. Een tweede symptoom van de
situatie der fondsen vindt mén in de goudtrensacties met de centrale bahk. Ook dit symptoom heeft maar
betrekkelijke waarde. Immers, het is geenszins noodig,
dat met overheveling van goud van het fonds naar de centrale bank gewacht wordt, totdat de middelen van
het fonds uitgeput zijn, en alle omgezet in goud of
deviezen. Afgezien van het feit, dat er geheel andere
aanleiding dan de situatie van het fonds zelve voor
zulk een transactie kan zijn, bijv. een behoefte aan
ci rculatiemi ddelen.
De grootste belangstelling hebben in den laatsten
tijd de egalisatiefondsen van Nederland en Engeland
getrokken. Die operaties van het Fransche fonds ijh
binnen betrekkelijk enge grenzen gebleven, en nog al
afwisselend van aard. Terwijl kort na de depreciatie een paar milliard aan kapitaal werd gerepatrieerd en
het fonds deviezen kon opnemen, is sedertdien de
houding van den franc vaak flauw geweest, zoodat het fonds weer francs opnam. In verhouding tot de
totale omzetten in het Pransche dèvies waren de in-
terventies van het fonds niet bijzonder groot.
Het Engelsche Egai’isataefonds.
De situatie van het Excliange Equalisatiori Fund
heeft (Ie aandacht weér getrokkén door de jongste
operaties in goud met de Bank of England. Het is
niet voor den eersten keer, dat zulk een overheveling
plaats vindt. Voor het eerst gebeurde dat enkele
jaren geleden, toen liet fonds was ,,volgekoclit” en £ 10
niilioen goud werd verkocht aan de Bank of Eng-
land, terwijl tegelijk het fonds werd vergroot tot £ 250
millioen. Tot eind 1935 is toen de göudvoorraad van
de Engelsche Bank vrijwel onveranderd gebleven.
Einde van dat jakr en in het eerste semester van het loopende jaar heeft de Bank af en toe kleine posten
goud opgenomen. In 3uni en Juli bereikten deze aan-
koopen een hoogtepunt, zoodat men toen werkelijk
van een politiek tut overheveling van goud naar de
centrale bank kon spreken. Men heeft toen niet een
bedrag ineens overgebracht doch geleidelijk de bank-
voorraad opgevoerd, voornamelijk ook door aankoopen
in de open markt.
Deze transacties hadden een geheel ander uitgangs-
punt dan de bovengenoemde overdracht van £ 10 inil-
lioen. Dit keer was het geenszins het utgeputte of
geringe ahsorptievermogeri van het Fund, dat aan-
leiding was om de centrale bank weer in de goudbe-
weging in te schakelen. Nu was het veeleer de ont-
wi kkeling van de geidci rculatie, welke cle directe aan-
leiding tot deze affaires was. Het Engelsche fonds
heeft ni. van het begin af aan zijn operaties geheel
buiten invloed op de geidmarkt gehouden. Wanneer
het cleviezen of goud kocht en daarvoor dus Ponden
noodig had, verkreeg liet deze middelen door van het
schatkistpapier, dat evenals
hij
ons bij de oprichting
aan het fonds als• iverkkapitaa1 ter beschikking werd
gesteld, een deel
OP
de open markt te plaatsen. Kwa-
men in een periode van druk
0])
liet Pond door ver-koop van goud en deviezen weer middelen vrij, dan
werd schatkistpapier aangekocht. Aldus was sedert de Bank of England was uitgeschakeld uit de goudbewe-
ging, het i n ternation ide betalingsverkeer losgemaakt
van eiken iiivléed
01)
de inheemsche geidmarkt. Houdt
men rekening met de liquicliteitspolitiek der particu-
liere banken, dan is de conclusie zelfs, dat goudim-
port cle markt verkrapt bn gouduitvoer een verruimen-
den invloed heeft, geheel in tegenstelling dus mét de
situatie, welke heerscht onder den gouden stan-
claard.
Natuurlijk is zulk een gang van zaken geenszins
inhaerent aan de overdracht van de regeling van het
internationale betalingsverkeer van de centrale bank
naar het egalisatiefonds. Het bewijs daarvoor is gege-
ven door ons egalisatiefonids, dat in den aanvang
door zijn interventie op de deviezenmarkt de geld-
markt volkomen op dezelfde wijze verruimde als de
centrale bank dat zou hebben gedaan, wanneer de
gouden standaard was gehandhaafd. Des te gemakke-
lijker is het echter mogelijk de geldmarkt te regelen
wanneer de centrale bank een open-marlct-politiek ken
voeren, zooals dat in Engeland liet geval is.
De kwestie van de geldmarktvoorziening op zich-
zelf behoeft dus geen bijzondere moeilijkheden op te
leveren; ook al is de functie van de centrale bank terzake van de wisselmarkt overgedragen aan het
nivelleeringsfonds dan kan toch de centrale bank
haar functie ten aanzien van de geld marlctvoorzie-
ning blijven handhaven, a fortiori wanneer die in-
stelling liet recht tot operaties op de open marict
heeft. In Engeland wijkt echter de situatie in zon-
verre af van die in de meeste andere landen, ook
van die, wèlke te onzent geldt, dat de biljettencir-
culatie niet geregeld wordt door financieringtraos-
acties van de centrale bank. Indien hij ons liet egali-
satiefonds schatki stpap ier hij de N ederlandsche
Bank heleent Ican, zoolang er maar voldoende he-
schilchaar metaalsaldo is, een uitbreiding van den
biljettenomloop aldus tot stand komen. In :Ingeland
kan cle biljettenuitgifte alleen maar vergroot wor-
den tegen goud. De ongedekte biljetten, die mogen
worden uitgegeven, zijn in omloop, zoodat wanneer
het haniking-departrneiit zijn uitzettirigen zou uit-
breiden daarmee geen pond meer bankpapier gecre-
eercl wordt. Men blijf..in dat verband aangewezen
op cie notes-reserve van het banking-department, die
relatief tot de circulatie heel wat geringer is dan
de potentiëele uitbreiding van den biljettenomloop eI-
clers. Hier schulcie dan ook de reden voor de goud-aankoopen in het midden van dit jaar. Terwijl voor-
heen de naar Engeland gerichte kapitaaistroom, die
het Equalisation Fund tot goudaankoopen had aan-
leiding gegeven, was geresul teerci in toenemende
banksaldi, ging nu daaninee een groote vraag naar
bankpapier gepaard. Fransche kapitaalvluchtigen,
clie voornamelijk voor deze beweging aansprakelijk
waren, potten Engelsch bankpapier op. Dit coïnci-
deerde met een seizoensvraag naar notes in den vacan-
tietijd, zoodat de circulatie met rond £ 60 millioen
toenam. Om daling van cle notes-reserve beneden het
gewenschte minimum te vermijden moest men dus
wel goud overbrengen naar de Bank of Erigland.
Stelt men nu hiertegenover cle jongste transactie,
waarbij £ 65 milhoen goud van liet fonds naar de
Bank wordt overgeheveld, dan spreelct daaruit een volkomen andere ratio. Immers aan deze transactie
is verbonden cle vermindering van de niet door goud
gedekte circulatie met £ 60 millien. Terwijl de
goudaankoopen in het midden van dit jaar dus ge-
schiedden met de uitdrukkehi.jke bedoeling om den bil-
jettenomloop uit te breiden, heeft men dit Iceer dat
effect daaraan juist willen ontnemen. Men heeft dus
geldverruimi ng in tdrulcicelijk willen uitsluiten. Na-
tuurlijk had men dat doel ook kunnen bereiken door liet banking-department in de open markt treasuries
te doen koopen. De opzet van de onderhavige affaire
is niet anders dan sterilisatie van de vermeerdering
van den goudvoorraad der centrale bank, wat nien
voorheen zoowel in Engeland als in de Vereenigde
Staten herhaaldelijk heeft gedaan. Waarom men dat
dit Iceer juist doet door vermindering van de fidu-ciaire circulaties is nog niet geheel duidelijk. Voor
de geldmarkt :is het in elk geval irrelevant, welk
systeem wordt gekozen; de notes-reserve
stijgt
nu
minder clan wanneer men. de andere oplossing lied
gekozen. Thans neemt deze met niet meer dan f 5
inillioen toe.
Men zou geneigd zijn te concludeereo, dat de
reden voor de goudtransactie gelegen is in het feit,
934
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23
December 1936
dat liet fonds veer bijna volgekocht is. T
–
let moment,
dat voor deze affaire :is gekozen, lijkt daarmee echter
niet geheel in overeenstemming. immers reeds ge-
ruimen tijd ligt het Pond betrekkelijk flauw en men had den indruk, dat het Fund flinke bed rageri goud
had moeten afgeven tot steun van den koers. De
keuze juist van dit moment kan natuurlijk samen-
hangen niet den wensch tot versluiering
van
de posi-
tie ter wille van cle geheimhouding. Toch heeft men
in Engeland uit de affaire de conclusie getrokken,
dat de situatie van het Pond krachdger is clan men
had vermoed, en is zij tot ccii haussemoment ge-
worden.
Het Nederlandsche Egalïsatiefonds.
Ook ons egalisatiefonds staat natuurlijk in het
centrum van cle belangstelling-. i3ekend was, dat
mls wekenlang bijna voortdurend omvangrijke be-
dragen deviezen, afwisselend Ponden en Dollars,
door het fonds worden opgenomen en uit de belee-ningscijfers van De Nederlandsche Bank gecombi-
neerd met ,,over-de-toonbank-verkoop” van schatkist-
papier door den agent van de schatkist, had men ook
reeds afgeleid, dat met deze operaties groote bedra-
gen gemoeid waren geweest. Thans is daarbij ge-
icomen de terugverkoop vat
–
t
f100
millioen goud door
het fonds aan de centrale bank.
Omtrent den omvan.g der cleviezenaanicoopen van
liet fonds kan men zich eenig idee vormen uit wat
men van het spiegelbeeld der wisseloperaties: de fi-
nanci en ngstransacti es, kan taxeeren. In den aan-
‘ang heef t die financiering geheel plaats gevonden
door heleening van schatkistpa.pier bij De Neder-
landsche Bank. De heleeningen waren op dan laat-
sten weekstaat véér cle losiating van den gouden
standaard
f
120 millioen. Dit cijfer is sedertdien op-
geloopen tot
.f
327 millioen, en daarna weer gedaald
tot
f
282 millioen, toen de teruggave van
f 100 mii-
lioen goud plaats vond. Per saldo dus een toename
der beleeningen met
f160
millioen. Daarnaast is in
de markt naar schatting voor 50 ii
60
milli.oen pa–
pier gespuid. Zoodat men komt tot een totaalbedrag
van ruim
f
200 millioen. Wanneer hier niet tegen-
over staat een omvangnijic saldo-credit bij de centrale
banic dan zon men dus moeten aannemen, dat voor
het genoemde bedrag door het fonds goud en dcvie-
zen werden opgenomen. Hieruit blijkt wel, dat de
kapitaalrepatnieering, clie de eerste weken na den
val van den Gulden niet erg vlotten wou, sedert-
dien reeds een zeer behoorlijke omvang heeft aange-
nomen, waarbij men dan moet bedenken, dat de
transacties van het fonds zoowel betrekking hebben
op den aankoop van opgepot goud als op interventie-
aankoopen i.n de wisselmarkt. Wil men den totalen om-
‘ang van de kap itaalteru gvloei ing (waaronder dan
ook te vatten .liet door hamsteraars afgestooten
goud) herekenefi dan moet men hij het opgemelde
bedrag nog optellen 20 millioen, waarmee in het be-
trokken tijdvak cle betalingsbalans weer is verzwaard
doordat tot dit bedrag weer katoenwissels tot het
disconto zijn toegelaten.
Daar dus aangenomen moet worden, dat het fonds
nog maar weinig disponibiliteit had, is liet begrijpe-
lijk, dat men ertoe moest overgaan het in den aan-
vang van De Nedenlandsche Banic als masse cie ma-noeuvre overgenomen bedrag aan goud ad
f 100
mil-
lioen weer af te stooten. Nog voortdurend is er een
groote vraag naar Guldens. Is het denkbaar, dat de
k-apitaalbeweging zoo omvangrijk zal worden, dat het
]capitaal van liet egalisatiefonds ad
f
300 millioen –
dat, nu de
f 100
millioen goud weer aan de cen-
trale bank zijn terugverkocht, geheel dispooibel is –
niet voldoende zal bljicen om de betalingsbalans te
saldeeren?
V66r het intreden van de financieele crisis in 1932
– en nadat de Pondnval veel op korten en langen
termijn in het buitenland uitgezet kapitaal had doen
terugvloeien – was onze goudvoorzaad maximaal
1.030 millioen. De gouciverliezen, die sedertdien
plaats vonden, waren ten dccle liet gevolg van liet
feit, (at buitenlanders hun kapitaal van hier terug-
trokken, en een groot deel van clie kapitalen, zullen
voonloopig niet, en misschien nimmer, terugkomen.
Daaruit zou men geneigd zijn af te leiden, dat een
bedrag van
f
300 iniiltoen wel ongeveer genoeg zou
zijn om al ons eigen repatrieerende kapitaal te ,,ver-
werken”. Men moet echter bedenken, dat er ook in
1932 hij den maximumgoudvoorraad-stand al goud
was opgepot, dat nu terugkomt, en bovendien kan
(loon omstandigheden, clie met de monetaire situatie
niets te maken hebben, de kapitaalbeweging sterk be-
invloed worden. Wanneer hijv. Roosevelt’s plannen
om belasting te heffen van buitenlandsch aandeelen-
bezit doorgaan dan kan daarvan een kapitaaistroom
het gevolg zijn, die elk verband met den stand van
véér den guldensangst verloren doet gaan.
Wat betreft de invloed van cle operaties van liet
fonds op de geidmarkt constateerden wij reeds ter-
ioops, dat er te dien aanzien een principieel verschil
is met de situatie in Engeland. Wanneer men aan-
neemt, dat er in totaal rond 200 millioen goud is
gekolht, dan is daarvan driekwart gefinancierd door beleening van schatkistpapier bij De Nederlandsche
Bank en de rest door plaatsing van papier op de
open markt. .i’ zijn hier en daar stemmen opgegaan
tegen de omvangrijke beleeniiigen onder het motief,
dat aldus onze geidmarkt zoo zou worden verruimd.
Daartegenover kan men slechts zeggen, dat onder de
vigneur van den gouden standaard precies dezelfde
consequentie intreecit, clan echter persé voor het volle bedrag der goudimporten.. In 1932 hadden wij, zooals
reeds gezegd, een goudvoorraad van meer dan f1. milliard, met een dienovereenkomstige circulatie.
Het feit, dat een deel van de middelen, die liet fonds
nooclig had, werden gevonden uit plaatsing van schatkistpapier in de marict, beteelceot de facto
reeds, dat er voor onze markt een novum is ontstaan,
dat in zijn effect vergeleken kan worden met goud-
sterelisatie door open-markt-politiek, waartoe overi-
gens het nieuwe octrooi De Nederlandsche Bank
direct in staat zal stellen.
Voorloopig heeft liet fonds nu weer een kleine
f
1.00 millioen speelruimte. Mocht dat niet genoeg
zijn dan kan natuurlijk een deel van het aangekochte
goud aan de centrale bank worden overgedragen,
hetgeen evenals in Engeland, zoolang de muntwet
niet gewijzigd is, slechts met verlies voor liet Fonds
kan gebeuren tegen den ouden goudprijs, een ver-
lies, dat t.z.t. door herwaardeering van den goud-
schat van De Nederlandsche Bank weer zal worden
goedgemaaict.
C. A.
KLAASSE.
DE JONGSTE ONTWIKKELING OP DE RUBBER-
MARKT.
Zou op zichzelf liet laatste besluit van het inter-
nationale Rubber-Regelings-Oorni té tot een iii euwe
vericleining van de restrictie voor liet eerste half-
jaar 1.931 wellicht geen aanleiding hebben gegeven
om na mijn kort geleden geplaatst artikel
i)
weder-
om over (e rubber te schrijven, er is sedertdien een
factor in de markt opgetreden, welke een korte be-
schouwing wel motiveert.
In zijn vergadering van 15 dezer heeft het comi t(
besloten het beperkingspercentage voor het eerste
kwartaal van 1.931 vast te stellen op 25 en voor het
tweede kwartaal op 20, hetgeen dus heteekent, dat
de restrictie gedurende liet eerste halfjaar 22% pot.
bedraagt.
Aangezien liet totaal der uitvoerquota van de aan
de beperking deelnemende landen, behalve Siam,
voor 1937 1,258.500 ton bedraagt, beteekent dit, dat
) E.-S.B. van 2 December 1936.
23December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
935
door die landen gedurende de eerste 6 maanden zal
mogen worden geëxporteerd 487.669 ton, tegen in het
eerste halfjaar van 1936 364.200 ton, hetgeen dus op
een vermeerdering met 123.409 ton neerkomt. Daar-
naast komen cle toenemende proclucties van Siani,
ludo-China en de outsiders, welke zeer vermoedelijk
in die periode de 50.000 ton zullen overschrijden,
waardoor de wcreidexporten tusselien de 540.000 en
550.000 ton zouden komen te liggen. Wil deze hoe-
veelheid ten volle door het verbruik opgenomen wor-
den, dan zou dit, dat in het eerste halfjaar 1936 nog geen
500.000 ton bedroeg, dus wederom aanzienlijk moeten toenemen. Of dit het geval zal zijn, hangt natuurlijk ten
nauwste samen met de ontwikkeling van de algemeene
conjunctuur en dan is er o.i. inderdaad zeker wel
aanleiding om in die richting iets te verwachten.
Men moge tenslotte over clie algemeene conjunctuur
en haar veroorzakers denken zooals men wil, men
moge met schrijver de’zes van oordeel zijn, dat er
veel kunstmatigs in schuilt en de monetaire en ere-
diet-maatregelen een groote rol spelen, feit is en
blijft, dat vermoedelijk cle gegeven injecties nog niet
uitgewerkt zijn en dat er in de Vereenigde Staten
nog steeds nieuwe injecties (nu o.a. dividendenstrooni)
worden gegeven.
De markt heeft het bericht met groot optimisme
begroet. Was men te voren ietwat onwennig en aar-
zelend, toen liet besluit er eenmaal was, heeft men de
zonnige zijde gekozen cii de prijs steeg, mede door
clelckingen van haissiers, in de vorige week tot 10 d.
Merkwaardig verloop, cci een waarschuwing. Een waar-
schuwing, dat het niet alleen van overdreven opti-
misme getuigt te meenen een prijs van een artikel te
kunnen stabiliseeren, doch dat zelfs een besluit, weiks
bedoeling eigenlijk alleen als prijsdrukkenid kan wor-
den geïnterpreteerd, in eerste instantie door haisse-
dekkingen een animeerende werking kan oefenen,
waardoor de markt een ander beeld dan liet bedoelde
kan geven. Dit is een aanwijzing, dat volgende lie-
sluiten van liet comité op zichzelf geringe waarde
ku nneti hebben en dat men allereerst op de stemming
van de markt moet letten om zich aan een voorspel-
ling over de uitwerking te wagen. Terwijl tot voor
kort het bestaan van het comité op zichzelf reeds
ccii prijsdrukkende werking op de markt oefende,
bang als mcci was voor een tngripen zijnerzijcls in cle
productie, blijkt thans, dat men lustig zijn baisse-be-
sluiten voor ccii hausse benut, stericer nog, dat de
hausse-speculatie, welke langen tijd van de rubber-
markt verre is gebleven, thans ook in rubber aan-
trekkelijkheden meent te bespeuren, welke haar in
cle markt deden komen. Het behoeft geen betoog, dat
daardoor het aspect van de markt geheel is gewijzigd; thans gaan naast toekomstverwachtingen nok techni-
sche vragen, als die van cle positie der markt, een rol
spelen en daarom komt het ons niet ongemotiveerci voor
te verwachten, dat in de toekomst het prijsverloop gril-
liger zal zijn, meer onberekenbaar ook, zij liet dat
daardoor de groote
lijn
niet zal worden aangetast.
