Om de gebrekkige communicatie tussen ambtenaren en bewindslieden tijdens de toeslagenaffaire beter te begrijpen, helpt het om te bedenken dat ministeries eigenlijk twee opdrachtgevers hebben. Enerzijds de minister en staatssecretaris, anderzijds de samenleving. De balans tussen die twee is zoekgeraakt.
Publicaties vormen voor universiteiten doorgaans het belangrijkste criterium waarop medewerkers beoordeeld worden en helpen dus om academisch carrière te maken. Wetenschappers zijn daarom sterk gericht op het publiceren van hun onderzoek, wat al snel leidt tot de houding van ‘publiceren om te publiceren’ (publish or perish). Dit kan leiden tot allerlei kwalijk gedrag, zoals zelfplagiaat.
Als de competitie wordt uitgespeeld, dan wordt Ajax met overtuiging landskampioen, zo blijkt uit ons voorspellingsmodel. We houden in dat model nu ook rekening met de coronamaatregelen. Hoe lang er zonder publiek wordt gespeeld, is dit seizoen bepalend voor welke club degradeert, en welke club als derde eindigt en Europa ingaat.
Paul de Beer pleitte recent voor een permanente NOW-regeling om daarmee werkloosheid te voorkomen. Een riskant voorstel. Dergelijke plannen zijn geen oplossing voor langdurige crises, ze veroorzaken ze. De loonkostensubsidie moet juist snel afgebouwd worden. Het is tijd om de noodsteun meer te richt op het stimuleren van de economische dynamiek.
In deze serie hebben we tot nu toe gekeken naar wat optimaal beleid voor Nederland kan zijn. Er was echter tot nu toe niet gekeken naar de maatschappelijke kosten en baten van het beleid dat tot dusver in Nederland is gevoerd. Dat is nu veranderd. In de laatste uitgave van ESB zijn twee maatschappelijke kosten-batenanalyses opgenomen. Een samenvatting.
In een reactie op het artikel van Alfred Kleinknecht over het onvoorwaardelijk basisinkomen, schrijven Emiel Althuis en Peter van Hoesel dat het voor de overheid veel minder zal kosten dan Kleinknecht voorspiegelt.
Data van het RIVM laten zien dat de risico's van corona fors lager zijn in de tweede golf en vooral ouderen die langdurig zorg ontvangen treffen. Hen beter beschermen is de maatregel die de meeste gezondheidswinst oplevert.
Een tijdelijke lockdown is te rechtvaardigen als deze leidt tot een perspectief op een oplossing. Daarom in deze nieuwe blog van 'Rekenen aan corona' een verdere uitwerking van een langetermijnoplossing: gedifferentieerd beleid dat onderscheid maakt tussen kwetsbaren en minder kwetsbaren.
Het kabinet heeft tot 19 oktober de tijd om een langetermijnvisie en -beleid neer te zetten. Het is dan zaak om het vertrouwen te herwinnen. Dat kan, door terug te keren naar de uitgangspunten van maart en daar het juiste risico-gestuurde beleid bij in te zetten. Indammen bij kwetsbaren, en mitigatie bij niet-kwetsbaren is de enige duurzame weg vooruit.
Een ambitieus investeringsplan voor ventilatie op scholen loont snel, ook als de kans dat het helpt tegen corona klein is, Het is goed mogelijk dat alleen al via de baten van de betere leerprestaties veel van de installatiekosten zich zullen terug verdienen.
Alle aandacht voor preventie van ziekte levert helaas nog te weinig op. Voorvechters zetten te veel in op verlaging van de collectieve zorgkosten via kleine maatregelen met zwakke onderbouwing. We zullen moeten accepteren dat de hoognodige verbetering van de volksgezondheid inspanning en geld kost.
