Wonen

De woningmarkt staat onder druk. Hoge prijzen beperken de toegankelijkheid van koopwoningen en ook huurwoningen zijn schaars. In hoeverre sluit de huidige woonsituatie aan bij de woonvoorkeuren van de bevolking?

Vanaf 2013 kwam er jaarlijks een steeds groter deel van de bestaande woningvoorraad in handen van particuliere investeerders, omdat zij meer woningen kochten van eigenaars-bewoners dan dat zij aan hen verkochten. Maar sinds 2021 is die trend gebroken: voor het eerst sinds 2014 voegen investeerders per saldo weer woningen toe aan de koopwoningmarkt.

De koopstarter heeft het met de snel stijgende huizenprijzen over de afgelopen jaren steeds moeilijker gekregen op de woningmarkt. Door de sterk gestegen hypotheekrentes dalen nu de huizenprijzen. Maar in hoeverre compenseert deze prijsdaling de te betalen hogere rente?

Door de stevige prijsstijgingen op de woningmarkt zijn Nederlanders kleiner gaan wonen om toch een koopwoning te kunnen betalen. Zo steeg ook de populariteit van tiny houses enorm. Vooral Amsterdam spant de kroon; daar neemt het aantal aankopen van kleine woningen zeer sterk toe.

Overwaarde van woningen zit veelal vast in de woning. Dat is onhandig, want zo kan deze niet gebruikt worden om de vergrijzing en de verduurzaming en het levensloopbestendig maken van de woningvoorraad te bekostigen. Innovatie middels participatiehypotheken kan deze markt vlottrekken, en pensioenfondsen kunnen daarbij het voortouw nemen.

Naar verwachting loopt een miljoen panden in Nederland risico op funderingsproblemen. Herstel bij funderingsproblemen brengt grote kosten met zich mee voor woningeigenaren. In woningadvertenties wordt er echter zelden melding gemaakt van de staat van de fundering. Houden woningkopers dan wel voldoende rekening met de kosten en risico’s van funderingsproblemen?

Op 1 december pleitte Misha van Denderen in ESB voor de inzet van erfpacht als alternatief voor eigen woningbezit. Het idee mag dan goedbedoeld zijn, maar wie even nadenkt over de implicaties komt al snel tot de conclusie dat het volstrekt onzinnig is om op grote schaal over te gaan op erfpacht als vervanging van het eigen woningbezit. De argumenten tegen op een rij.

Na een periode van vele binnenlandse verhuizingen daalt het aantal verhuizingen sterk in de tweede helft van 2021 en de eerste helft van 2022. De afname is qua omvang vergelijkbaar met die bij de nasleep van de kredietcrisis van 2008. Vooral het aantal verhuizingen binnen gemeenten daalde hard.

Nederland stimuleert het eigenwoningbezit al jaren fiscaal met aanzienlijke onevenwichtigheden in de economie als gevolg. Afbouw van de belastingvoordelen stuit echter op bezwaren van met name woningbezitters. Een voorstel voor een oplossing.

Jongvolwassenen klagen dat het door de gestegen huizenprijzen veel moeilijker is geworden om een starterswoning te kopen. Tegelijkertijd zijn de rentekosten van een hypotheek gedaald. Hoe ontoegankelijk is de woningmarkt nu echt voor deze groep?