Wiiistnemingen gaan een veel grootere rol spelen,
de directe invloed van buiten de markt liggende on-
verwachte gebeurtenissen – bij’. op het terrein der
politiek – zuilen het prijsverloop scherper beïnvloe-
(ten, omdat zij tot dekkingen of realisaties kunnen
leiden. Geruchten, zooals er reèds thans circu-
leeren, gaan hun invloed oefenen, zoowel in op-
waartsche als neergaande richting. Het behoeft geen
betoog, dat door dit optreden van de speculatie cle
taak van liet comité onnoemelijk wordt ve.rzwaard,
omdat liet thans nog meer dan voorheen rekening
zal dienen te houden met de stemming ter markt.
Wij willen ons thans niet bezig houden met het
toetsen van het besluit van het comité, doch wei den
invloed ervan voor de productie bespreken; voor
Ned-indië beteekent het, evenals voor de andere
deelnemers, een verbetering van de productiemoge-
lijkheid, want in long tons berekend, zal Neder-
iandsch-Indië gedurende het eerste halfjaar mogen
exporteeren aan:
onciernenu ingsrubben
…….
105.517 ton
bevolkingsnnbber
………
95.983 ,,
totaal
……..
201.500 •tois
Voor de ondernemingen beteekent de verkleining
van de restrictie in tweeërlei opzicht voordeel. Aller-
eerst le:iclt zij ertoe, dat een grootere hoeveelheid
product kan worden voortgebraclit, zoodat nu er een
gunstige marge tusschen prijs en uitgaven is, de
voorcleelen daarvan over een grooter quantum wor-
den genoten. Daarnaast echter leidt de grootere hoe-
veelheid tot een lageren kostprijs per eenheid product,
waardoor het totale voordeel dus nog meer wordt
vergroot.
Door den hoogeren prijs in verhouding tot een
jaar geleden en door de grootere productie per on-
dernemi ng profiteeren de Ned.-lndi sch e rubberon-
dernemingen dus dubbel en men mag den toestand
van de rubbercultuur dan ook heel wat rooskleuriger
bezien dan toen, mits men zich ook maar realiseert,
waarop clie gunstiger visie is gebaseerd. Alles hangt ervan af hoe men zich het verdere verloop van de al-
gemeene conjunctuur voorstelt en in hoeverre men
van oordeel is, dat hij een terugslag van deze in de
toekomst ook de rubl)er daarvan den invloed zal on-
dergaan. Want aan de zijde van de productie is ge-
durende de laatste jaren aan een daadwerkelijke sanee-
ring niets gedaan; integendeel, door de mogelijkheid
20 püt. van het areaal in een beteren aanplant te
converteeren moet verwacht worden, dat voor de ver-
der afgelegen toekomst de potentieele productie nog is
toegenomen. En daarnaast roept de beweging van thans
zeker haar tegentendenzen op in een toeneming van
de productie van geregenereerde rubber en, door den
stijgenden prijs, van belemmering van het verbruik.
En dan bovenal, boven de markt zweeft nog een zeer groote voorraad, die, indien het optimisme van thans
ietwat bekoelt en de kunstmatige stimulansen zijn
uitgewerkt, wel eens zwaarder op de stemming kan
gaan drukken dan thans wordt aangenomen.
Voor de bevolkingsrubber beteekent het een ver-
grooten uitvoer en vooral nu de individueele restric-
tie over de heele linie staat te worden ingevoerd, kan
dit alleen maar als een verheugend feit worden be-
schouwd. Tenslotte hebben de inlandsche tuinhezit-
ters en tappers sedert Juni 1934 i’eeds een meer dan
voldoende offer aan de groote en hun eigen kleinere
gemeenschap gebracht dan dat het nu geen tijd zou
worden, dat ook zij eens de vruchten, die hen van
verre steeds hebben toegelachen, kunnen plukken, vruchten overigens, welke door het bestaan van de
restrictie toch nog steeds een wrangen hijsmaak
houden.
Overigens wordt het wel zeer de vraag tot welke
resultaten die individueele restrictie voor de bevol-
kingsruhher zal leiden. Volgens de Java-Bode toch zou
de enquête hebben aangetoond, dat er niet minder
dan ongeveer 750.000 oogstvergunningen zouden moe-
ten worden uitgereikt en zou dit juist zijn, dan zou,
indien over 1937 een restrictie Van 22Y2 pOt. voor
het heele jaar zou gelden, per oogstvergunning ge-
middeld ongeveer 260 kg mogen worden uitgevoerd.
Voor de gezamenlijke bevoikingstappers wordt de toe-
stand dan toch in elk geval beter dan hij thans is en
dit kan, zooals reeds gezegd, alleen maar worden
toegej uicht.
Kunnen wij de
directe
gevolgen voor de producen-
ten dus slechts als gunstig zien, op den duur meeneu
wij, dat de visie niet zoo onverdeeld gunstig zijn kan,
vooral niet, nu gebleken is, dat liet wapen van het
comité niet het effect heeft, waarop men meende te
mogen rekenen.
J. F. HAccon.
936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
DE TARWEMARKT.
Gedurende een reeks van jaren is het aanbod van
overzeesche tarwe in Europeesche .i rivoerlanden over-
matig groot geweest tengevolge van uitbreiding der
bebouwde oppervlakte zoowel in cle :invoerlanden als
in cle groote tarweverbou.wende exportlanden; ver-
der wegens ruime opbrengsten, en het vaak met Re-
geeringssteun aanhouden van groote voorraden, wan-
neer tengevolge van den overvloed het prijspeil daal-
de tot beneden wat men meende, dat een billijke prijs
was voor de hoeren. Langzamerhand is, mede door
van Regeer.i.ngswege in verschillende. exportlanden
beperkte uitzaai, eenige verbetering in den toestand
gekomen en zijn de voorraden geslonken. Toch bleven
zij nog lang zoo groot, dat zij de tarwemarkt druk-
ten en eene prijsverbetering van beteekenis beletten.
In den 1oop van den laatsten zomer werd het du.i-
de]ijk, dat in het najaar het aanbod van overzeesche
tarwe ter voorziening in de behoefte der Europeesche
invoerlanden niet overmatig groot zou zijn. De tarwe-
oogst in Argentinië, welke in December 1935 en
anuari 1936 was binnengehaald, was gedeeltelijk
mislukt. De opbrengst was klein en van het voor uit-
voer beschikbare surplus zou slechst weinig voor
Europa överblijven nadat daarvan het door Brazilië bnoodigde zou. zijn geleverd. In de eerste maanden
van 1936 had Austraiië van den daar juist binnen-
gekomen nieuwen tarwe-oogst in zeer ruime mate
naar Europa verscheept, waarvan in het voorjaar
een prjsdalng het gevolg was geweest. Toen dat
aanbod verminderde en na de eerste maanden van
1936 niet meer op groot Australisch aanbod te reke-
nen viel, maakte Canada van de gelegenheid gebruik
zijn groote van vorige oogsten overgebleven voor-
raden te ruimen. Het was de bedoeling van het
tarwebureau in Canada om het nieuwe seizoen te be-
ginnen mét een normalen reservevoorraad, en dat bureau is gedurende den vô6rzomer v.portgegaan
twe te verkoopen zonder de prijzen sterk te ver-
hoogen, ook toen de berichten over de op het noor-
delijk halfrond te velde staande nieuwe tarwe slech-
ter werden.
Noord-Amerika heeft di.t jaar weder vai.i droogte
te lijden
gehad, eerst in de Vereenigde Staten en
later in Canada. De geregeld gedurende den groeitijd
gemaakte particuliere en officieele oogstramingen
gaven hoe langer hoe kleinere opbrengsten. Het eind-
resultaat was, dat de Vereenigdc Staten tarwe uit
Canada nioeten invoeren. De opbrengst in Canada is
tegengevallen en daar aan de Europeesche vraag
voor een zeer groot gedeelte ook door Canada moest
worden voldaan, was in het najaar het aanbod van
Canadeesche tarwe niet te groot voor de vraag.
In Europa waren alleen in de Donaulanden de
oogstresultaten gunstig, vooral in Roemenië gaf de
opbrengst alle red.en tot tevredenheid. In Rusland
heerschte in uitgestrekte gebieden droogte, waardoor
blijkbaar geen exportsurplus werd verkregen. Tot
nog toe is Rusland tenminste niet met graan aan de
markt geweest en men verwacht niet, dat het zulks
in dit seizoen nog zal doen. In Polen en de aan Rus-
land grenzende Oostzeelanden zijn de opbrengsten
tegengevallen. Estiand heeft zelfs graan geïmpor-
teerd en in Lithauen is onlangs een uitvocrverbod
uitgevaërdigd teneinde cie graanvoorziening in het
land zelf niet in gevaar te brengen. Uit cle Europee-
sche invoerlanden kwamen in dan beginne wel is
waar geen zeer gunstige berichten, doch deze waren toch niet slecht. Alleen in Spanje, Italië en Grieken-
land werd ernstig geklaagd. Later is gebleken, dat
ooic in West-Europa in Duitschiand en in Scandina-
vische landen de oogst in. meerdere mate tegëngevai-
len was dan oorspronkelijk gemeld. Frankrijic, dat de
laatste twee jaren tarwe had uitgevoerd, moet nu
weder importeeren. Mede tengevolge van slechte uit-
Icomsten in zijn Noord-Afrikaansche koloniën, bestaat
er in Fran.krijic importbehoefte aan harde tarwesoor-
ton. Verder heeft
Frankrijk
een groote hoeveelheid Zuid-Slavische tarwe gekocht, welke zal dienen om
de reservevoorraden der Regeering aan te vullen, ter-
wijl de oude voorraden zullen worden verkocht. Zwe-
den, dat ook in het vorige jaar als exporteur op-
trad, is dit jaar niet als zoo.danig aan cle marict.
Roemenië verkocht gedurende het najaar flinke
hoeveelheden tarwe met betaling in clearing volgens
met verschillende landen gesloten clearing-overeen-
komsten. Men reldent, dat omstreeks de helft van het
Roerneensche exportsurplus is verkocht. Van Hou-
gaarsch aanbod werd in West-Europa niet . veel be-
meridt, daar in hoofdzaak naar Italië en Oostenrijic
werd veridocht. Vooral Italië. w’as de laatste maanden
groot kooper, terwijl ook Griekenland regelmatig
flinke hoeveelheden kocht. Cijfers over de tarwe-op-
brengst in Italië zijn dit jaar niet bekend gemaakt.
Alleen heeft onlangs Mussolini in een rede gezegd, dat zij 20 pCt. kleiher is dan in het vorige jaar. Ook meet er de kwaliteit tengevolge van slecht weder in
d. oogsttijd geleden hebben. Het tarwebureau in
italië is doorloopend kooper en heeft in den laatsten
tijd groote hoeveelheden gekocht, vooral van den nieuwen oogst in Argentinië en Australië ter ver-
scheping in de eestvolgende maanden. Deze vraag
heeft de markt sterk beïnvloed en eene. vaste stem-
ming tengevolge gehad.
Ook Duitschland begon als kooper in de markt te
komen. Het sloot een handelsverdrag met Canada,
volgens hetwelk Duitschiand voor de opbrengst van
zijn exporten naar Canada daar tarwe zal Icoopen.
Ook van andere landen is Duitschiand geneigd te
koopen, zoo mogelijk op compensatie basis. De brood-
voorziening in Duitschlaud schijnt tot ernstige zorg
aanleiding •te geven. Reeds is het verboden rogge als
veevoeder te gebruiken en worden voor dat doel mais
en gerst geïmporteerd. Dezer dagen werd een parri-
culi.ere schatting gepubliceerd, volgens welke Duitsch-
land in dit seizoen een millioen ton tarwe en een
millioen ton rogge zou moeten importeeren.
Aan de groote vraag, welke zich allengs in Europa
heeft ontwikkeld, zal hoofdzakelijk moeten worden
voldaan door de nieuwe oogsten in Austral.ië en Ar-
gentinië, welke nu worden binnengehaald, verder
door wat van den laatsten oogst nog over is in Ca-
nada en in de Donaulanden.
In Australië waren ie weersomstandigheden over
het algemeen gunstig. Volgens de laatste officiele
schatting is de opbrengst iets Icleiner dan in het
vorige jaar. Terwijl in 1.936 het exportsurplus in
hoofdzaak in Europa geplaatst moest worden wegens
oneenigheden met Japan over het afsluiten van een handelsverdrag, zal in 1.937 Japan weder Australi-
sche tarwe afnemen nu een nieuw handelsverdrag is
afgesloten. In tegenstelling met verleden jaar ver-
wacht men, dat de Australische boeren dit jaar hun
tarwe niet overhaast ter marlct zullen brengen.
In Argentinië heeft de Regeering onlangs de eer-
ste schatting van de tarwe-opbrengst gepubliceerd.
Deze bedraagt 6.800.000 tons, wat ongeveer overeen-
komt met de particulièr.e ramingen. Dit is voor Ar-
gentinië geen opbrengst van overrnatigen omvang en
een buitengewone druk op de marlct behoeft er niet
van verwacht te worden.
In Canada zijn tengevolge van de groote versche-
pingen in het najaar de voorraden sterk geslonlcen,
zoodat in cie resteerende maandnd van dit seizoen de
verschepirigen zullen moeten verminderen. Bovendien
is de scheepvaart op de groote meren en de St. Lan-
reiice rivier gesloten door ijs, om vermoedelijk in
Mei weder te. worden heropend. Oolc daardoor zal tot
die heropen3ng op verminderde schaal moeten wor-
den geëxporteerd.
Voor de in de Donaulanden nog voor export dis-ponibele tarwevoorraden zijn vele icoopers, vooral
Italië en Griekenland. De Roemeensche Regeering
voelt zich op het oogenblik weder sterk en heeft be-
paald, dat geen tarve meer mag worden verkocht
23 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
937
naar het buitenland met betaling in clearing, doch
(lat deze betaling in vrije deviezen moet geschieden.
Terwijl de vraag naar buitenlandsche tarwe in
Europa zi.ch heeft uitgebreid aanmerkelijk groo-
ter blijkt te zijn dan aan het begin van dit seizoen
werd verwacht, zal het aanbod ut (Ie verschil cmle
exportiariden niet dringend zijn. De tengevolge der
statistische tarwepositie reeds gedurende het afgelon-
pen najaar gestegen koersen, hebben in cle laatste
weken verdere belangrijke verhoogingen ondergaan.
I)e Argentijrische Regeering heeft den voor den
ouden oogst gel.denden minimumprijs van 10 Pesos
voor den nieuwen oogst afgeschaft. Slechts zeer kort
i5
toen cle koers aan de termijnmarkt te Buenos Aires onder 10 Pesos gedaald, en spoedig vond
weder eene verhooging plaats tot boven 1 1.. Pesos. Te
Tinnipeg
bedroeg op 1 September de koers
oor De-cember levering
941%
dollarcents. Deze liep geleide-
lijk op tot 100 dollarcents op 30 November. In De-
cember deed cle wereldsituatie de prijzen snel stijgen;
op 18 December wèrcl de December levering op 1.28 dollarcents genoteerd. Daarna is weder emige reactie
gevolgd.
Tot (le verhooging der prijzen voor tarwe in
Europa heeft ook de vaste vrachtenmarkt bijgecira-
gen. De voor cle wilde vaart vastgestelde minimum-
tareven zijn aanmerkelijk verhoogd. i)e vrachten, waarvoor op het oogenblik gecharterd wordt, zijn
echter nog belangrijk daarboven gestegen wegens be-
perkt aanbod van scheepsru imte. Door de reeders is
namelijk overeengekomen geen onbevrachte schepen
meer iii ballast naar cle laacihavens in de exportlan-
den te zenden en door die maatregel is het aanbod
van disponibele en spoedige ruimte beperkt.
De bovenvernielcie feiten leiden tot de conclusie, dat in de eerste helft van 1931 het aanbod van bui-
tenlancische tarwe op de Europeesche markten niet te
overvloedig of dringend zal zijn, terwijl in cle Euro-
peesche invoerlanden in de eerstvolgende maanden
een levendige vraag verwacht kan worden. Daarom
zijn vaste tarwemaricten en hooge prijzen in de naaste
toekomst waarschijnlijk. In Juni wordt in Italië de
nieuwe tarwe-oogst binnengehaald en tegen dien tijd
zal de Italiaansche vraag vermoedelijk verminderen.
i)an zullen ook de berichten over de in Noord-Ame-
rika en Europa te velde staande nieuwe oogsten hu.n
invloed
01)
den iöop der prijzen doen gelden.
A. P.
SCHILTHUIS.
DE KOOPKRACHTTI-IEORIE.
liet is het noodlot van sommige economische theo-
rieën mishandeld te worden. Er zijn van die theo-
rieën, die onophoudelijk opduiken, weerlegd worden
en toch weer opduiken. Dit verklaart wellicht de
geringe eerbied, die buitenstaanders helaas veelal voor de economie hebben. Tot de theorieën, die in
stage opvolging zijn ontwikkeld en weerlegd, behoort
ook de koopkrachttheorie.
Kort en daardoor onvolledig geformuleerd zegt de
koopkrachttheorie, dat men de welvaart kan doen
toenemen, door de koopkracht te versterken. Verhoog
dus de bonen, i’ermeerder cle uitgaven, laat het geld
rollen en de welvaart zal vermeerderen.
De aldus ingekleede koopkraehttheorie is een ge-
makkelijke prooi voor haar bestrijders, die haar als
volgt weerleggen. De arbeiders, die hun bonen ver-
hoogd zien, Icrijgen een ruimer bestaan. Evenzoo cle-
genen, die aan deze arbeiders goederen en diensten
leveren. Door de grootere vraag naar die goederen
en diensten stijgen de prijzen. Met het gevolg, dat
de koopkracht van allen. die een vast geldinkomen
hebben, daalt. Bovendien verniinderen de winsten
van de ondernemers, die hoogere bonen moeten be-
talen, al zullen zij in vele gevallen een deel van deze
i nkomste.nvermindering door prjsverhooging van hun
artikelen kunnen afwentelen op den verbruiker. Na
verloop van tijd ontstaat een nieuw evenwicht op het
verhoogde loonpeil. Sommigen zijn in welvaart voor-
uitgegaan, anderen echter zijn achteruitgegaan. Som-
mge ondernemers, die vroeger op de gren.s der winst-
gevenclheid werkten, hebben hun bedrijf zelfs moeten
sluiten, zoodat een aantal arbeiders werkloos is ge-
worden en de totaal-productie is verminderd. De
koopkrachtverhooging blijkt aldus op den duur niet
anders dan koopkrachtverschuiving te bewerken. En
er is geen sprake van vermeerdering van welvaart,
maar van verschuiving en zelfs achteruitgang van
welvaart.
Daarmee is dan de koopkraehttheorie weerlegd.
Dat denken haar bestrijders tenminste. Maar zij ver-
gissen zich. Niet dat hun betdog onjuist is, het is alleen maar onvolledig. Zij vergeten er bij te ver-
melden, dat de door hen geschetste ontwikkeling zich
alleen afspeelt in een ,,statisch” milieu. En dat in
een ,,dynamisch” milieu de gebeurtenissen een ge-
heel anderen loop nemen.
Allereerst wil ik hier vastleggen, wat met ,,sta-
•tisch” en ,,clyn.amisch” in dit verband wordt bedoeld.
Statisch is de economische huishouding, waarin de
betrekkingen tusschen de productie-factoren een con-
stant karalcter hebben,
dynamisch,
waar deze betrek-
kingen variahel zijn. De middeieeuwsche stad mag
als voorbeeld gelden van, een statische huishouding.
Iii de oude gildenwerkpiaats werd gewerkt gelijk de
vorige geslachton liet hadden gedaan, met dezelfde
handgrepen, dezelfde werlctuigen en dezelfde mate-
rialen. Daartegenover draagt de hedendaagsche eco-
oom ische huishouding een bij uitstek dynamisch ka-
rakter. In de fabrieken en. werkplaatsen van dezen tijd zegt men niet meer
,,Swerving f
..rom our fathers’ rules
Is cabling all our fathers foois”,
maar haast men zich de betere machines en productie-
methodes te vervangen door de beste. Terecht noemt
Marshall ,,orgauization” een productie-factor en deze
is het, die in onze dynamische productie-huishouding
van dag tot dag bijna verandert. Aan de Organisatie
van de produetieve krachten wordt zonder ophouden
gewerkt en verbeterd, niet liet economische resultaat,
dat voortdurend met opoffering van minder offers
aan arbeid, kapitaal en grondstoffen een beter resul-
taat wordt bereikt, meestal in den vorm van meer
eindprodueten tegen minder kosten per eenheid
product.
In dit dynamische milieu moet men de koopkracht-
theorie plaatsen
.. Een kunstmatige vermeerdering van
koopkracht heeft hier geheel andere gevolgen als in
de statische huishouding.
De arbeiders, wrier bonen worden verhoogd, ver-
grooten de vraag naar allerlei goederen, waardoor
inderdaad een tendens tot prijsstijging in het leven wordt geroepen. Maar v66r deze prijsstijging d66r-
werkt, hebben de ondernemers, die in den regel niet suffen en slapen, de mogelijkheden aangevoeid, die
in een sterk toenemende productie en afzet zijn ge-
legen en hun productie met behulp van de nieuwste
machines en de modernste methodes van efficiëne
en rationalisatie opgevoerd. Met het gevolg, dat na
korten tijd een stroom va.n producten losbreekt, zoo-
dat voor tal van producten in plaats van een prijs-
stijging zelfs een prijsdaling intreedt, die dank zij
de dalende productie-kosten bij stijgenden omzet ge-
paard kan gaan met stijgende winsten. Degenen, die
een vast geldiolcomen hebben, genieten dus
01)
den
duur ook voordeel van de koopkrachtvermeerdering.
Na verloop van tijd ontstaat een toestand waarbij
alle leden van de volkshuishouding, zij het allicht
in verschillende mate, de voordeelen plukken van den
vooruitgang van de productie-techniek en van de
stijgende productiviteit van het produetieproces.
Onze conclusie is dus, dat de koopkrachtvermeerde-
ring in liet dynamische milieu wel degelijk leidt tot
vermeerdering van welvaart.
De eenige vraag, die hierna nog kan worden ge-
938
ECONOMISCH-STATISTISCHE:mE-RICHTEN
23 December 1936
steid, is, wanneer het oogenblik is aangebroken om
door kuustmatige koopkrachtvermeerdering de alge-
meene welvaart te vergrooten. Het enkele feit, dat
de tech rtiek verbetert, is geen voldoende aanwijzing
in
dezen.
Daarnaast zal men moeten kunnen wijzen
op een daling van het prijsniveau, gepaard gaande
met een stijging van de werkloosheid.
Een inzinking in het gemiddelde prijsniveau is
een onmiskenhare aanwijzing, dat het aanbod van
goederen gestegen is tegenover de vraag naar goede-
ren. liet is theoretisch denkbaar, dat een verminde-
ring van de vraag tegenover het aanbod ontstaat
door een afneming van de vraag, hijv. door plotse-
linge groote sterfte onder de menschen of door een
verandering in de zeden, waardoor de menschen plot-
seling zeer ingetogen zouden gaan leven, en de vraag
naar tal van goederen dienovereenkomstig zou ver-
minderen. Indien deze omstandigheden zich echter
niet voordoen, en een algemeen erkende snelle voor-
uitgang van de productie-techniek gepaard gaat met
een inzakkend prijsniveau, mag men de slotsom trek-
ken, dat de gestegen productiviteit van het produc-
tie-proces debet is aan de daling van de prijzen.
1)
En
wannee.r dit dan nog bovendien gepaard gaat met
een stijgende werkloosheid is het in alle opzichten
juist door kunstmatige koopkrachtvermeerdering in
te grijpen, waardoor tegelijkertijd de prijsdaling
wordt gestuit en de toeneming van de werkloosheid
tegengegaan.
Deze koopkrachtvermeerdering kan op verschillende
manieren worden bereikt. Men denke daarbij niet te
eenzijdig aan loonsverhooging. Wanneer de feitelijke
toestand deze is, dat een groot aantal arbeiders werk-
loos is, zon een verhooging van de bonen der nog wer-
kende arbeiders al zeer ongewenscht zijn. In dat
geval zullen allereerst de maatregelen moeten worden
genomen, die de werkloozen weer werk zullen ‘.ioen
vinden. Zoodat dus niet de individueele bonen stij-
gen, maar wel het in totaal in de gemeenschap aan
bonen betaalde bedrag stijgt. Daarnaast kan ver-
meerdering van koopkracht worden bereikt door ver-
mindering van belastingen en dekking van de daar-
door veroorzaakte tekorten door uitgifte van munt-
biljetten. Indien men
01)
deze wijze de lasten op het
autoverkeer bijv. belangrijk verminderde, zou wel(Ira
blijken, dat dientengevolge de algemeene koopkracht
belangrijk steeg en de werkloosheid daalde.
De practische toepassing van de koopkrachttheorie
in het dynamische milieu is zelfs meer dan een wen
schelijkheid, zij is een noodzakelijkheid. De vooruit-
gang van de productie-techniek kan zeer gevaarlijk
worden, indien men de teekenen der tijden niet ver-
staat en bedreigt bij het ontbreken van de juiste lei-
ding van het economische leven, speciaal wat de
mb-
netaire politiek betreft, het voortbestaan van de ka-
pitalistische orde. Niets is voor deze orde gevaarlij-
ker dan de tegenstelling van eenerzijds overvloedige
goederenproductie, anderzijds ontbering en demorali-
satie van hen, die uit het productie-proces worden
uitgestooten. Slechts de geest van Mephisto kan hier
met de woorden
,,denn alles was entsteht
ist wert dasz es zu Grunde geht”
de afbraak van het te zeer uitgebouwde productie-
apparaat” toejuichen. Eerder zijn hier de woorlen
van Hamlet op hun plaats: ,,to be or not be, that
is the question”. De kapitalistische orde zal er zijn
of zij zal er niet zijn. Maar indien zij er inderdaad
zal zijn, langer dan vandaag en morgen, zullen haar
verdedigers moeten beginnen mat de erkenning van de
juistheid van de koopkrachttheorie in het dynamische
milieu en dienovereenkomstig moeten handelen.
Dr. G. LimoBaas.
1)
Volledigheicishalve wijs ik ei op, dat onder bepaalde
omstandigheden een daling van de prijzen
ook
het gevolg
kan zijn van monetaire maatregelen in het buitenland.
EERSTE. RAMING VAN DE WERELDSUIKERPRODUC-
TIE IN 1936’37 EN DE WERELDHANDEL IN SUIKER
IN 1935/’36.
Dr. Gustav Mikusch te Weenen schrijft ons: Onderstaand wordt een eerste raming gegeven van
de wereidsuikerproductie voor 1936/’ 37. T.a.v.
Europa is dit reeds de tweede raming, daar in Aug.
reeds onze eerste raming verscheen.’) Ondanks kleine
verschuivingen voor de afzonderlijke landen, komt
het resultaat van deze raming van 6.769.000 ton
voor Europa zonder Sovjet-Ruslaiid bijna geheel
overeen met de Augustu.s-rarning, welke 6.762.000 ton aangaf. Voor Sovjet-Rusland werd in de Augus-tusraming bij gebrek aan een andere bruikbare basis
het cijfer van het economisch plan (2.800.000 ton ruwe waarde) opgenomen. helaas staan ook thans
nog geen gegevens voor een werkelijke raming ter
beschikking. Wanneer echter de mededeelingen uit
Rusland over de huidige campagne niet onjuist zul-
leil blijken te zijn, zal dc suikerpi-oductie vermoede-
lijk slechts 1.8 ?i 2.0 miii. ton ruwsnikerwaarde be-
dragen. Voor de Decemberschatting w’erd het cijfer
op 20 mlii. ton afgerond.
Wat de Europeesche cijfers betreft, moet ook nog
een voorbehoud t.a.v. Spanje worden gemaakt. De voor
Spanje in Augustus en thans vermelde cijfers voor
1936/37 moeten als willekeurig genomen worden be-
schouwd, daar nauwkeurige gegevens uit Spanje over
de campagne ontbreken.
Terwijl er voor Europa met uitzondering van
Spanje en Sovjet-Rusland nauwelijks meer verras-
singen zijn te verwachten, kan de raming voor de
landen buiten Europa nog een aanzienlijke correctie ondergaan, temeer daar de campagne in verschillen-
de belangrijke productiegebieden nog niet eens is be-
gonnen en het productiecontingent voor 1936/37 op
Ouba door de Regeering bovendien nog niet werd
vastgesteld. In de raming werd voor Cuba het cijfer
2.900.000 metr. t. genomen, hetgeen de tegenwaarde
is van 2.800.000 Spaansche 1_t., de hoeveelheid tot dusverre in de Cubaansche berichten als vermoede-
lijk productiecontingen t genoemd.
De productie van gur in Indië vormt eveneens een
onzekeren factor. In deze raming is voor Britsch-
Indië nieuw, dat de productie van witte suiker in
moderne fabrieken en de suikerproductie in raffiria-
derjen en ,,Khandsaris” gescheiden worden van de
productie van gur, welke met den factor 0.6 tot ruwe
suiker is omgerekend. De scheiding geschiedde met
het oog op de toenemende beteekenis van de produc-
tie van witte suiker in de Indische suikerindustrie
en tevens omdat de invoerbehoefte aan suiker in
Indië of een eventueel later u:it te voeren overschot in de eerste plaats wordt bepaald dloor de productie
van fabriekssuiker, terwijl schommelingen in de pro-
ductie van gur minder invloed op den Indische sui-
kerhaudel met het buitenland hebben.
Door de aparte gegevens voor gur en fabriekssui-
ker zullen nu alle bezwaren zijn weggenomen, welke
soms tegen het opnemen van dle productie van gur
in de wereidstatistieken werden geopperd.
Indien het eindresultaat van de campagne 1936/’37
met de raming zou overeenkomen, dan zou de pro-
ductie van 27.128.000 ton in 1 935/’36 tot 27.748.000
ton in 1936/’37 zijn gestegen.
De belangrijkste vraag is nu, of deze grootere pro-
ductie ook door het verbruik zal worden opgenomen.
Voor 1935/’36 werd het verbruik op 23.031.000 ton
vastgesteld. Ten deele zijn de gegevens nog niet vol-
ledig, zoodat de ontbrekende cijfers met ramingen
moesten worden aangevuld. Het is evenwel nauwe-
lijks te verwachten, dat de definitieve
cijfers
zon zeer
van de voorboopige zullen afwijken, dat dit van groe-
ten invloed zal Zijn
0])
het huidige beeld. Een ver-
bruik
gelijk
aan dat in het voorafgaande jaar zou
reeds voldoende zijn, om de meerdere productie op te
) Zie E.-S B. van
2
Sept.
1936.
23
December
.1936
ECONOMICH-STATISTI’SÇHE BERICHTEN
939
Wereidverbruik, -in- en -uitvoer van .suiker*).
Verbruik
Invoer
Uitvoer
1936/ 1934/
1935/ 1934/ 1935/ 1934/
’36
’35
’36
’35
’36
’35
in 1.000 metrieke tons ruwsuikerwaarde.
Europa:
Duitschlandl.684
1.573
6
23
23
2
Tsj.-Slowakije410
409
– –
168
222
Oostenrijk.
174 169
1
7
–
-:
Hongarije
–
108
96
–
–
9
25
Zwitserland
152
180
145
172
1
1
Frankrijk.. 1.01
1.081
358 403
270
325
België…..245
235
128
94′;
116
108
Neder1and.
313 303
135
131
55
64
Groot-Britt.2.343
2.283
2.179
1.939
434
335
Polen …..383
335
–
–
81 111
Sovj.Rusl.C)2.000a)
1.380a)
–
–
127
81
Denemarken 212
196
2
66
1
1
Zweden …
309
282
5
5
.-
–
Italië …..362
328
4
8
17 9
Spanje
…
307
300
–
–
. –
Overig Eur.
874 819
433
399
2
16
Totaal
Eur.c)
10.967
9.969
3.396
3.247
1.304
1.300
Anierika:
Ver. Staten 6.020
5.905
Hawaï
…
24 22
Portorico en
2.900
2.778
95
153
Maagden-
eilanden.
60
53
Cuba
1
)….
154a)
158
–
–
2.560a)
2.560
Canada en
New-
Foundlandb)500)
489
450)
419
2)
2
Britsch W.
Indië en
Guyanab)
46)
44
42)
3
söaj
400
Fransch W.-
Indiëb
..
5)
5
–
–
88)
88
Dominikaan-
sche Re-
publiek en
Haït.ib)..
33a)
33
–
–
454)
531
Mexico ….
289
255
–
–
–
–
Midden-
Amerika
56
55
55)
6
32)
2
Argentiniëd)
370
370
1 1
2.
2
Brazilië …
911
897
– –
113
61
Peru°) ….
73
72
– –
325 317
Overig Zuid-
Amerikab) 276)
261
209)
191
21)
23
Tot. Amerika 8.817
8.619
3.569
3.398
4.218 4.139
Azië:
china (mci.
Hongkong en
Makao)b)
850e) 790
430a)
405
–
–
Br.Indiëe) 3.983a)
3.564
352 376
40)
44
Jap. Rkb).1.2.0a)
1.114
270a)
159
260)
275
Java……312
334
–
–
936
1.267
Philippijnen
65a)
65
–
–
855a)
474
Overig Aziëb) 583)
564a)
566)
563
40a)
47
Totaal Azië.
–
6.993
6.431
1.618
1.503 2.131
2.107
Afrika:
Egypte….
160
149
37
1
49
73
Unie v. Zuid-
Afrika ..
197
200
1
1
193 110
Mauritius..
11
11
–
–
275a)
170)
Over. Afrjkab)
433a)
424.
3952)
387
185k)
219
Totaal Afrika.
801
784
433
389
702
572
Australië:
Vasteland…
3652)
357
–
–
300)
300a)
OverigAustr.
88)
87
84)
’83
144a).
132
Totaa.l Australië 453
444
84
83
444 432
Wereld…..28.031
26.247 9.100 8.620
8.799
8.550
)
Zonder de donkere .suikers uit de primitieve molens
in Azië en Zuid-Amerika. a) Geraamd.
b)
.Kiienderjaar 1936, resp. 1935. c) Inl.
het A.zia’tiseh gebied van Sovjet-Rusland en Turkije.
(1)
Suiker tel quel; kalenderjaar 1935, resp. 1934; )
Voor
700ver de jiadische statistiek cijfers voor’gur bevat, werden
deze volgens .de verhouding 100.: 60 tot”ruwe suiker om-
gerekend.
Raming van
de
w
ereld
su
il
c
erproductie*).
Raming. ‘Productie’
A. Bi ei :
:. 1936/’37
1935/’36
1934/’35
in 1.000 metrieke tons ruwsuikerwaarde
Europa:
Duitschiand ……………….1.800′ 1.676
1.671
Dantzig ………………….8
–
.33
Tejecho-Slowakije …………725
571
‘
638
Oostenrijk……………….145
206
223
Hongarije ………………..
137
117
120
Frankrijk ………………..910
924
1.223
België …………………..245
241
. ,
269
Nederland …………. . ….. ‘
245
236
243
Pölen ………..
…………
460′
444
447
Denemarken……………..220
245
90
Zweden …………………305
295
272
Italië …………………..328
321
345
Spanje ………… . ……….
250′)
198
349
Joegoslavië ……………….98
90
63
Roemenië ……………….74
135
107
Bulgarije ………………..10
18
2
Zwitserland ……………..9.
, . 8
.
10
Groot-Brittannië …………..548
549
694
lersche Vrijstaat ……………, 97
89
75
Finland ………………….11
Letland …………………40
50
61
Lithauen ………………..29
24
17
Turkije (Europ. en Aziat.)
72
– 60
66
Azoren…………………..3
3
3
Europa zonder Sovjet-Rusland 6.769 6.509 7.033
Sovjet-Rusland …………..2.000′) 2.612
1.460
Europa met Sovjet-Rusland … 8.769
9.121
8.493
Amerika:
Vereenigde Staten …………1.300
1.188
1.178
Canada …………………62
60
57
Argentinië……………….3
5
4
Uruguay ………………..3
3
Totaal Amerika ………..1.368
1.256
1.240
Azië:
Japan (Hokkaido en Karafuto)
62
34
39
Mandsjoerje ……………..
6
5
4
China ………………….1
1
–
Iran ……………………20
17
9
Totaal Azië…………….88
‘ 57
52
Australië:
Victoria (Maffra) ………….6
5
6
Bietsuikerproductie ………..
10.231
10.439
9.791
B. Riet:
Europa:
Spanje ………………….15′)
19
18
Amerika:
–
Louisiana en Florida ……….342
345
245
Portorico en Maagdeneilanden
885
843
710
Hawaï ………………….950
852
. 877
Cuba …………………..2.900
2.603
2.611
Trinidad ………………..150
157
,
120
Barbados ……………….100
107
.47
Jamaica ………………….96
‘
93
78
Aiitigua, St. Kitts, St. Lucia
en St. Vincent …
………..
61
61
56
Martinique en Guadeloupe
92.
92
92
Dominikaansohe Republiek en
Haïti …………………497
495
467
Mexico ………………….
330
‘ 331
285
Guatemala, Costa-Rica, Hon-
duras, Nicaragua, San Sal-
vador en Panama ………58
48
44
Britsch-Guyana’ …………..
185
181
134
Nederlandsèh-Guyana ……..18
18
17
Argentinië
2
) ……………….
431
386
342
Brazilië ………………….916
1.034
994
Peru
2
) ………………….
400
389
383
Venezuela, Columbia, Ecuador,
Paraguay …… . ………..
74
73
74
Totaal Amerika …………8.485
8.108
7.576
)
Zonder de donkere suikers uit de primitieve molens
in Azië en Zuid-Amerika.
‘) Willekeurig ‘gekozen getal;
2)
Suiker tel quel.
940
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
Azië:
Britsch-Indië
3
) a)gur
2.600
2.508
2.361
b)Fabriekssnjker 1.225
1.188
867
Java
………………….610
564
701
JapanscheRijk ……………
1.190
1.088
1.156
Philippijnen ……………..980
902
630
China en Indo-China ………455
451
423
Totaal Azië…………….7.060
6.701
6.138
Afrika:
Egypte …………………160
147
152
Mauritius ……………….285
285
183
Réunion ………………..60
91
64
Unie van Zuid-Afrika ………405
379
325
Mozambique……………..72
66
84
Angola, Madeira, Madagascar,
Kenya, tJganda, Somaliland,
Belgische Congo en Kaap Verdi
107
102
89
Totaal Afrika …………..1.089
1.070
897
Australië:
Queensland. en Nieuw-Zuid-
Wales ………………..715
657
653
Fidji …………………..153
134
115
Totaal Australië ………
868
791
768
Rietsui ker productie ……….
17.517 16.689 15.397
Wereldsuikerprod.uctie ………
27.748 27.128 25.188
Indien de productie van Java
1937 bij de campagne 19361’37
enz. wordt gevoegd, is het
resultaat als volgt ………28.538 27.174 25.051
3)
Voor zoover de Indische statistiek cijfers voor gul
bevat, werden deze volgens 100 : 60 tot ruwsuiker omge-
reken cl.
nemen. liet is zelfs zeer waarschijnlijk, dat het we
reidverbruik. dat van 1034/’35 (26.247.000 ton) tot
1.935/’36 (28.031.000 tol)) met 7 pOt. is toegenomen,
verder zal stijgen In welke mate dit echter het geval zal zijn, valt
01)
het oogenblik nog niet te beoordee-
len. in elk geval is hei ?nogelvlr, dal de wereidvoor-
raden ooi; in den ioop van de wereldcampagrte 19361
’37 verder zullen afnemen.
DE RIJKSMIDDELEN OVER NOVEMBER 1936.
De niet onbelangrijke stijging, die het Middelen-
overzicht over October ji. (het eerste na de depre-
ciatie van den Gulden) te zien gaf, heeft zich in
de daarop volgende maand gehandhaafd. inderdaad
ziet cle miciclelenstaat er niet kwaad uit. De niet-
directe belastingen hebben ditmaal
f
34414.500 op-
geleverd tegen
f
29.997.100 in Novembei- 1035 en ver-
toonen derhalve een vooi-uitgang van
j
4.417.400. Bij
nadere analyse blijkt, clmft dit gunstige resultaat in-
clerdaad voor een groot deel een gevolg is vamt de
maatregelen, die de Regeering op monetair gebied
heeft genomen. Zoo gaven de invoerrechten, de om-
zetbelasting en. de zegelrechten tezamen een surplus van rond
f
2.4 millioen, een drietal middelen, waar-bij veilig mag worden asngenomen, dmt cle waarde-
vermindering van onze munteenheid zich reeds heeft
doen gevoelen. Aan den anderen kant moet worden
toegegeven, dat ook verschjllende andere middelen in
cle toeneming van de totale inaandopbrengst héhbeu bij-
gedragen, we erop het u tvoerverbocl van goud weinig
of geen invloed heeft kunnen uitoefenen. Naast de
reeds genoemde middelen vertoonden iii. ook cle clivi-dend- en tantièmehelasting, het statistielci-echt, de ge-slacht-, de wijn-, de suiker- en de tabaksaccijns, de be-
lasting op gouden en zilveren werken, dc registratie-
rechten, de successierechten en de loodsgelden een
hooger opbrcngstcijfer. Slechts enkele middelen (de
zoutaccijns, de gedistilleerdaccijns, de bieraccijns en
de couponhelasting) liepen in opbrengst terug. Voorts
dient nog te worden vermeld, dat de gemiddelde
maandraming in de afgeloopen maand met
f
3.454.100
werd overschreden.
Dank zij de gunstige
cijfers
van de twee laatste
maanden, maakt liet Overzicht over de eerste elf
maanden van het jaar geen slecht figuur. De totale
opbrengst over het tijd vak Janu en t/m. November
1036 bedraagt f337.240.500 tegen: f335.021.900 in
diezelfde periode van 1035 en bij een evenredige
raining van
f
340.564.600. Acht middelen (de dive-(lend- en tantièrnebelasting, het statistiekrecht, de ge-
siachtaccijns, de suikeraccijns, de omzetbelasting, de
couponbelasting, cle zegelrechten en cle successierech-
ten) brachten mé6r op clan in 1935,
tezamen tot cEni
bedrag van
,f
10.558.500. De ramning werd zelfs hij elf
middelen overtroffen; slechts hij den zou taccijns, dcii
wijnaccijns, den ged isti lleerdaccijns, den tahaksaccijns,
de registratierechten en de successierechten wei-d zij
niet bereikt.
De dividend- en tantièmebelasting gaf in de af ge-
loopen maand nog een surplus van
f
11.200, waardoor
cle opbrengst over de reeds verstreken maanden
f2.656.200 uitkwam hoven die van hetzelfde tijdvak
van 1.935. Uiteraard valt hier te rekenen met de op-centen, geheven ingevolge de wet van 20 December
1935 (Staatsblad No. 725). Niettemin stemt de loop
van dit middel tot tevredenheid, al blijft het ook nog
onzeker, of het in totaal voor 1.936 geraamde bedrag
van
f
13.800.000, waaraan nog een kleine 6 ton ont-
lireekt, zal wrorden gehaald.
De invoerrechten wezen een vooruitgang aan van
f705.000. Weliswaar vertoonde dit middel in.’Novem-
ber 1935 een kleine inzinking, doch niettemin was ie ontvangst van. de afgeloopen maand hoog, t.w. bijna
7 ton boven cle gemiddelde maandraming. Onigetwij-
feld heeft men hier te doen met den invloed van cle
monetaire maatregelen der Regeei-ing, waarvan de
ul twerki.rig hij de invoerrechten, door de ‘eniiooging
van den prijs van hu itenlandsche artikelen, het eerst
merkbaar is. Dat echter ook de omvang van ouzen
buiteniandschen handel is toegenomen, blijkt uit de
stijging van het statistiekrecht met f 41.100, een voor dit kleine middel niet onbelangrijk bedrag. Laatstge-
noemd middel heeft reeds
f
22.600 meer opgebracht
dan het geheele over 1936 geraamde opbrengstcijfer.
Bij cle accijnzen valt van een invloed van het los-
laten van den gouden standaard niet veel te hëspeu-
ren; door de crediettermijnen, die bij deze heffingen
worden toegestaan, zou een dergelijke invloed trou-
wens toch eerst over eenige maanden voelbaar zijn.
Het zout verschafte f28.000 minder; tot dusver heeft
deze accijns reeds f 212.200 minder opgeleverd; ver-
moedelijk is minder zout benoocligd voor de groenten-
zouterijen en de zuivelindustrie. Met den geslacht-
accijns blijft het goed gaan; de vei-meerdering bedroeg
ditmaal f42.200 en staat in verband met de hoogere
rundveepnijzen,. De wij
naccijns
liet in November 1935
een negatief opbrengstcij±er zien (van
f
5.400), omdat
cle teruggaven wegens verlaging van. opcenten de ont-
vangsten overtroffen. Daardoor beteekent de op zich-
zelf niet zoo hoogc ontvangst van cle afgeloopen
maand een toeneming van f46.500 boven die van de-
zelfde maand van 1935. De gedistilieerclaccijns daalde
met
f
311.200 en cle bieraccijns met
f
1.40.600. Bij
beide heffingen doet cle economische crisis, welke een
vermindering van het verbruik tengevolge heeft, zich
vrij sterk gevoelen. Toch werd de maandransing al-thans bij den hieracci.ins overtroffen (niet ongeveer
.f
25.000), hetgeen intusschen in dezen tijd van liet
jaar bij dit middel niets bijzonders is. De suikerac-
cïjns bracht f880.400 meel- op; de stijging is echter slechts schijnbaar, daar November in 1936 een ere-
cliettermijn meer telde dan in liet vorige jaaj-. Toch is de ioop van den suikeraccijns :in den laatsten tijd
bevredigend. Aan tabaksaccijns werd ditmaal
f
246.800
meer ontvangen, al werd ook de maandramng nief
bereikt. Niettemin is het nadeelig verschil tusschen
cie ontvangsten van de eerste elf maanden van 1930
en 1935 teruggeloopen tot
f
37.200.
De belasting op gouden en zilveren werken gaf
f
700 méér. De omzetbelasting maakte een zeer goed
figuur; de opbrengt, groot f6.601.800 of f 534.900
meer dan in November 1.935, werd tot dnsver,alleen
23 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
941
door die van November 1934 overschreden. Het ver-
moederi is niet ongewettigd, dat hier de invloed te
onderkennen is van den grooteren kooplust van het pu-
bliek, onmiddellijk na de depreciatie. van den Gulden.
De couponbelasting kon ditmaal de ontvangst van de-
zelfde maand van 1935 niet halen (teruggang
f
8.500).
:Dit middel heeft evenwel in de voorafgaande maan-
den bijzonder ruime baten opgeleverd; de gemiddelde
maandraming werd trouwens ook thans overschreden
(met
f
56.700). Het geheele voor 1936 geraamde be-drag is reeds overtroffen met
f
292.400.
De middelen, die in meer rechtstreeksch verband
met het zakenleven staan, geven gunstige cijfers te
zien. De zegelrechten leverden j 1.178.500 meer op,
waarvan
f
607.600 (hij een ontvangst van
f
988.600)
op rekening komt van een ruimer vloeien van de
beursbelasting. De maandrarning werd met
f
927.000
overtroffen. Duidelijk weerspiegelen zich in deze
cijfers de grootere omzetten ter beurze na het eind
van September 1936. Ook de registratierechten kon-
deii weer iets verbeteren; de toeneming bedroeg
f
183.300, al werd de maandraming ook niet bereikt.
De successierechten gaven wel niet zulk een hooge
opbrengst als in de maand October jl., doch kwamen met een ontvangst van
f
4.227.400 toch
f
974.800 uit
hoven de opbrengst van dezelfde maand van het
vorige jaar en
f
827.400 boven de maandraming. On-
getwijfeJd zijn hier van invloed de 20 opcenten, welke
bij de Wet van 20 December 1.935 (Staatsbiaci No. 72.5)
zijn toegestaan en die eerst nu de ontvangsten stirnu-
loeren. Gerekend over elf maanden, kwam in 1936
,f 2.11
6..QO meer binnen dan in 1.935. Dat de raming
niet werd bereikt (tekort
f
3.408.000), behoeft niet te
verwonderen, daar de jaarraming voor 1936 in ver-
band met de bedoelde opcenten
f
7.800.000 hooger is
gesteld, terwijl de werking daarvan practisch in de
eerste 9 maanden nog geen effect had. De loodsgeiden
liepen op met
f
300.
Over de Directe Belastingen kunnen wij kort zijn,
daar çle stand per ultimo November jl. niet veel ver-
schilt van dien per 31 October jl. Alleen het zuiver kohierbedrag van de inkomstenbelasting nam in de
afgeloopen maand met een eenigszins belangrijk be-
drag toe (vermeerdering
.f
3.413.500). Vergelijking
met den stand van den vorigen dienst op hetzelfde
tijdstip van 1935 doet zien, dat de grondbelasting, de
inkomstenbelasting en de vermogensbelasting een
voordeelig verschil aanwijzen (bij de inkomstenbelas-
ting van
f
2.894.500). Daarentegen vertoonen de Ver-
dedigingsbelasting 1 en de Belasting van de doode
hand een kleine vermindering.
AANTEEKENINGEN.
Blijvende economische oorlogsvoorbereiding in
Italië.
Men heeft getracht de begrippen van economische oorlogsgebeurtenissen in de volgorde: vredesorgani-
satie – economische mobilisatie oorlogsorganisa-
tie – economische demobilisatie weer te geven,
schrijft ,,Der deutsche Volkswirt” van 11 December
jI. In Italië heeft nu, naar aanleiding van het Abes-
sijnsehe conflict en den strijd om de sancties, de ont
wikkeling van economische vredesorganisatie tot
economische oorlogsorganisatie, ala het ware volgens
de regelen der kunst, plaats gehad en het is niet
moeilijk haar in haar verschillende fasen te volgen.
Met het beëindigen van den oorlog en het opheffen
van den sanctiestrjd bleek echter, dat de economische
politiek van Italië geenszins tot haar uitgangspunt:
viedesorganisatie van het bedrijfsleven, terugkeerde,
(lat dus op de oorlogsorganisatie. geensins een alge-
meene economische demobilisatie volgde. Ten minste
niet in Italië en in het Italiaansche hedrijfslevên.
Ten aanzien van de buitenlandsche .handelspolitiek
had het wederaanknoopen van de door de sancties af-
gebroken economische betrekkingen sneller plaats, dan men, te oordeelen naar de aankondigingen van
Mussolini betreffende het voortbestaan van de ,,tegen-
sancties”, mocht verwachten. De economische toe-
stand van Italië maakte dit stellig zeer noodzakelijk
en de op overeenstemming gerichte pogingen van de
Italiaansche handelspolitiek vonden in den door de
sancties voor een deel zeer benadeelden zakenwereld
van de Volkenbondsstaten grooten weerklank. Reeds
drie maanden na het einde van de sancties had Ita-
lië weder levendige handelsbetrekkingen met zijn vroegere tegenstanders en men kan thans vel zeg-gen, dat de Italiaansche Regeering den sector bui-
tenlandschen handlel met succes heeft gedemobili-
seerd.
Een geheel ander verloop nam de op het binnen-
land gerichte economische politiek van Italië. hier
bleven de oorlogseconomische tendenzen na den oor-
log niet slechts gehandhaafd, doch zij werden op be-
paalde gebieden zelfs nog versterkt. Hiervoor is dc pas kortgeleden ingevoerde verlenging van den ar-
beidstijd in de meeste bewapeningsindustrieën tot 60
uren per week het beste bewijs. Dit is een gevolg van de dringende noodzakelijkheid van bepaalde leverin-
gen, inzonderheid voor het luchtwapen en de oor-
logsvloot en toont aan, dat Mussolini besloten heeft
de bewapening van Italië te vervolgen, ondanks de
economische uitputting van het land tengevolge van
den oorlog en aan zijn versterkte positie van groote
mogendheid een gefundeerde materieele basis wil ge-
ven. In denzeifden geest werkt het in Juli 1935 – dus
kort voor het begin van het Abessijnsche conflict –
opgerichte Algemeene Commissariaat voor de ver-
vaardiging van oorlogsmateriaal, ook na den oorlog
voortbestaande. Volgens de mededeelingen, welke
Mussolini kortgeleden in een rede voor den Minister-
raad in zijn kwaliteit van Minister van Defensie
heeft gedaan, controleert dit Commissariaat tegen-
woordig 1200 industrieele bedrijven.
Reeds in zijn rede op 23 Maart jl. had Mussolini
aangekondigd, dat de nieuwe fase van de Italiaansche
revolutie zou worden beheerscht ddor den wensch de
grootste mate van economische zelfstandigheid te be-
reiken. Deze rede beteekende een principieel van de
hand wijzen van de economische demobilisatie. Dit
geschiedde – dat is wel zeer zeker – met het
oog op een mogelijken Europeeschen oorlog, en de
economische politiek van Italië heeft zich dienten-
gevolge ook zoo ontwikkeld, dat het land, zooals ge-
zegd, weliswaar in zijn handelsbetrekkingen met het
buitenland weinig is achteruit gegaan, doch dat het
ten aanzien van de voor den oorlog belangrijke grond-
stoffen van het buitenland zoo onafhankelijk mogelijk
gemaakt zal worden. In dezelfde redevoering sprak
Mussolini ook over de industrie en verklaarde hij,
dat de afhankelijkheid van de bewapeningsindustrie
ten opzichte van den Staat gehandhaafd en versterkt
zal worden. De verlenging van den werktijd in de
bewapehingsindustrie is een laatste voorbeeld van de
strenge leiding, welke gehandhaafd zal worden.
In nauw verband met de op weerbaarheid gerichte
economische politiek van Italië staat de voortduren-
de en opnieuw zelfs verscherpte prijscontrôle. Een
nieuwe stoot werd haar gegeven door de devaluatie
van de Lire op 5 October, welke slechts van be-
lang kan zijn, wanneer men erin slaagt de prijzen
eenigermate stabiel te houden. Zooals reeds tijdens
den feitelijken oorlogstoestand, wordt de prijscon-
trôle ook thans nog door organen van de Fascistische
partij uitgeoefend. Evenals destijds staat de geheele prijscontrôle onder toezicht van een centraal orgaan van toezicht, dat van zijn kant een orgaan is van het
directorium van de partij en vertegenwoordigers be-
vat van de ministeries en de syndicale toporganisa-
ties. Tegenover de vroegere prijscontrôle, welke zich
tot enkele producten beperkte, is thans het doel al-
geheele prijscontrôle. Zij moet, rekening houdende
met het nauwe verband tusschen alle prijzen, eener-
zijds een vlucht van de ])rOductie in de sfeer van de
vrije prijsvorming verhinderen, anderzijds achter de
942
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
mogelijkheid laten, om in overeenstemming met den
economischen toestand reguleerend in cle prijsvor-
ming in te grijpen. Dit is een verder bewijs, dat de
Italiaansche Regeering niet geneigd is, het in de
eerste plaats door cle eischen van den oorlog nood-
zakelijke directe ingrijpen in het bedrijfsleven weder
af te schaffen, doch dat zij ernaar streeft deaanvan-
kelijke geïmproviseerde maatregelen stelselmatig ver-
der door te voeren en de overeenkonistige staatsorga-
nen voor altijd in te schakelen.
De Japansche emigratie.
liet aantal Japanners in het buitenland bedroeg,
volgens de statistieken van het Ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken, op 1 October 1934 1.058.328. Dit aantal omvat slechts de personen van zuiver Japansch
ras en niet cle Koreanen, de bewoners van het eiland
Formosa, enz. Daarentegen zijn de ambtenaren, het
personeel van de handelshuizen, enz., die slechts tij
–
clelijk of voor een bepaalde opdracht in het buitenland
vertoeven, wel in dit aantal begrepen. Hun aantal
is echter van weinig heteekenis, zoodat de statistieken
van het Ministerie van Buit. Zaken den omvang van
de Japansche emigratie bijna nauwkeurig weergeven.
In onderstaande tabel, in hct kort overgenomen uit
de ,,R.evue Internationale du Travail” van November
1936, waaraan wij het een en ander ontieenen, is de
algemeene verdeeling van de Japanners over de ver-
schillende landen gegeven, terwijl vervolgens in het
kort de huidige situatie in Ned.-Indië en verschillen-
de omliggende gebieden aan een beschouwing zijn
oud erworpen.
Aantal Japanners in verschillende landen.
Landen
1928
1929
1930
1932
1934
Oost-Rusiaiicl
. . .
1.592
1.966
2.790
2.201
2.492
Mandsjoerije …..
103.720 108.532 11.2.137 135.507 243.868
China ………..
55.156 55.708 54.391 53.374 56.049
Hongkong, Amoï
1.577 1.622 2.219 1.472 1.478
Sarawak, Eng. Noord
J3orneo, Britseh-Mal.
Staten ……….
9.478
8.728
7.425
6.446
6.659
ll3ritsc’h-Indiii, Ceylon
1.342
1.285
1.916
1.443
1.416
Nederl.-Indië
4.874
5.581
6.325
6.874
6.538
Guam, P.hil’ipijnen
14.241 15.772 19.572 30.316 20.838
Zuidzee-eil., Nieuw-
Zeeland en Austra-
lië …………
3.626
3.524
3.948
3.548
2.852
Vereenigde Staten
141.550 140.945 99.552 102.895 146.708
Hawai
.
……….
130.941 134.042 1.20.908 146.764 150.832
Canada ………
22.506 22.664 20.835 19.626 21.062
Mexico ……….
4.505
4.857
5.832
5.824
5.360
Peru ………..
16.979
18.401
20.535
21.141
21.127
Brazilië ………
76.488 103.166 116.502 132.699 173.500
Argentinië
3.466
3.888
4.027
5.124
5.492
Europ. landen – .
2.992
3.314
3.433
3.778
2.961
Overige landen
. –
2.814
2.946
3.124
3.204
3.582
Totaal ….
596.848 636.941 605.471 672.266 872.814
Mandaat-eilanden
12.281 16.021 19.835 28.009 39.885
Kwantoeng …..
100.709 106.477 115.468 124.825 145.629
Totaal-generaal
– . 709.838 759.439 740.774 825.100 1058.328
In 1934 konden de, naar de landen rondom de
Zuidzee geë.migreerde Japanners als volgt worden
verdeeld: 389 in Siam, 236 in Fra.nsch ludo-China,
5.847 in Britsch-Mal. Staten, 812 in Britsch Noord-
Borneo en Sarawak, 1.416 in Britsch-Indië en Ceylon
en 6.538 in Nederl.-Indië.
Veel Japansche ondernemingen vcrkeeien er in
welvarenden toestand. Op het oogenhlik is ruim 100
miii. Yen geïnvesteerd in de – gebieden rondom de Zuidzee (de Philippijnen inbegrepen) en wel in Ja-
pansche rubber-, kokospalm-, hennep-, suiker-, thee-,
kinapiantages, enz., in de houtzagerijen, ijzersmelte-
rijen, petroleumonderriemingen, visscherijen en an-
dere on dernemin.gea.
Op Malakka en in Nederl.-Indiö exploiteeren veel
Japansche ondernemers rubber
1)
en kokospaimplan-
1)
liet ministerie van overzeesche zaken sehat de opper-
vlakte van de bebouwde rubberplanta.ges dci- Japanners
in de gebieden rondom de Zuidzee op 122.848
acres en de
geïnvesteerde kapitalen op
80 mill.
Yen.
tiiges ‘), terwijl op Java cle henneppla’nters cle eerste plaats innemen.
Deze ondernemingen trekken veel Japansehe arbei-
clers aan. Men telde in 1934 2.317 employé’s in den
handel, het bankwezen en in de kleinhandelszaken,
653 huishedienden en 933 kleinhandelaren.
liet zekerste middel om de welvaart van de cmi-
granten in deze streken te verzekeren, lijkt te zijn een
voortgaande exploitatie van ondernemingen, rondom
welke zich Japansche kernen vormen. De geringe he-
looning, waarmede cle inheemsche arbeiders tevreden
zijn, sluit voor de Japanners – behalve de visschers,
zooais uit de tot de Regeering te Tokio gerichte con-
sulaire rapporten blijkt – elke mogelijkheid uit om
in een gesalarieerden werkkring hun levensonderhoud
te verdienen.
De handelaren, zelfs zij, die slechts over kleine
kapitalen beschikken, zien voldoende perspectief en
verdienstelijke pogingen werden in deze streken on-
dernomen door de Nany o Kyokai (Association des
Mers du Sud). Sedert 1929 zendt zij jaarlijks onge-
veer 30 jongelieden naar Java om hen voor den han-
dcl in dit gebied voor te bereiden. Geschoolde werk-
lieden hebben eveneens goede kans daar te slagen.
De organisatie van de’ Japansche emigratie in haar
huidige gedaante is niet ineens ontstaan. Voor haar
oorsprong moet men teruggaan tot de jaren voor den
oorlog, toen de publieke opinie er zich mede begon te
bemoeien. Sedertdien zijn twintig jaren verloopen,
waarin veel ervaringen zijn opgedaan en heeft zich
een homogene organisatie gevormd met haar huidige
ni ethoden.
De Japansche emigratie onderscheidt zich -in de
eerste plaats door de nauwe tusschenkomst, welke de
Staat in al zijn phase.n uitoefent: het oproepen van
emigranten – welke taak niet direct door den Staat
doch door cle emigratie-agenten wordt uitgeoefend –
wordt in sterke mate vergemakkelijkt door de bedrij-
vigheid van de verschillende ministeries; de trans-
portkosten van de emigranten komen voor een groot
deel voor rekening van den Staat, die groote subsi-
dies verleent aan de scheepvaartmaatschappij, welke
met dit transport belast is; de bescherming van de
emigranten van het vertrek tot de aankomst is nauw-
keurig geregeld; de Staat tenslotte interesseert zich
voor het initiatief, dat verschillende instellingen ten
gunste van de reeds in het buitenland gevestigde
emigranten nemen.
De Staat vult op deze wijze de bedrijvigheid van de
particuliere organisaties aan en men kan wel zeggen,
dat alle met de emigratie verbandhoudende zaken sys-
tematisch en onder algemeene leiding geregeld zijn.
Behalve den socialen steun, welken cle emigranten in
Japan genieten hoven de andere categorieën burgers
dient opgemerkt te worden, dat bij alle genomen maat-
regelen de wensch om de Japansche landbouwtech-
niek over te brengen naar de landen, waar zij toege
past kan worden, doorslaggevend is geweest. Het echec
van de Japansche emigratie in de Vereenigde Staten
heeft geleerd, dit met vele voorzorgsmaatregelen te
doen, teneinde te bereiken, dat het Japansche element
zich assimileert in liet vreemde land en geen schade
ondervindt van het cultureele of matenieele leven van
dat land. Daarom recruteert men op enkele uitzonde-
ringen na slechts landbouwers met bestemming voor
bepaalde Zuid-Amerikaansche Staten of Mandsjoerije
en tracht men de emigranten, die zich naar Brazilië
begeven, voor te bereiden, door hen tevoren met den
godsdienst, de taal, de zeden en de gewoonten van dat
land bekend te maken.
Er moet evenzeer op worden gewezen, dat de cmi-
gratiegilden in het buitenland, een recente creatie,
zich inzonderheid interesseeren voor kapi taalkrachti ge
emigranten. Ook daarin manifesteert zich weer de
t)
De in cle ,J’apansehe kokospalrnplantages rondom de
Zuidzee geïnvesteerde kapitalen w’orden op
8 miii.
Yen
geschat.
23
December
1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
943
zorg om te trachten aan de behoeften van het be-
sterumiugsianci te voldoen. Töewel het nog voorbarig
is, (le verkregen resultaten te beoordeelen, kan men
overtuigd zijn, dat deze tendens in de toekomst voor
de Japansche emigratie karakteristiek zal worden.
Japan heeft zij.n emigratie-organisatie bijna geheel
voltooid. Het is evenwel opvallend, dat het aantal
in het buitenland wonende Japanners nauwelijks een
millioen bedraagt, terwijl de bevolking van Japan
jaarlijks met een millioen zielen toeneemt. De emi-
gratie is dus, gelet op de cijfers, een mislukking en
dit heeft niet nagelaten sedert eenigen tijd een
zekere apathie teweeg te brengen in de publieke
opinie. Ondanks alle pogingen en cle vervolmaking
van de emigratie-organisatie, blijven er nog vele
moeilijkheden bestaan, vooral wat betreft het doen besluiten van de Japanners om te emigreeren. Men
kan
in
ieder geval zeggen, dat het numeriek on-gunstig resultaat van de Japaasche emigratie ook
voor een groot deel moet worden geweten aan de door
vele landen ten opzichte van de emigritie genomen
beperkende maatregelen – Waarschijnlijk echter zullen
(Ie staten, als zij zekerheid hebben, dat Japan hun
slechts die w’erkkrachten zal zenden, die zij noodig
hebben, zich niet meer bevreesd toonen werklieden te
krijgen, welke geheel vreemd staan tegenover hun na-
tlol1ale gewoonten.
In
dezen tijd zal de waarde van een
georganiseerde emigratie als regelende factor op de in-
ternationale arbei dsmarkten zeker erkend worden.
MAANDCIJFERS.
EMISSIES IN NOVEMBER
1936.
Staatsleeningen
………………
f
95.750.000,-
zijnde:
i
r
Cclel
.
kifl cl
Jo ninkrijk der Nederlan-
den
f
100.000.000
1
)
3
%
a
9514
%
…………
f95.75O.000
Proi’. en 0-emeentel. Leeniugen
5)
–
6.754.500,-
.A
T
cderland
Gein. Afinsterdiun
f
10.000.000)
334
%
obi.
Ii
973.
%
……
–4.200.000
Gein. Eiindho-vcn
f
2.000.000
4
%
obi.
k
100
%
……………
–2.000.000
Gein. ‘s-Graveuhage
f
9.940.000e)
334
%
old.
S
98%
%
……….168.900
Gen,. Groningen
f
2
.
540
.
000
)
334
%
obi.
Ii
99%
…………….231.600
Gens. Bandoeng
f
6.000.000
0)
4
%
ohi.
S
100
%
…………..154.000
Industrieele
Ondernemingen
……,,
2.000.000,-
zijnde:
V,’de,-faiecL
Obliga.tiën:
N.V. Wilton’s Mauh.fabr.
en Scheepsw.
f
2.000.000
434
%
hyp. ubl. a 100
%
f
2.000.000
Mij ii bouw Maatschappijen ………
—
600.000,-
zijnde:
!VCdcrla?ldschjfldië
jl.cvicleclen:
S1ijnbov,’
I’.l.i,j.
Zu:id-Ban-
tani
f
600.000
aand.
7)
S
100%
…………f
600.000
Diversen
……………………,,
195.500,-
zijnde:
Nederland
Obligatiën:
Opsterland f195.500 4
%
obI.
S
100
0
/
……..f
195.500
Totaal
……f
105.300.000,-
1)
Waarvan reeds geplaatst
f
50.000.000.
)
Bovendien
con’versie:
Gern.
Bord reeh.t
f2.580.000
334%obl.598340/0.
.
‘)
Van
thet
iietto-provenu
dezer
leciiing
is
een bedrag
van
f
5.550.000 voor conversie afgetrokken.
Van
.
liet nebto-proveiu
dezer
leening is
ccii bedrag
van
f
9.622.000 voor c-oaversie afgetrokken.
Van
het netto-provenu
dezer leening is
een bedrag
van
f
2.283.000 voor cotiversie afgetrokken.
0)
Van het
netto-provenu dezer
leeniing is
een bedrag
van
f
5.846.000 voor couvcrsic afgetrokken.
7)
Recht van
voorkeur
aandee]ih.
Exploratiie Mij. Ned.-
T,icl.ië 2 aaud.
C.
Zuid-i3anta,n op 5 geii’. aand
.,,Ernni”.
Emissies
in
1936.
(In Guldens.)
Nieuw kapitaal:
Conversies: Obligatiën
Aandeelen
Totaal
Jan. 110.209.850,—
–
110.209.850,— 2.266.700,—
Febr.
269.000,—
580.000,—
849.000,—
–
Mrt.
–
292.831,87
5
292.831,87e
–
April
1.050.000,—
–
1.050.000,—
–
Mei
120.000,—
–
120.000,—
50.000,-
Juni
–
–
–
–
Juli
–
46.987,50
46.987,50
–
Aug.
2.647.000,—
–
2.647.000,—
4.500.000,-
Sept.
1.286.720,—
–
1.286.720,—
16.459.000,-
Oct.
.
4.180.500.—
–
4.180.500,—
5.077.500,-
Nov. 104.700.000,—
600.000,—
105.300.000,—
25.881.000,-
224.463.070,– 1.51 9.8i9,37 225.982.889,37 54.234.200
OVERZICHT
VAN DEN STAND DER RIJKSMIDDELEN.
Uit. November 1936 (in Guldens)
A1″JJEELING la
Kohieren voor
den dienst
1936
1
)
5.0
Dir.
belastingen.
Bedragen,
–
welke zijn terugge-
Benaming der
Totaal
geven of
Zuiver
..
middelen
bedrag
andersdan
bedrag
i)
.
0
wegens
betaling
0
opdekoh.
afgeschr.
Grdndbelast. a)
10.263.097 45.646
10.21 7.452
10.019.048
1 nkomst.bel. b)
65.255.912
1.739.927163.515.985
60.621.533
Vermogensbel. c)
16.166.739
152.976
16.013.762 15.256.899
Verdedig.bel. 1
8.304.852
92.360
8.212.492 8.227.484
Bel.v. d.doodel,d.
1.546.6071
10.070
1.536.537 1.636.376
Totalen..
101.537.207
2.040.979 99.496.228
95.761.340
a) 34 hoofdsorn + 20 opeenten op de hoofdsom der ge
bouwde eigendommen. b) Hoofdsom + 60-78 opcenten. c)
Hoofdsom + 75 opeen’t,en.
1)
Voor de belastingen naar inkomen en vel-mogen be-
staan de vermelde bedragen uit
2%
gedeelte van het belas-
tingdienstjaar 193611937 en
1
,i
gedeelte van het belasting-
jaar 193511936.
2)
Voor de belastingen naar inkomen en
vermogen bestaan de vermelde bedragen uit
2%
gedeelte van
het belastin.gdienstjaar 193511936 en % gedeelte van het
belastingdienstjaar 193411935.
AFDEELING Ib
Nov
Sedert
Overeen-
Overige middelen.
1Jan.
I936
koinstige
1
periode
1935
Benaming der middelen
Divid.- en tantièmebel.
.
467.849 13.203.569 10.547.405
Rechten op den invoer
–
7.692.570
78.576.513 81.610.527
Statistiekrecht
….
– …
189.572 1.622.579 1.505.389
124.035
1.670.989 1.883.209
Accijns
op
geslacht
– . . –
542.659
5.751.134 5.121.456 Accijns
op
wijn
……-.
–
—-
41.166 1.581.550
1.727.815
Accijns
op
zout
………….
Accijns
op
gedistili.
. . –
2.199.998
24.735.903 25.634.116
608.279
6.690.06.4
7.812.615
4.914.080 48.729.604 48.161.736
Accijns
op
bier
………….
2.782.458 31.281.164
31.318.341
Accijns
op
suiker
………
Bel,
op
gouden en zilverw.
54.250
451.329
455.554 Accijns
op
tabak
…….
Omzetbelasting
……..-
6.601.753 56.677.522 55.411.740
Couponbelasting.
…….
.
473.409
.
5.292.448
4.878.915
Recht. en boeten
v.
zegel
1
2.476.986
2
)17671150
14.879.691
Recht. en boet.
v.
registr.
964.161
8.751.922 9.639.869
Recht, en boet. v.sucees-
sie,
v.
overgang bij over-
lijden
en
v.
schenking
4.227.373
33.991.529 31.874.722
Opbrengst d.
–
loodsgelden
53.874
561.497
2.558.805
Totalen….
34.414.472
337.240.466 335.021.905
1
Hieronder begrepen
wegens zegelreeht van
nota’s van
makelaars en commissionnairs
in
effecten, enz.
f
988.565
(Beursbel.).
2)
Id.
f
5.315.999.
9.870.000
9.959.795
74.200.000
3)
67.462.379
19.015.000
3)
9.200.000 3.000.000
12000.000
97.500.000
1.800.000
2.000.000 6.500.000 2.400.000
4)
31.000.000 10.000.000 50.000.000
34.000.000
550.000 81.500.000 5.000.000
16.000.000
‘1.500.u00
18.194.976
8.720.135 1.994.323 10.483.410
89.239.047
1.639.545
2.057.986 5.946.428 2.114.216 28.387.355 8.446.236 53.826.172 33.963.299
497.041
60.943.781 5.705.425
16.109.663
10.531.054
33.000.000
34707.931
2.600.000
5)
2.612.053
944
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
AFDEELING II. DIENSTJAAR 1935
uvere op- brengstoverhet
Bedrag van de 1 tijdvak van
1
Benaming der middelen raming Jan. 1935 tot en
1 met de maanil
1
Nov.
1936
Grondbelasjing.
(Y
4
hoofdsom + 20 opcenten
op de hoofdsom der gebouw
–
de eigendommen.)
Inkomstenbelasting
(hoofdsom + opcenten)
1)
Vermogensbelasting
(hoofdsom + opcenten)
2)
-.
Verdedigingsbel. 1 ………
Belasting v. d. doode hand – – –
Divid.- en tantiëmebelasting.
Rechten op den invoer ……
Statistiekrecht …………
Accijns op zout …………
Accijns op geslacht ……..
Accijns op wijn
Accijns
01)
gedistilleerd . –
Accijns op bier …………
Accijns op suiker ………. Accijns op tabak ………..
Belast. op gouden en zilverw.
Omzetbelasting …………
Couponbelasting ………..
Rechten en boeten van zegel Rechten en boeten v. registr.
Rechten en boeten v. succes- sie, v. overgang bij overlij-
den en v. schenking …..
Opbrengst der loodsgelden ..
Totalen…. 1512.635.000
1473.542.250
1)
Ten behoeve van het belastingdienstjaar 1934/1935
werden 20, ten behoeve van het belastingdienstjaar 1935/
1936 worden 60-78 opcenten geheven.
2)
Ten behoeve
van het belastingdienstjaar 1934/1935 werden 55, ten be-
hoeve van het belas’tingjaar 1935/1936 worden 75 opcenten
geheven.
8)
Nader gewijzigd ingevolge de wet van 4 Maart
1935. (Stbl. No. 70).
4)
Id. 13 September 1935 (Stbl. No.
548).
5)
Id. 10 October 1935 (Stbl. No. 601).
INKOMSTEN TEN BATE VAN HET VERKEERSFONDS
Nov. 1936
1
1936
1
1935
Motorrijtuigenbelasting
1
1.264.77i1
19.808.6331
19.679.434
Rijwielbelasting
20.365
-7.618.7701
7.641.410
Totaal
……….
1.285.136 27.427.4081 27.320.844
INKOMSTEN TEN BATE VAN HET GEMEENTEFONDS.
Dienst 1935/1936
Zuiver bedrag der
ko
Zuiver bedrag der tiieren voor den dienst
kohieren tot en met 1934/35 tot en met de-
de maand
Nov.
1936 zelfde maand van 1935
Gemeente.f.belast.. .
60.220.866 .
. 54.999.375
Tijd.opc.o.d.gem.f.b.
1
)
–
20.800.312
Opc. verm. t.get. v. 50
5.318.168
5.459.753
Tijd.opc.o.d.verm.b
3)
–
3.275.852
1)
Nader gewijzigd ingevolge de wet van 2 Aug. 1935
Stbl. No. 451).
t)
A1lén voor het dienstjaar 193411935.
OVERZICHT VAN DE INKOMSTEN TEN BATE VAN
HET WERKLOOSHEIDSSUBSIDIEFONDS.
Dienst 193611937
Bedrag van
raming kohieren tot en
met de maand
Nov.
1936
Grondbelasting (veertig ten hon-
derd van de hoofdsom)
9.810.000 9.912.384
Personeele belasting (tachtig ten
honderd van de hoofdsom naar
den eersten, tweeden en derden
1
)
21.750.000 20.795.993
Gemeentefondsbelasting
(vijf
en
twintig opcenten op de hiiofd-
1
)15.000.000
14.700.627
grondslag)
……………….
Vermogensbelastiug (twintig op-
2.065.126
som)
…………………….
Inkomstenbelasting
(tien
opeen-
centen op de hoofdsom)
…….2.260.000
ten
op
de
hoofdsom)
……….
1
)
4.700.000
4.388.073
Totaal ……
53.550.000
1
51.862.203
1)
Nader gewijzigd ingevolge de Wet van 2 Augustus 1935
(tbl. No. 453).
ONTVANGEN BOEKEN.
Monetary Policy and Crises
door Brinley Thomas
M.
A., Ph. D. Assistant Lecture.r in the
.Com-
merce Department Loudon School of Eçoïomics. (London 1936; George Routledge and Soni, Ltd.
Prijs 7 s.
6 d.).
Een studie van het Z.weedsohe experiment, waarin een
groote plaats is inigeruiincl aan de monetaire ‘bheor.ie. Ook
cle politiek van bet..uitvoereii van openbare werken wordt
vrij uitvoerig besprôken. Volgens den schrijver wijst liet
voorbeeld van Zweden er op, dat een depressie kan wor-
den verkort en een ifierstel kan worden versn4ld, indien
de Regeering en cle centrale bank samenwerken tçneinde
de oiszekerlicid te verminderen en de voorwaarden te
schelpen, die noodi.g zijn voor een ‘herstel van den inves-
teei-inigsluet. Het herstel van liet economisch leven in Zwe-
den is volgens deze.n schrijver aan verschillende factoren
toe te schrijven, zooals de depreciatie van de Kroon, het
uitvoeren van openbare werken, die uit leeningen worden
gefinancierd, de stijging van den uitvoer en de goede
•geldpoiitiek van de centrale bank. –
L’augmentation du capital social par incorporation
des réserves dans les sociétés anonymes d’après
un essai de théorie du capital social ei des réser-
ves
door Louis Chalaron, notaire, docteur en
droit de l’Université de Strasbourg. (Parijs 1935;
Librairie Dalloz).
Schrijver wijst in de inleiding op dc steeds toenemende mate, waarin vermeerdering van rnaatsohappeljk kapitaal
plaats heeft door het vormen en versterken van reserves
en op de omstandigheden, die dit hebben bevorderd. Hij be-
liandelt in het eerste gedeelte het weven van het maat-
schappelijk kapitaal en van de reserve, de noodzakelijk-
heid cii de juridische beteekenis, terwijl ‘het tweede ge-
deelte van zijn werk aaci de reservevorming is gewijd. Uit-
voerig behandelt ‘hij de gevolgen
zbowel
de civiele als de
fiscale, zooivel ten aanzien van de maatschappij als ook
ten aanzien van de aandeelhouders.
Het werk van ruim 220 pa.g. besluit met een uitvoerige
literatuur-opgave en juiisprudentievermelding.
AANVOER VAN GRANEN.
(In tons van 1000 kg.)
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
13-19
Dec.
Sedert
Overeenk.
13-19
Dec.
Sedert
Qvereenk.
1936 1935 1936
1Jan.
1936
tijdvak
1935
1935
1Jan.
1936
tijdvak 1
935
43.677
978.392
967.859
–
9.943
18.851
988.335
946.710
10.466
.
257.174 237.745
–
1.976
701
259.150 238.446
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
300
23 860
26.255
–
350
100
24.210 26.355
Boekweit ……………..
MaIs ……………….
12 624
796 706 790.212
3.215 146.585
124.670
943.91
914.882
5.777
322383
359.745
–
27.916 32.020
350.299
391.765 4.360
110.981
148.370 2.406
4081
1.660
115.062
150.030 2.164
273.340
168.953 10.280
174.170
324.353
447.510
493.306
Gerst
………………
Haver
……………..
1.750
50.628 46.112
–
375
–
51.003
46.112
Lijnzaad
……………
Lijn.koek ……………
..
36.608
20.6″9
150
10.118
7.105
46.726
27.714
Tarwemeel
………….580
Andere meelsoorten
1.470
36.178 32.905
–
1.186
3.541
37.314
–
36.446
23
December
1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
945
STATISTIEKEN.
BANK DISCONTO’S.
Ned.
2
3Dec.’36
Lissabon
…. 44
5Mei’36
IBel.Binn.Eff.
24
3 Dec.’36
Londen ……2
3t) Juni’32
Vrsch.inR.C.
24
3Dec.’36
Madrid ……5
9Juli ’35
Athene ……….
7
14Oct.
1
33
N..YorkF.R.B.
141
Feb.’84
Batavia……….
4
1 Juli’35
Oslo
……..4
7Dec.’36
Belgrado
……..
5
1
Febr.
’35
Parijs
……2
15
Oct.’36
Berlijn
……….
4
22Sept.’32
Praag
…… .t
Jan.’36
Boekarest ……..
44
15Dec.’34
Pretoria
…
3415Mei’33
Brussel ……….
2
16Mei ’35
Rome ……..44
18Mei’36
Boedapest
……
4 28Aug.’35
Stockholm
. .
24
1Dec.’33
Calcutta
……..
3
28Nov.’35
Tokio
3.285
7Apr.’36
Dantzig……….
5
21Oct.’35
Weenen ……
34lOJuli’85
Helsingfors ……
4
3Dec.’34
Warschau…. 5
260ct.’33
Kopenhagen ……
4
19Nov.’36
Zwits. Nat Bk.14 25
Nov.’36
OPEN MAIIKT.
1936
19
14119
7112
30 Nov.j
Dec.
Dec.
Dec.
5 Dec.
1935
16121
Dec.
1934
1722
Dec.
1914
2
01
24
Juli
Amsterdam
Partic. disc.
5
18
5
181
1
I16
15
(jI
1
(j
I
1
1
3-11
I(
–
31(
g
_3(
Prolong.
–
11(
2
(4
1114_1I3
11,’4’314
3.11
4
1
21
I4
-1
14
Londen
Daggeld
..
1
121
1
11-1
‘li-I
1
12.1
1
12-1
1
13_
131
4
-2
Partic. disc.
7
/8″
5
/1,,
71
8
_1
1
I
16
13
(,6_lIJ,6
8(15_
23
(16
3(43(
1
I2..
1
19
4
1
14I4
Berlijn
Daggeld ..
2
7
1s-3’Is
2
7
Is-3I8
2314
3114
2
1
12-3
3
8
3 -‘i4
3112_4
1
14
–
Maandeld
2:414_3
2
3
14-3 2314-3 2314-3
3.1(
4
331
4
.4
–
Part, disc.
3 3
3
3
3
3
1
j
2
1
1I2
Warenw.
– .
4_11
4.11
3
4.11
3
4.11
3
4_1J
4
4.1(
4
–
New York
Dageid
1)
1 1 1
l
3(
4
1
I3(
4
-2(
2
Partic.disc.
11
4
11
4
11
1
14-
1
12
‘Iie
1
(16
–
L)
Koers van 18 Dec. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vr dag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York’,)
*)
9)
9)
9)
1)
15 Dec.
1936
1.83″
16
9.01
73.93
857
31.04
100%,,
16
,,
1936
1.831%,,
9.01%
73.90 8.57%
31.05
100
17
,,
1930
1.83%,,
8.99%
73.70 8.56
30.98
100
18
,,
1936
1.82
1
.
1
,,
8.97% 73.50
8.53%
30.91
100%
6
19
1936
1.82
8.96%
73.474
8.53
30.90
l00%8
21
,,
1936 1.821,,,
8.96%
73.45
8.52k
3087
100%,,
Laagste d.w’)
1.82%
8.96%
73.374
8.52
30.85
100%
hoogste
d.w
1
)
1.84
9.02%
74.-
8.58 31.08
100%
Muntpariteit
1.469 12.1071
1
59.263
9.747
24.906
100
Data
Jnd
Weenen
Praag
Bo:ka-
Milaan
Madrid
15 Dec.
11136
42.22
–
6.49
–
– –
16
1936
42.22
–
6.48
—
–
–
17
,,
1936
42.10
–
6.474
–
– –
18
1936
42.-
–
6.45
–
–
–
19
1936
42.01%
–
6.46
–
–
–
21
1936
41.98
–
6.42
—
–
–
Laagste d.w’)
4195
–
6374
—
9.80
–
Hoogste d.w
1
)
4225
34.75
6.55
1.60
9.90
–
Muntpariteit
48.003
35.007
7.371
1.488
13.094
48.52
Data
Stock-
Kopen-
°
1
•
J1’el-
Buenos-
Mon
holm
)
hagen’)
Aires’)
(real’)
15 Dec.
1936
46.45
4025
45.27
3.98
56
v
4
1.84
16
,,
1
9:6
46.50 40.274 45.321
3.974
56%
1.84
17
,,
1930
46.40
40.174 45.224
3.974
56%
1.83%
18
,,
1936
46.30 40.074
45.12k
3.97
56% 1.82%
19
,,
1936
46.25
40.024
45.074
3.97
52%
1.83
21
,,
1936
46.224
40.024
45.05
3.96
56%
1.83
Laagste
d.w’) 46 15
39.95
45-
3.93
51%
1.8234
Hoogste d.w’)
4655
40.30 45.374
4.-
56%
1.84%
Muutpariteit
66.671 66.671
66.871
6.268
9 5 %
2.1828
*) Noteering te Amsterdam.
**)
Not, te Rotterdam.
1)
Part. opgave.
Iii ‘t 1 ste of 2de No. van ieder maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
KOERSEN TE NEW YORK. (Cabie).
Data
1 1
Londen
(
per k)
1
Parijs
It
p.
lOOfr.)I($
I
Berlijn
1
p. 100
Mk.)I(S
Amsterdam
p. 100
gld.)
15 Dec.
19361
4,90231
33
4,661%,,
40,24
54,47
16
,,
1936
4,91
13
:,,
4,6794,,
40,24
54,53
17
1930
4,91″
32
4,67% 40,24
54,68
18
1936 4,91
5
/,,
4,67%6
40,24%
54,67
19
,,
1936
4,91
1
/,,
4,67%
40,25
54,75
21
1936
4,911/,,
4,6696
40,24 54,76
23 Dec.
1935
4,92%
6.58%
40.19
67.77%
Muutpariteit..
4,86
3,90% 23.81%
40%
KOERSEN ‘fE LONDEN.
Plaats,
n
en
Landen
1
Noteerings-
eenheden
5Dec.
1
1936
12Dec.
1
1936 14(19
Dec.
’36
LaagstelHoogstel
1
19Dec.
1936
Alexandrië..
Piast. p.
97%
97%
97%
9734
Athene
.
.. . Dr.
p..
547%
547%
540
555
547%
Bangkok….
Sh.p.ticai
1
1
10,8,,
1/10%
1110% 1110%
1110%
Budapest’)..
Pen.
p. £
27
27
26
28 27
BuenosAires’
p.pesop.,c
16.95
16.25
16.00
16.20 16.05
Calcutta
. . . .
Sh.
p.
rup.
11*6%
1165132
1/6%
1/6%,,
1/6
5
1,,
Instanbul
. .
Piast.p.0
612 613 612
613
612
Hongkong
. .
Sh.
p. $
1
1
1
21%,
1121%,,
1,2%
113%,,
1121%,,
Sh.
p.
yen
11159164
11131
1
35
1,1
18
1
3e
1/2
111
63
,
1
64
Kc’be
…….
Lissabon….
Escu.p. ,,C
110%,,
110%
6
110
110%
110%,,
Mexico
.
.. .
$per,,
18
18
17%
1834
18
Montevideo
9
)
d.perC
26%
26%
26%
27
26%
Montreal
..
$
per
£
4.89%
4.89%
4.89%
4.911.4
4.90%
Rio d.Janeir.
4
d. per Mil.
229
33
2%
2281
3e
2
51
/
3
21%,,
Shanghai
. .
Sh.
p. $
112
17
1
3
11217132
1125.48
1,2%
1/2
13
1
3
Singapore
. .
id.
p. $
214
6
1
3e
2,4
5
1
82
24%,,
2,4y
4
2/4
5
,,
Valparaiso
5).
$
per
£
131%
13134
131%
131%
131%
Warschau
. .
ZI. p. £
1
26 26
25% 26%
26
1)
Offic.
not.
2
Dec.
16
5
(s;
10
Dec.
16
1
12.
2)
Offic.
not.
15
laten,
gem.
not., welke imp. hebben te betalen
2
Sept. 17.00;
10
Dec. 16.12.
3)
Offic. not. 6 Oct. 397/
s
. 4) Id.
II
Mrl.
1935 41(
4
. 5) 90 dg. Vanaf 28 Aug.
laatste .export” noteering.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS 9)
Londen’) N.York1)
Londen
15 Dec.
1936..
21948
4534
15 Dec.
1936….
1419
16
,,
1936.. 21%
45
16
,,
1936.,..
141:7
17
,,
1936..
2194
8
45%
17
,,
1936….
141 54
18
,,
1936.. 21%
45%
18
,,
1936….
141164
19
,,
1936.. 21%
–
19
,,
1936….
14117
21
,,
1930..
21%,,
45%
21
,,
1936….
141,84
23 Dec. 1935. . 21%
6
50%
23 Dec.
1935….
14111
27 Juli
1914..
24’3/,
1
59
27 Juli
1914….
8410%
‘)in pence
p.
oz.stand.
2)
Foreign silver
in
$e. p. oz.
fine.
3)
in sh.
p.oz. liiie
STAND VAN ‘s
RIJKS KAS.
Vorderingen.
1
7Dec.1936
1
15Dec.1936 Saldo van ‘sRijks Schatkist bij De Ne-
1
45.808504,95
1
58.280.767,63
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
,
283.933,90
,,
365,49
Voorsch.
op
uit. Nov. (resp. Oct.) 1936
ajd. gemeent. verstr.
op
a. haar uit te
derlandsche Bank
……………….
keeren hoofds. der pers, bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. en der geit.
fondsbel., alsmede
opc. op
die belas-
tingen en
op
de vermogensbelasting
–
–
Voorschotten aan Ned.-Indië
……….
,
89.443.528.57
,,
86.846.802,49
Idem aan
Suriname ………….
. ….
..13039.823,59
,,
13.030.629.13
Kasvord.weg.credietverst.alh.buitenl
.
13.757.415,15
,,
113.991.116,21
Daggeldieeningen tegen onderpand
Saldo der postrek.v.Rijkscomptabelen
–
.
35.666.656,52
–
,,
39.226.396,26
Vord.
op
het Alg. Burg. Pensioenf.
1)
–
–
Vord.
op
andere Staatsbedrijven
1)….
12.193.608,23
,
9.273.287,73
Verstr. ten laste der Rijksbegr. kasgeld-
leeningen aan gemeenten (saldo)…
28.120.000,-
,,
28.120.000,-
Verp1icht1ngen
Voorschot door De Ned. Bank ingev.
art.
16 van
haar octrooi verstrekt
–
–
Schatkistbiljetten in omloop ………
1439.300.000,-
f439.218.000,-
Schatkistpromessen in omloop
……
41.l30.000.-
•
4I.130.000.-
Zilverbins in omloop
…………….
..1.154.949,50
..
1.151.271,50 Schuld
op
uit. Nov. (resp.Oct.) 1916 ajd.
.
gem. weg. a. h.uitte keeren hooi da. d.
pers. bel., aand.
i. (l.
hooids. d. grondb.
e. d. gem. fondsb. alsm.
opc. op
die
bel, en
op
de vermogensbelasting
,,
1.713.575,18
,
997.966,93
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioenf.’)
,,
1.204.827,19
2.091.930,37
,,
1.212.275,03
2.499.671,33
88.918.346,43
Schuld aan Curaçao’)
……………..
Id. a. h. Staatsbedr. der
P.T.
en
T.’)
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)
,,
87.380.777,79
,,
2.000.000,-
,,
2.000.000,-
Id. aan diverse instellingen’)
………
..59.082.797,15
.
58.872.164,91
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH-INDISCHE
VLOTTENDE
SCHULD.
1
12Dec. 1936
1
19Dec. 1936
Voraeringen:’)
Saldo Javasche Bank
…….
……..
–
f
397.000,-
Saldo b. d. Postchèque- en Girodienst
f
228
000,-
….
,,
217.000,-
Verplichtingen:
Voorschot’s Rijks kas e.a. Rijksinstell.
.
86.755.000,-
,,
82.088.000,-
Schatkistpromessen in omloop …….
4.250.000,-
•
4.250.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds
,,
2.000.000.-
1.514.000,-
2.000.000,-
,,
•
1.514.000,-
Schatkis,biljetten in omloop
……….
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank ,
613.000,-
..
,,
628.000,-
Belegde kasmiddelen Zeifbesturen
,,
690.000,-
,,
690.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
,,
625.000,-
1
–
1)
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
op
19 Dec. 1936
f
43.002.000,-.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
–
Data
Metaal
Circu.
latie
Andere
opeishb.
schulden
Discont.
Div. reke-
ningen
1)
21
1Kov.
1936..
693
1973
531
691
1.505
14
1936..
691
1
1.054 518
682
1.502
7
,,
1936..
691
1.079
560
677
1.502
31 Oct.
1936..
707
1.169
519 678
1.495
24
,,
1936..
712 969
519
671
1.482
1
Juli
1914..
645
1.100
560 735 396
1) Sluitp. per activa.
946
ECONOMISCIT-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
STATISTISCH OVERZICH
GRANËN
EN ZADEN
TUINBOtJWARTrKELEN
VLEESCH
TARWE
a
R000E
MAIS
GERST
LIJNZAAD
WITTE
KOOL
UIEN ROODE
KOOL
RUND-
VARKENS-
anca
OCO
74 kg Bahia
La Plata
g
a
•ata
La Plata
le kwal.
gewoon
ie kwal.
Rottm
Blanca loco
loco
er-
loco
1-5 pond
per 100kg
1-5 pond
(versch) (versch)
Asste
R’damfA’dam
R’dam/A’dam
R’dam/A’dam
per 100kg
Broek op
per 100 kg
per 100kg
per 100kg
per 100
per 100 kg;
per 2000 kg.
p2000.
per 1960 kg.
Langendijk
Rotterdam Rotterdam
t
Io
t
0/0
/
O/
f
0
1
f
0
10
/
0
10
f
°Io
0
10
/
0
10
/
01
1925
17,20 100,0
13,07
5
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50.100,0
–
–
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3195,7583,4
360,5077,9
—
–
–
1927
14,75
85,8
12,47
5
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4
–
–
–
–
–
—
——
-.
–
–
—
—
–
– –
1928
13,47
5
78,3
13,15 100,6
226,00
97,7
228,50
96,8 363,00 78,5
4,55
100,0
13.25 100,0 17,23 100,0
93,-
100,0
77,50
100,
1929
12,25
71,2
10,875
83,2 204,00
88,1
179,75
76,2 419,25 90,6
7,38
162.4
—
11,78
88,9
9,10
52,8 96,40
103,7
93,125
120
1930
9,67
5
56,3
6,225
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
‘77,0
2,05
45,1
2,14
16,2
5,77
—
33,2
–
108,-
116,1
72,90
94
1931
5,55
32,3
4,55
.
34,8
84,50 36,5
107,25
45,4
187,00
40,4 3,06.
67,3
1,94
14,6
6,96
40,4
88,-
–
94,6
48,-
61,
1932.
5,225
30,4
4,62
5
35,4
77,25
33,4
100,75
42,7
137,00
:
29,6
1,49
32,8
8,07
60,9
1,84 10,7
61,-
65,6
37,50
48
1933
5,02
5
29,2 3,55
27,2
68,50 29,6
70,00
29,7
148,00
32,0
0.82
18,0
17,4
2,60 151
52,-.
55,9
49,50
63
1934
3,67
5
21,4
..
3,32
5
25,4
70,75
30,6
75,75
32,1
142,50
30,8
3,23 71,0
189
14,3
3,04
17,6
61,50
66,1
46,65
60
1935
4,125 24,0
3,07
5
23,5
61,00
26,3
68,00
28,8
131,75
28,5
2,21
48,6
2,58
19,5
5,25
30,5
48,I2b
51,7
51,62
5
65,
Jan.
1935
3,30
19,2
3,52
5
27,0
74,25
32,1
89,25
37,8
137,25
29,7
1,13
24,8
2,59
19,5
2,89
16,8
53,62
5
57,7
45,62
5
58
Febr.
3,20
18,5
3,375
25,8
68,00
29,4
71,25
30.2
124,25
26.9
0,91
20,0
2,14
16,2
4,26
24,7
51,90
55,8
47,55 61,
Maart
,,
3,20
18,6
3,075
23,5
67,75
29,3
64,00
27,1
20,50
26,1
0,88
19,3
2,92 22,0
7,69
44,6
51,40
55,3
51,20 66,
April
4,07
5
23,7
2,95
22,6
70,75 30,6
66,75
28,0
125,00
27,0
—-
_
–
51,925
55,8
50,25
64
Mei
4,05
23,5
2,90
22,2
60,00
25,9
57,25
28,5
125,50
27,1
50,80
54,6
48,50.
62,
Juni
,,
4,02
23,4 2,90
22,2
57,50
24,8
75,00
31,8
124,25
26,9
48,-
51,6 46,12
59
Juli
3,92
5
22,8
2,55
19,5
54,50
23,5
66,75
28,3
124,50
26,9
2,30 —
——————————-
48,-
51,6
47,375
61,
Aug.
4,25
24,7
2,625
20,1
55,25
23,9
64,50
27,3
132,25
28,6 44,80
48,2
52,55
67,
Sept.
4,75
27,6
3,-
22,9
55,75
24,1
64,50
27,3
139,50
30,2
43,375
46,6 56,62
5
73
Oct.
4,95
28,8 3,35
25,6
57,75
24,9 64,75 27,4
142,75
30,9
46,07 5
49,5 64,625 83,
Nov.
4,65
27,0
3,20 24,5
55,00
23,8
59,75
25,3
137,75
29,8
3,83
84,2 2,65 20,0
42,75
46,0
56,85
73,
Dec.
5,15
29,9
3,40
26,0
56,75
24,5
60,75
25,7
146,50
31,7
4,32
94,9
2,59
19,5
6,17
35,8 44,75
48,1
52,25
67,
Jan.
1935
5,45
31,7
3,525
27,0
56,00
.
24,2
63,50
27,0
153,50
33,1
4,47
98,2 2,26
17,1
6,41
37,2
44,-
47,3
50,87
5
65,
Febr.
5,225
30,4
3,40
26,0
55,25
.
23,9
64,50
27,3
152,50
33,0 4,50
98,9
2,59
19,5
7,43
43,1
43,775
47,1
48,25
62,
Maart
5,22
5
30,4 3,50
26,8
59,50
25,7
69,75
29,6
150,00
32,4
6,60
145,1
3,05
—
—
–
–
—
–
—–
—
23,0
9,06
52,6
45,75
49,2
46,57
5
60,
April
5,175
30,1
3,45 26,4
64,00 27,6
70,00
29,7
147,25
31,8
•
–
–
–
–
—
—-
–
–
–
–
–
–
–
–
–
—
—
–
—
–
–
—–
—
–
—
—
—-
–
—
–
–
–
–
–
48,50
52,1
45,375
Mei
5,12
5
29,8
3,175
26,6
63,75
27,5
72,25
30,6
147,75
31,9
—
—
—-
–
—–
–
–
–
51,60
55,5
44,30
57,
Juni
5,05
29,4
3,45 26,4
66,00
28,5
71,50
30,3
154,00
33,3
—
—
–
–
—
–
—–
–
–
–
54,Ii
58,2
46,25
Juli
•
5,625
32,7 3,65 27,9
71,75
31,0
74,75
31,7
162,50
35,1
57,35
61,7
47,75
61,
‘Aug.
6,35
36,9
4,025
30,8
84,00 36,3
88,00
37,3
170,00
36,8
60,40
64,9
50,20
64,
Sept.
,,
6,50
37,8
4,40 33,7
,85,00
36,7
88,00
37,3
166,75
36,1
61,05
65,6
51,875
66,
Oct.
8,80
51,2 6,025
46,1
97,50
42,1
120,50
51,1
199,75
43,2
—
–
–
–
—
–
–
–
–
–
—-
–
–
–
—
—
—
–
–
–
–
–
—-
–
–
–
—
–
—
—
–
–
–
–
–
—-
–
–
–
58,85
63,3
52,30
67,
Nov.
8,55 49,7
5,725
43,8
89,50
38,7
121,50
51,5
193,00
41,7
0,85
18,7
1,60
—
–
–
–
—
–
—
–
–
—-
–
–
–
12,1
–
–
56,-
60,2
49,87
5
64,
7 Dec.
7,80
45,3
6,20 47,4
94,50 40,8
126,50
.53,6
195,00
42,2
0,80
17,6
1,38
—
–
–
–
—
–
—
–
–
—-
–
–
–
10,4
1,44
83,6
57,_S)
61,3
49,5O)
63,
14
.
,.
,,
8,05 46,8
6,75
51,6
97,50
42,1
128,00
54,2 200,00
43,2
60-
6
)
64,5 49,25
6
)
63,
21.
,,
8,35
48,5
7,375
56,4
98,50
42,5
131,00
55,5 204,50
44,2
60,_7)
64,51
49,50
7
)
1
63,
5) Men zie voor de toelichting op dezen staat de nos. van 8, 15 Aug. 1928, 25 Febr. 1931 en 15 Febr. 1933.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2 van Jan. 1931 t
3) Tot Jan. 1928 Western; vanaf Jan. 1928 tot 16 Dec. 1929 American No. 2, van 16 Dec. 1929 tot 26 Mei 1930 7415 kg Hongaarsche; vanaf 26Mei1930 tot 23Mei 19
23Mei1932 64/65 K.G. Zuid-Russische. Van 23 Mei–19 Sept. 1932 No. 3. Van 19 Sept. ’32 tot 24 Juli ’33 62163 kg Z.-Russ. Van 24Juli ’33-7 Oct. ’35 64/65 kg La Plat
Vervolg STATISTISCH OVERZICH
MiNERALEN
‘TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN
STEENKOLEN
Westfaalschef
PETROLEUM
BENZINE
KATOEN
_____________ WOL WOL
gekamde
KOE-
KALK-
Hollandsche
Mid. Contin.
Crude
‘-
Gulf exp.
gekamde
Australische,
Australische,
HUIDEN
SALPETER
__________ __________
bunkerkolen, ongezeefd f.o.b.
33 t/m. 33.90
64166
0
cts. per
Middling
locoprijzen
F. G. F.
Sakella-
(2.
F. No.
1
Merino, 64’s Av.
CrossbtedColo-
nial Carde.d,
Gaaf, open
kop
GId. per
100
kg
R’damiA’dam
Bé
s.
g.
per barrel
U.S.
g allon
New-York
rides
Oomra
Liverpool’
loco
Bradford
per
1h.
500 Av.
loco
57-61 pnd.
netto
per
1000
kg.
per Ib.
Liverpool
Bradford per lb.
/
01
0
i70
O/
o
cts..•
0
10
ets.
0
%
cts.•
°/o
cts.
•I
0
10
cts.
•
01
cts.
•
2T
1925
10.80
100.0
4,165
100,0
36,85
100,0
57,7
100,0
147,5
100,0
47,1
1100,0
277,2
100,0
148,7
1100,0
34,70
100,0
12,-
100,d
1926
17,90
165,7
i
4,68
5
112,5
33,85
91,9
43,5 75,5 81,8
55,5
31,8
1
67,4
238,1
85,9
124,7
1
83,9
28,46
82,0
11,61
96,
1927 11,25
104,2
3,225
77,4
.
36,85
100,0
43,4 75,3
84,6
57,3
36,6
77.8
244,4
-88,2
133,6
1
89,8
40,43
116,5
11,48
95,
1928
10,10
93,5 2,975
71,4
24,75
67,2 :49,6
86,0
96,8
65,6
37,9 80,4
259,6 93,6
153,7
1103,4 47,58
137,1
11,48
95,
1929
11,40 105,6
3,05
73,2
24,80
67,3
47,5
82,4
859
58,2
33,2
70,5
1966
70,9
127,3
1
85,6
32,25 92,9
10,60
88,
1930
11,35
105,1
2,78
66,7 21,75
59,0
33,6
58,3
60,5
41,0
19,8
41,9
134,8
48,6
81,9
1
55,1
25,36
.73,1 9,84
82/
1931
10,05
93,1 1,44
34,5
12,50
33,9
21,3
37,0 36,9
25,0
15,5
33,0
108,4
39,1
60,5
1
40,7
18,65
53,7
8,61
71,
1932
8,00
74,1
2,01
48,2
11,16
30,3
16,0
27,7
26,3
17,8 15.7
33,3
80,6
29,1
42,8
28,8
11,15
32,1
6,15
51,2
1933
7,00
64,8
1,11
26,8
8,95
24,3
16,7
29,0 25,9
17,5
14,0
29,7
97,0
35,0 47,9
32,2
13,26
38,2
6,18
51/
1934
6,20
57,4
1,56
37,5
7,14
19,4
18,2
31.6
26,8
18,2 13,5
28,7
97,0
.
35,0
51,7
.
34,7
12,07
34,8
6,11
50/
1935
6,05
56,0
1,55
37,2 7,49 20,3
17,5
30,3 26,0
17,6 14,9
31,7
84,4
‘
30,5
42,8 28,8
12,54
36,1
5,89
49,1
Jan.
1935
6,05
56,0
1,55
37,2 7,38
‘20,0
‘
18,7
32,5
27,1
18,4
15,1
32,0
74,3
26,8 41,6
28,0
10,75
31,0
6,15
51,2
6,05
56,0
1,55
.
37,2 6,82
18,5 18.6
.
32,3
26,4
17,9
15,1
32,1
70,6
25,5
39,1
26,3
10.50
‘
30,3 6,20
51,7
Maart
5,90
54,6
1,54
36,9 6,80
18,4
16,9
29,2
24,4
16,6
14,1
29,8
69,3
25,0 37,8
25,4
10,25
29,5 6,25
52,1
April
6,00
55,6
1,56
37,5 7,42
20,1
17,5
30,3
24,6
16,7 14,6
30,9
74,3 26,8 40,3
27,1
10,75
31,0 6,30
52/
Mei
6,05
56,0
1,54
36,9
7,38
20,0
18,1
31,4 25,0
16,9
15,5
32,8 80,6
29,1
42,8
28,8
11,75
33,9 6,30
52/
luni
6,05
56,0
1,54
36,9
7,81
21,2
17,4
30,1
24,3
16,5
15,0
31,9
84,4
30,5
42,8
28,8
12,-
34,6 6,30
52,(
Juli
•
6,05
56,0
.
1,54
36,9
7,73
21,0
18.0
31,2 24,3
16,5 15,5
32,9
92,0 33,2
45,4
30,5
11,75
33,9 5,40
45,C
Aug.,,
6,15
56,9
1,54
36,9
7,64
20,7 16,9
29,2
24,7
16,8
14,3
30,3
92,0
33,2
45,6
31,4
12,-
34,6
5,40 45,(
Sept.
6,10
56,5
1,55
37.2
7,07
19,2
15,9
27,5
24,9
16,9 13,3
28,1
92,0
33,2
44,1
297
14,50
41,8 5,50
45/
Oct.
6,05
56,0
1,55
37,2
7,44
20,2
16,6
28,8
26,7
18,1
14,8
31,7
93,2 33,6
44,1
29,7
16,-
46,1
5,55
46,2
Nov.
6,05
55,0
1,54
36,9
7,86
21,3
17,5
30,3
29,7
20,2
15,9
33,8
94,5
34,1
45,4
305
16,-
46,1
5,60
46,7
Dec.
6,05
56,0
1,54,
36,9
8,41
22,8
17,5
30,3
29,8
20,2
15,9
33,7
93,2
33,6
44,1
29,7
14,25
41,1
5,70
47,EE
Jan.
1936
Febr.
6,15 56,9
1,52
5
36,6
8,41
22,8
‘
17,5
30,3
29.3
19.9 14,7
311
97,0
35,0
45,4
30,5
15,-
43,2 5,80
48,3
6,15
56,9
1,51
36,3 8,56
23,2
16,9
29,2
27,7
18,8
‘
13,8
293
97,0
35,0
46,6
31,4
15,-
43,2 5,85
48,6
Maart
6,15
56,9
1,525
35,6
8,61
23,4
16,7
29,0
28,1
-19,0
-‘14,1
29,8-
99,5 35,9
47.9
32.2
14,25
41,1
5,90
49,2
April
6,20
57,4
1,525
36,6
8,51 23,1
17,1
29,7,
27,6
18,7
13,8
29,2
.99,5
.
35,9
47,9 32,2
14,-
40,3 5,95
49/
Mei
»
6,25
57,9
1,52
6
36,6
8,51
23,1
17,1
29,7
27,3
18,5 13,5
28,6
100,8
36,4
47,9 32,2
13,75
39,6
6,-
50,1
.luni
,,
6,30
58,3
1.52
5
36,6
8,33
22,6
1
7,6
30,5
27,4
18,6 16,8
.
35,7
97,0
35,0
46,6
31,4
13,-
37,5
6,-
50/
Juli
6,25 57,9
1,52
5
36,6 8,06
21,9
1
9,3
33,5
31,4 21,3
1
8,
1
38,5
97,0
35,0
46,6
31,4
13,-
37,5
6,-
50,1
Aug.
6,30 58,3
1,52′
36,6 7,94
21,5
17,9
3
1
,0
33,3
22
,5
17,2
‘36,6
99,5
35,9
46,6 31,4
13,50
‘38,9
5,25
43,E
Sept.
6,35 58,8
1,54
36,9
7,81
21,2
‘
18,0
31,2
32,3
21,9
17,8
37,8
99,5 35,9
.
49,1
33,1
14,50
41,8
5,35
44/
Oct.
7,80
72,2
1,95
.46,8
110,27
27,9 23,0 39,9
42,0
28,5
21,9
46,5
121,0
43,7
61,1
.
41,1
19,25
55,5
5,40
45,6
Nov.
7,70
71,3
1,92
5
46,2
1b0,19
27,7
22,6 39,2
43,4
29,4
21,4
45,4
l3I4
47,4
73,4
49,4
19,25 1
55,5 5,45
45,4
7 Dec.
7,85
72,7 1,915
46,0
10.11
1
)
27,4
23,2
40,2
41,8
4
)1
28,3 1 21,3
4
)
45,2
136,1
7
)
49,1
‘
80,7
7
)
54,3
20,25
10
58,4
5,55
46,3
4
7,65
72,7
.
1
,9
1
45,9 110,342)
28,1
23,9
41,4
39,45)
26,7
2
1
,4)
45,4
.
134,1
8
/
48,4
.
81,6
8
)
54,9
1
5,55
46,2
,,
»
7,85
72,7
1,90
45,6
1
l0,28.
3
)
27,9
23,3
40,4
39,20)
26,6
21,5
6
)
.45,6
135,0
9
)
48,7
82,5
9
)
55,5
1
5,55
46,2
‘) 4Dec.
2)11
Dec.
3
)18 Dec. )2 Dec.
5)9
Dec. 6)16 Dec.
7)3
Dec. 8)10 Dec: )17 Dec.
50)
15Dec.
‘S)
lndexcijfers
op goudbasis resp. 41,2 en 34,9.
12)
Op
goudbasi
42,5
en 31,8.
13)
Op
goudbasis 433 en 39,6.
‘
23 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
947
VAN GROOTHANDELSPRIJZEN
1)
ZUIVEL EN EIEREN
METALEN
BOTER
ST
0 ER
KAAS
Edarnmer
EIEREN
KOPER
L
D
TIN
CIIJZR d
GIETERIJ-
ZINK
GOUD
ZILVER
per kg
Leeuwar-
Hefing
Crisis
Alkr1iaar
Fabrieks-
Gem. not.
Erermijn
Standrd
Locoprijzen Locoprijze
Londen
Locoprijzen
Londen
Fd
a
l
fl
Y
No.3f.o.b.
IJZER
(Lux III) p.
Locoprijzen
Londen
cash
Londen
cash
Londen per
der Cotom.
Noteering
Zuivel-
Centr.
kaas
klm/merk
Roermond
p. lOO st.
Londen
per Eng. ton per Eng, ton
per Eng. ton
Middlesb.
Eng, t. f.o.b.
Antwerpen
per
Eng. ton
per ounce
line
Standard
Ounce
per Eng.ton
/
0
10
f
t
°Io
f
0j
f
•
0
/0
fo
01
/
•
0
10
f
•
01
/
•
0
10
/0
01
/0
01
cts..I
01
1925
2,31
100,0
–
56,-
100,0
9,18
100,0
751,00
100,0
440,75
100,0
3168,50
100,0
44,25
100,0
40,50
100,0
437,75
100,0
51,75
100,0
162,00
100,0
1926
1,98
85,7
–
43,15
77,1
8,15
88,8 702,50
93,5
376,00
85,3
3519,50
111,1
52,25
118,5
41,50
102,5
413,00
94,3
51,75
100,0
144,50
89,3
1927
2,03
87,9
–
43,30 77,3
7,96
86,7
674,00
89,7
292,75
66,4
3511,50
110,8
44,25
100,0
39,00
96,3
344,75
78,8
51,75
100,0 134,75
83,3
1928
2,11
91,3
–
48,05
85,8 7,99
87,0.
772,00
102,8
254,75
57,8
2749,75
86,8
40,00
90,4
38,00
93,5
305,75
69,9
51,75
100,0 131,25
81,1
1929
2,05
88,7
–
45,40
81,1 8,11
88,3 916,00
121,9
281,25 63,8
2465,75
77,8
42,75
96,6
41,50
102,6
301,00
68,8
51,75
100,0
123,25
76,2
1930
1,66
71,9
–
38,45 68,7
6,72
73,2
661,25
88,0
218,75 49,6
1721,25
54,3
40,50
91,8
36,00
88,8
204,00
48,6
51,75
100,0
89,75 55,4
1931
1,34
58,0
–
31,30 56,9
5,35
58,3
438,75
58,4
145,75
33,1
1331,50
42,0
33,25
75,3 28,75
70,9
139,50
31,9
51,75
100,0
67,50 41,6
1932
0,94
40,7
–
22,70 40,5 4,14
45,1
276,50
36,8
104,00
23,6
1175,00
37,1
25,50 57,5
22,50 55,2
118,50
27,1
51,75
100,0
65,00
40
11
1933
0,61
26,4
0,96
20,20
36,1
3,71
40,4
267,75
35,6
95,25
21,6
1596,00 50,4
24,75
56,2
21,25
52,2
128,50
29,4
51,75
100,0
62,25
385
1934
0,45
19,5
1,-
18,70
33,4
3,45
37,6
226,50
30,2
82,00
18,6
1718,00
54,2
24,25
54,8
20,25
50,1
102,25
23,4
51,75
100,0
65,75
40,7
1935
0,49
21,2
0,99
14,85
26,5
3,20
34,9
230,75
30,7
103,75
23,5
1631,50
51,5
24,00
54,1
20,25 50,2
102,75
23,5
51,75
100,0
89,25
55,1
Jan.’35
0,58
25,1
0,90
14,95
26,7
3,125
34,0
205,00
27,3 75,75
17,2
1676,50
52,9
24,00
54,1
20,75
51,5
88,75
20,4
51,75
100,0
74,25
45,9
Feb. ,,
0,52 22,5
0,95
14,37
5
25,7
3,20
34,9
196,00
26,1
75,00
17,0
1650,50
52,1
24,00
54,1
20,75
51,5
86,75
19,8
51,75
100,0
74,75
46,1
Mrt. ,,
0,37
16,0
1,025
13,30
23,8 2,74 29,8
198,50
26,4 77,25
17,5
1503,75
47,5
23,00
52,1
20,50
50,4
84,75
19,4
51,75
100,0
79,50 49,0
Apr..
0,37
16,0 1,08
11,50
20,5
2,31
6
25,2
222,75
29,6 88,00 20,0
1585,50
50,0 23,25
52,7
20,25 50,0
91,25
20,9 51,75
100,0
91,75
56,6
Mei
,,
0,34
14,7
1,10
11,85
21,2 2,38
5
26,0
242,00
32,2
100,75
22,9
1636,75
51,7 23,50 53,4 20,25 50,0
106,25
24,3 51,75
100,0 100,75
62,3
Juni
,,
0,41 17,7
1,-
11,95
21,3
2,415
26,3
227,50
30,3
103,75
23,5
1649,00
52,0
24,00
54,1
20,25 50,0
103,50
23,6
51,75
100,0
99,00
61,1
Juli
0,44
19,0
1,-
12,37
5
22,1
2,54
27,7
223,75
29,8
104,75
23,7 1701,00 53,7
24,00
54,1
20,25
50,0
102,75
23,5
51,75
100,0
92,25 57,0
Aug.,,
0,46
19,9
1,07
15,10
27,0 3,310
36,1
239,00
31,8
115,50
26,2
1641,00
51,8 24,25 54,8
20,25 50,0
108,00 24,7
51,75
100,0
90,00 55,6
Sept..
0,58
25,1
0,97 20,25 36,2
3,16
34,4
248,25
33,1
117,75
26,7
1636,25
51,6
24,00
54,1
20,25 50,0
113,75
26,0
51,75
100,0
88,50
54,7
Oct.
•
0,65
28,1
0,89
19,87
5
35,5
3,95
43,0 256,25
34,1
135,00
30,6
1656,25
52,3 24,00
54,1
20,25 50,0
121,25
27,7
51,75
100,0
88,75 54,9
Nov.
0,59
25,5
0,94
16,90
30,2
4,69
51,1
255,50
34,0
130,50
29,6
1641,75
51,8
24,50
55,5 20,25 50,0
118,50
27,1
51,75
100,0
88,50
54,7
Dec. ,,
0,57
24,7
0,95
15,80
28,2
4,60
50,1
255,50
34,0
121,25
27,5
1597,50
50,4 24,75
56,2 20,25 50,0
110,00
25,2
51,75
100,0
77,25
47,7
jan.’36
0,57
24,7
0,95
16,80
30,0 4,04 44,0
252,00
33,5
112,50
25,5
1516,50
48,0 24,75
56,2 20,25 50,0
106,25
24,3 51,75
100,0
60,50
37,4
Feb.
0,61
26,4 0,925
17,375
31,0
3,375
36,8
256,25
34,1
116,75
26,5
1493,50
47,1
24,75 56,2 20,25 50,0
111,00
25,4
51,75
100,0
60,25
37,2
Mrt. ,,
0,46
19,9
1,04
17,70
31,6
2,69
29,3
261,75
34,8
120,75
27,3
1544,25
48,7
24,75 56,2 20,25
50,0
116,75
26,7
51,75
100,0
59,50
36,8
Apr.,
0,44
19,0
1,025
16,825
30,0
2,49
27,1
269,50
35,9
117,25
26,6
1522,75
48,1
24,75 56,2 20,25 50,0
110,75
25,3
51,75
100,0
61,00
37,7
Mei
0,47 20,3 0,99
18,75
33,5
2,52
27,5
270,25 36,0
114,75
26,0
1495,50
47,2 25,00 56,8 20,25 50,0
108,00
24,7
51,75
100,0
62,25
38,5
Juni
•
0,57
24,7
0,89
20,20
36,1
2,69
29,3
268,50
35,8
110,50
25,1
1358,25
42,9 25,00
56,8
20,25
50,0
105,50
24,1
51,75
100,0
60,75
37,5
Juli
,
0,60
26,0
0,810
19,35
34,6
2,91
31,7 275,25
36,6
117,75
26,7
1382,00
43,6
27,00
61,0
20,25
50,0
101,00
23,1
51,75
100,0
60,50
37,4
Aug,,
0,62 26,8 0,80
17,875
31,9 3,310
36,1
282,50 37,6
123,75
28,1
1358,75
42,9 27,00 61,0
20,25
50,0
101,00
23,1
51,75
100,0
59,75
37,0
Sep.,
0
25,1
0,79
16,25
29,0 3,63
39,5
289,75 38,6
134,50
30,5
1459,00
46,0
27,25
61,6
20,25 50,0
104,25
23,8
51,75
100,0
60,75
37,5
Oct.
,
0
27,3
0,775
17,55
31,3 4,85
52,8 374,75
49,9
169,00
38,3
1847,75
58,3
33,50.
75,7
27,75
68,5
135,00
30,8
65,25
126,0
75,75
46,8
Nov.,
0,70
30,3
0,78
16,07
5
28,7
5,15
56,1
397,75
53,0
196,25
44,5
2079,75
65,6
33,75
76,3 29,25 72,2
149,00
34,0
64,50
124,6
79,50
49,1
7 Dec.,
0,68e)
29,4 0,80
16,-
0
)
28,6 4,85
52,8
394,00
52,5 205,75
46,7
2044,50
64,5
36,50 82,5
32,75
80,9
147,75
33,8
64,-
123,7
80,00
49,4
14
,,
,,
0,68
0
)
29,4
0,80
15,7501
28,1
4,50
49,0
406,25
54,1
232,00 52,6 2077,75
65,6
36,50 82,5 32,75
80,9
161,50
36,9
64,-
123,7
80,25
49,5
21
,,
,
0,65
10
28,1
0,85
15,
7) 268
4,10 44,7
422,00
56,2
244,75
55,5
2086,50
65,9
36,25
81,9e)
32,50
80,2*)
170,00
38,8
63,50
122,7
79,50
49,1
6 Sept. 193279 K.G. La Plata; van 26 Sept. 1932 tot 5 Febr. 1934 Manftoba No. 2; van 5 Febr. 194 tot 6Juli1936 80kg. La Plata; van 6 Juli 1936 tot 30Nov. 1936 Manitoba.
4 kg Zuid-Russische; van 23Mei1932 tot 2 Oct, 1933 No. 2 Canada.
4)
Tot Jan. 1928 Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2, van 9 Febr, 1931 tot
an 7 Oct. ’35-18 Mei ‘3662183 kg Z.-Russische,
5)
4
Dec.
0)
12 Dec.
7
)18 Dec.
0)
3
Dec,
0
)10 Dec.
10)
17 Dec.
Ii)
II Dec.
N.B. Verbeterde prijzen Ijzer Cleveland vanaf 19 Oct. 1936, Gieterij-ijzer vanaf 30 Nov.
lAN GROOTHANDELSPRIJZEN.
BOUWMATERIALEN
KOLONIALE PRODUCTEN
VURENHOUT
basis 7″ f.o.b.
S T E E N E N
CACAO
COPRA
KOFFIE RUBBER SUIKER
THEE
INDEXCIJFER
Kolo-
Zwedenƒ
binnenmuur
buitenmuur
G.F. Accra
Ned.-Ind.
Robusta
Standaard
Ribbed Smoked
Witte kristal-
All. N.-I. theev,
Finland
per
t. m.
S.
Locoprijzen
Sheets
suiker loco
A’dam gem. pr.
Grond-
nlale
per standaard
van 4.672 M,
per
per
1000
1000
stuks
stuks
50 kg c.i.f.
Nederland
per 100kg
Amsterdam
Rotterdam
per
1/s
kg.
lociien
R’damlA’dam
per lOO kg.
Java- en Suma-
trathee
p. ‘/2
kg.
stoffen
pro-
per ib,
ducten
9
10
/
010
7i”
«T’
««
ets.
‘i”
T7ï”
–
Ij”
–
7″
110
ets.
1925 159,75
100,0
15,50
100,0
19,-
100,0
25,71
100,0
35,870
100,0
61,375
1100,0
1,80
100,0
18,75 100,0
84,5
100,0
100.0
100.0
1926
153,50
96,1
15,75
101,6 19,50
102,6
29,65
115,3
34,-
94,8
55,375
1
90,2
1,21
67,4
17,50
93;3
94,25
111,5
96.0
102.6
1927
160,50
100,5
14,50
93,5
18,50
97,4
4114
160,0
32,625
90,9
46,875
t
76,4
093
51,6
19,120
102,0
82,75 97,9
87.5
109.1
1928
151,50
94,8
12,-
77,4
18,50
97,4
34:64
134,9
31,870
88,9 49,625
1
80,9
0,54 30,2
15,85
84,5
75,25
89,1
84.6
97.4
1929 146,00
91,4
14,-
90,3
21,25
111,8
27,73
107,9
27,37
0
76,3
50,75
1
82,7 0,52 28,8
13,-
69,3
69,25
82,0
81.8
85.5
1930
141,50
88,6
12,50
80,6
20,75
109,2
2112
82,2
22,620
63,1
32
1
52,1
0,30
16,5
9,60
51,2
60,75
71,8
66.0
64.3
1931
110,75
69,3
10,25
66,1
20,25
106,6
13:56
52,8
15,375
42,9
25
1
40,7 0,15 8,4
8,-
42,7
42,50
50,3
46,8
46.6
1932
69,00 43,2
9,25 59,7
15,-
78,9
11,80
45,9
13,-
36,2
24
39,1
0,09
4,9
6,32
0
33,7
28,25
33,4
36.1
38.0
1933
73,50 46,0
10,-
64,5
12,75
67,1
9,28 36,0 9,30
25,9
21,10
34,2
0,11
6,3
5,52
0
29,5
32,75
38,7
35.2
34.7
1934
76,50
47,9 8,50 54,8
10,50
55,3
8,17
31,8 6,90
19,2
16,80
27,4
0,20
10,9
4,07
5
21,7
40
47,3
34.4
32.1
1935
59,50 37,2
7,25
46,8
8,75
46,1
8,12 31,6 9,15
25,6
14,10
23,0 0,18
10,0
3,85
20,5
34,50 40,8
33.6
29.0
an.’35
66,00 41,3
7,25
45,8
8,50 44,7
8,52
33,1
8,77
0
24,5
16
26,1
0,20
10,9
3,50
18,7
33,75 39,9
32.9
29.5
eb.
,,
66,00
41,3
6,75 43,5 8,25 43,4
8,57
33,3
9,375
26,1
15,62
5
25,5
0,19
10,5
3,45
18,4
32
37,9
32.4
28.9
Mrt,
,
59,00
36,9
7,-
45,2
8,25
43,4 8,02
31,2
8,570 23,9
14,625
23,8
0,16
9,1
3,55
18,9
29
34,3
30.9
21.4
Apr,,
60,00
37,6
7,-
45,2 8,25
43,4
8,17
31,8 9,15
25,6
14,50
23,6
0,17
9,5 4,15
22,1
31,25
37,0
32.1
28.5
Mei
,,
57,50
36,0
7,-
45,2
8,25 43,4 8,07 31,4 9,50
26,5
14,125
23,0 0,18
10,0
4,20 22,4
32,75 38,8
33.3
28.6
luni
,
57,50
36,0
7,25
-46,8
9,
–
47,4
8,02
31,2 9,07
0
25,3
13,87
0
22,6
0,18
10,0
3,870 20,7 30,25
35,8
33.2
27.8
)uli
57,50
36,0 7,25
46,8
8,75
46,1
7,97
31,0
8,
–
22,3
1350
22,0 0,18
10,0
3,570
19,1
30,75
36,4
33.4
27.1
Aug,:
58,25
36,5
7,
–
1
45,2
9,25
48,7
7,92 30,8
8,07
5
22,5
1350
22,0 0,18
10,0
3,525
18,8
32,50 38,5
33.7
21.4
Sept.,
57,75
36,2
7,
–
45,2
9,-
47,4
8,12 31,6
8,47
5
23,6
13,50
22,0
0,17 9,5
3,720
19,9
36
42,6
34.2
28.8
Oct,
56,50
35,4
7,25 46,8
9,25
48,7
8,12
31,6
9,970
27,8
13,50
22,0 0,19
10,5
4,225
22,5
46,25
54,7
35.5
31.9
Nov.,
57,75
36,2
7,25 46,8
8,75
46,1
8,02
31,2
10,325
28,8
13,50
22,0
0,19
10,5
4,10 21,9
39,50
46,7
35.8
31.1
Dec,
,,
58,00
36,3
7,50 48,4
9,50
50,0 8,17 31,8
10,45
29,1
13
21,2 0,20
10,9
4,20 22,4
39,50
46,7
35.4
30.4
jan.’36
63,00
39,4
8,25
53,2
10,-
52,6 8,47 32,9
11,12
0
31,0
13
21,2
0,21 11,6
4,32
5
23,1
39,50
46,7
35.5
30.9
reb,
63,00
39,4
8,-
51,6
9,50 50,0 8,62 33,5
10,625
29,6
13
21,2
0,22
12,3
4,12
5
21,3
38,50
45,5
35.6
30.6
Mrt,
,
64,25
40,2
8,-
51,6
10,25
54,0 8,47
32,9
9,775
27,2
13
21,2
0,23
12,6
3,925
20,9
37,25
44,1
35.8
29,9
Apr,
,
65,00
40,7
8,-
51,6
10,25
54,0 8,67 33,7 9,725
27,1
13
21,2
0,23
12,6
3,975
21,2
36,50
43,2
35.6
29.8
Mei
65,00
40,7
8,-
51,6
10,25
54,0
9,23 35,9
9,525 26,6
13
21,2
0,23
12,6
3,65
19,5 37
43,8
35.2
29.9
,!uni
,,
68,00
42,6
7,75 50,0
10,-
52,6
10,34
40,2 9,90
27,6
13
21,2
0,23
12,6
3,85
20,5
36,50
43,2
35.3
31.0
Juli
,
71,25
44,6
7,-
45,2
9,25
48,7
10,34
40,2
10,47
0
29,2
13,12
0
21,4
0,24
13,3
3,70
19,7
36,25
42,9
35.9
31.1
Aug.,,
73,25
45,9 6,50 41,9
9,-
47,4
10,89
42,4
10,820
30,2
13
21,2
0,23
13,0
3,55
18,9
36,75
43,5
36.2
31.1
S.
,
79,00
49,5
7,-
45,2
9,-
47,4
12,30
47,8
11,275
31,4
13
212
0,24
13,3
3,475
18,5
37,50
44,4
31.2
32.6
Oct,
107,00
67,0
7,25 46,8
9,-
47,4
17,24
67,1
13,87
5
38,7
14,87
5
24
:2
0,30
16,7
4,475
23,9
46,50
55,0
47.3
40.9
Nov,,
106,00
66,4
17,45
67,9
16,120
44,9
15,25
24,8
0,32
17,8
4,570
24,4
48,50
57,4
49.9*)
43.4
7Dec.,
106,00
66,4
22,53
00
87,6
18,75
52,3
16
26,1
0,35
19,4
4,50 24,0
48
7)
56,8
51.611)
43.711)
14
,
,
115,00
72,0
19,75
53,1
16
26,1
0,34
18,9
4,370
23,3
47,759)
56,5
53.1
12)
43.511)
21
,
,,
115,00
72,0
.
19,80
55,2
16,50
26,9
0,37
20,6
4,87
5
26,0
53.913)
49.313
De tegenwaarde in guldens, o’an de £ en
$
noteeringen, berekend tegen den wisselkoers o’an den dag. (Zie E.-S. B. van 7 Oct, 1936, blz, 733).
In verband met verbeterde ijzerprijzen gewijzigde indexcijfers voor grondstoffen (papier) vanaf maandgemiddelde October,
(goud) vanaf
7
December.
948
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 December 1936
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 21 December 1936.
Activa.
Binnenl.Wis-(Hfdbk.
f
19.764.033,39
s
sels,Prom..
Bijbnk.
,,
252.208,36
enz. in disc.Ag.sch.
,,
1.974.891,71
f
21.991.138,46
Papier o. h. Buiten!, in disconto
……
,,
–
Idem eigen portef.
f
2.274.000,-
Af: Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.
–
2.274.000,-
Beleeningen
‘i
Hfdbk.
f
272.426.450,42
1
)
ncl. vrsch.I5Bbflk.
in rek.crt.tAgscli
,
5.793.394,73
,,
33.310.479,35
op onderp.J
f
311.530.324,50
Op Effecten ……
f
308.645.120,06
1
)
Op Goederen en Spec.
,,
2.885.204,44
311.530.324,501)
Voorschotten a. h. Rijk
…………..
Munt, Goud ……
f
124.107.080,-
Muntmat., Goud
.. ,,
545.425.862,19
f
669.532.942,19
Munt, Zilver, enz.
19.426.446,18
Muntmat., Zilver.
.
688.959.388,372)
Belegging van kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………
..
39.640.744,13
Gebouwen en Meub. der Bank
……..
,,
4.600.000,-
Diverse rekeningen ………………
,,
5.707.142,36
Staatd. Nederi. (Wetv. 27j5,’32, S. No. 221)
,,
11.958.329,12
f
1.086.661.066,94
–
Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,
3.105.769,04
Bijzondere
reserve
…
…………..
,,
6.300.000,-
Pensioenfonds
…………………..
,,
10.289.913,85
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
776.872.820,-
Bankassignatiën in omloop
……….
,,
58.415,26
Rek.-Cour.
f
liet Rijk
f
89.207.142,95
saldo’s:
1
Anderen
,,
177.894.653,86
,,
267.101.796,81
Diverse
rekeningen …………….. .
,,
2.932.351,98
f
1.086.661.066,94
Beschikbaar metaalsaldo
…………
f
272.281.962,79
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is
,,
680.704.907,_
Schatkistpapier, rechtstreeks bij de Bank ondergebracht
………………..
..
–
Waarvan aan Nederlandsch-lndjë
(Wet van 15 Maart 1933, Staatsbiad No. 99)………..
f
68.518.450,-
Waarvan in het buitenland ………………………
.
10.500.000,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Goud
1 1
Andere
Beschikb.
1
Dek-
Data
Circulattel
opeischb.l
Metaal- Iking,
Munt _Muntmat.i
1
schuldenl
saldo
perc.
21 Dec.
‘3611241071
545.426
776.8731267.180
272.282
t
66
14
‘361124107!
545.426
1
776.4151238.799
284.108
1
68
25
Juli’
14
!
65
.7
03
!
96.410
310
.
4
37!
6.1
9
8
43.521
54
Totaal
1
Schatkist-
1
Belee-
Papier
Diverse
Data
1
bedrag
_
1
promessen
ningen
op hef
reke-
Idiscontoslrechtstreeksi
buitenl.
ningen
2
)
21 Dec.
19361
21.991
1
–
311.53
0
2.274
5.707
14
,,
19361
22.359
–
1
282.281 2.274
5.443
25 Juli
1914!
67.947
–
1
61.686 20.188
509
‘1
Ijnaer ae
activa.
JAVASCHE BANK.
Andere
Beschiki
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
metaal-
schulden
saldo
19Dec.
‘362)
105.1360
162.890 32.800
27.384
12
,,
’36
2
)
105.590
16.770
29.390
27.526
21 Nov.1936
88.565
18.017
158.849
25.614
32.797
14
,,
1936
88.565
18.056
162.670
23.071
32.325
25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634
4.842
Wissels,
Diverse
Dek-
Data
buiten
Dis-
Belee-
reke-
ki,ngs-
N.-Jnd.
conto’s
fin gen
ningen
i)
percen-
_____________
bef aalb.
.
tage
19Dec. ’36
2
)
1.690
71520
29.450
54
12
,,
1
362)
1.910
71.520
28.720
54
21 NovJ936
2.796
14.584
58
’10i88
1
53.15
0
14
,,
1936
2.878
10.181
1
54.221 13.900
57
25 Juli 1914
6.395 7.259 75.541
2.228
44
1
1 Sluitpost activa.
i
) Cijfers
telegrafisch ontvangen.
BANK VAN ENGELAND.
1
Bankbilf.
1
Bankbilj.
OtherSecurities
Dsc.and
I
-z
Advances
i
Data
Metaal
in
un
Banking
1
circulatie
1
Departm.
Secunties
16 Dec.
1936
1
314.340
467.695
1
45.965
6.743
1
20.761
9
,,
1936
1
249.315
i
458.852
j
49.808
8.146
1
20.925
22 Juli
1914
40.164
29.317 33.633
1
1
OtherDeposits
1
1
Dek-
Data
00v.
1
Sec.
1
Public
Depos.
Bankers
Other
Reserve1
kings-
Accounts
1
perc.
1)
16 Dec. 36
1
89.088
10.427
1
96.152
1
38.757
1
46.6451
32,1
9
,,
’36
1
81.718
1
17.491
1
86.985
1
38.884
1
50.4631
35,2
22Juli ’14
11.005 14.736
42.185
29
.
297
!
52
vernouuing tusscneu rieserve
cii
utpubitb.
BANK VAN FRANKRIJK.
Data
Goud
Zilver
Te
goed
in het
Ws-
Waarv
–
Belee
1
Re
0
12
rs
£
l
~
oos
ohot
buitenl.
sels
1
bOtenl
ningen
v. d. Staat
11 Dec.’38
60.359
571
7
9.385
1.4581
5.193
3.200
4
,,
’36 60.359
511
6
1
9.561
1.4581
5.676
3.200
23Juli’14
4.104 640
–
1.541
8
769
–
Bons v. d.I
Diver-
Rekg.Courant
Data
zelfst.
sen’)
Ci rculatie
Staat
Zelfst.
Parti
amort.
P.
amort.k.lculieren
11 Dec.’36
5.640
2.601
86.779
138
1
1.948
1
9.648
4
30
,,
‘
5.640
2.610
87.273
117
1
1.866
1
8.747
23 Juli 14
–
–
5.912
401
–
943
•)oIu:Lpuat acuva.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. (rc.
dekking
en
ningen
banken
1
)
geldende
cheques
15 Dec.
1936 66,4
28,2
5,2
4.617,4
56,7
7
,,
1936
66,4
28,3
5,5
4.695,4
57,3
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2
Data
1
Effec-
Diverse
1
Circu-
Rekg.-.,
L
Diverse
ten
Activa’)
latie
1
Crf.
Passiva
15 Dec.
1936
1
220,4
1
702,2
1
4.567,9
1
667,9
1
300,7
7
,,
1936
1
219,4
661,6
1
4.562,7
671,4
1
287,4
30 Juli
1914
330,8
1
200,4
1.890,9 40,0
‘;
unuelas,.
‘)
W.U.
rçcri,enuanasciieiiiv
lu,
1 UCL.
Icap.
.,u,
.o Liii…
NATIONALE BANK VAN BELGIE (in Belga’s).
Data
Goud
.
‘c
4rs
Rekg.Crf.
1936
c
es
17 Dec.
13.7301
58
11.3631
75
1157
1
40 4.452
54
1
910
10
,,
56
1.359!
72
157
1
40
4.469
32
1
898
FEDERAL RESERVE BANS.
Goudvoorraad
Wissels
Data ,,Other
1
Goud-
In her-
1
In de Totaal
certifi-
cash”
2)
disc. v. d.
1
open
bedrag
caten’)
member
1
markt
banks
1
gekocht
2Dec.’36’
8.822,4
1
8.811,0 246,4
1
6,3
1
3,1
25Nov.’361
8.780,2
_8.768,8
247,5
1
6,1
1
3,1
Belegd
F. R.
Notes
1
1
Totaal
‘
1 Gestort
1
Goud-
1
Dek-
1
Alaem.
1
ftek-
Data
Gov.Sec.
in circu-I
Kapitaal
1
kings-
1
kings- ___________
latie
1
1 1
perc.8)
1
perc.
4
)
2Dec.’36’
2.430,2
1
4.202,8
1
7.080
:
2
7.0966 1
130,3
1
80,3
1
–
25
Nov.’36!
2.430,2
1
4.169,2
1
130,2
80,3
–
)
ucic
cci iiiicatcii wc,ucii uvur uc OLiidLKISL aan ut nrbclvc DdIlflCli
gegeven voor de overname van het goud, toen de $’op 31Jan. ’34
van
100
op 59.06 cents werd gedevalueerd.
,Other Cash” does not include Federal Reserve Notes or a Bank’s
own Federal Reserve
bank
notes.
Verboudiug totalen
goudvoorraad tegenover opeiscbbare
schulden: F.
R. Notes en netto deposito.
4)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal
en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE bANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED.
RE$.
STELSEL.
Dis-
1
1
IReserve
Totaal
1
Waarvan
Data
Aantal
leenin.
conto’s
en
1
Beleg-
t
gingen
bil de
F R.
1
depo-
sito’s
1
time
1
beleen.
1
banks
1
deposits
25Nov.’36’
2
1
8.779
1
13.622
1
5.431
1
27.629
1
5.034
18
,,
‘
36
!
3
8.752
1
13.690
5.471
1
27.695
5.029
pluato,.
wall
ana.ahln,a.awaaulualll.ullaa.ultull,9.
land zijnin duizenden, alle overige posten In millioenen van de be.
treffende valuta.
–