Meer solidariteit is nodig om de ongelijkheid te verkleinen. Solidariteit een plek geven kan gemakkelijk. De huidige pensioenregelingen hoeven er niet massaal voor op de schop, en de fondsen hoeven niet te worden afgeschaft. De wettelijke invoering van een uniforme basispensioenpolis binnen alle bestaande pensioenregelingen is voldoende, ongeacht uitvoering door fonds of verzekeraar.
Met het ‘ja’ van het FNV op het pensioenakkoord kan de vakbeweging meeschrijven aan een nieuw hoofdstuk in het pensioenbeleid en laat het onvruchtbare controverses, zoals over de rekenrente, achter zich. Toch is er nog veel werk nodig voordat het nieuwe pensioenakkoord voldoende zekerheid en solidariteit biedt.
Na het vervallen van de basisbeurs zijn studenten meer gaan lenen, dan ze ervoor aan beurs kregen. Hoe is dat te verklaren? En is het reden om het leenstelsel terug te draaien, zoals nu ook D66 wil?
Economie kom je dagelijks tegen. Bas Haring bezocht het economiemuseum in Parijs om te zien hoe een museum kan bijdragen aan een beter begrip van de samenleving en het vakgebied.
De coronacrisis biedt vanwege de enorme negatieve schok in de verleende reguliere zorg een uitgelezen kans voor onderzoek naar de (kosten)effectiviteit van reguliere zorg. Het opkomen van het virus was toevallig en onverwacht, en benadert daarmee de omstandigheden van een gerandomiseerd experiment.
Volgens de bijstandsexperimenten in verschillende gemeenten heeft het ontheffen van bijstandsgerechtigden van hun zoekverplichtingen statistisch gezien geen negatief effect op de uitstroom naar werk. Zo helder als de uitkomsten van de experimenten lijken, zo weerbarstig is de interpretatie echter.
Het gebeurt niet vaak, maar af en toe gaat een voorgenomen publicatie in ESB op verzoek van de auteur zelf niet door. Doorgaans is dat geen reden om ’s nachts wakker te liggen. Maar het terugtrekken van twee maatschappelijke kostenbatenanalyses heeft de redactie toch wel even wakker gehouden.
Uit een eerste onderzoek van Rabobank blijkt dat de anderhalvemetereconomie in potentie leidt tot een krimp van de economie van 10 procent. De 60min-economie is een alternatief en een aanvulling dat tot betere resultaten zal leiden, laten we in Rekenen aan corona #5 zien.
Sommige economen vragen om de beëindiging van de lockdown. Dat is op het eerste gezicht begrijpelijk. De kosten per bespaard levensjaar zijn hoger dan we in de reguliere zorg bereid zijn uit te geven. Het verschil betreft minimaal een factor 2, en waarschijnlijk veel meer. Als we eerder niet bereid waren om zoveel offers voor een extra levensjaar te brengen, waarom nu dan wel?
De Rabobank stelt dat de regio Amsterdam en Zuidoost-Brabant harder getroffen zullen worden door de coronacrisis vanwege het wegvallen van agglomeratievoordelen. Daar is echter flink wat op af te dingen.
Omdat kennis over of het beleid tot een goed resultaat geleid heeft niet nodig is om te oordelen of beslissingen goed genomen zijn, is het ook nu al mogelijk om te beoordelen of de Nederlandse overheid in de coronacrisis de juiste beslissingen neemt. Wel is noodzakelijk om vast te stellen of de beslissers niet ten prooi vallen aan de twee belangrijkste valkuilen bij het beslissen onder onzekerheid.
De coronacrisis brengt veel opkomende economieën in liquiditeitsproblemen. Zo’n honderd landen maken daarom momenteel gebruik van een vorm van steun van het Internationaal Monetair Fonds. Tijd voor de creatie van meer speciale trekkingsrechten (SDRs).
Nu de bezetting van de IC’s weer hanteerbaar is, lijkt het momentum daar om beslissingen omtrent de huidige lockdown niet langer alleen aan virologen over te laten. Als economen zullen we nu vuile handen moeten maken: risico’s nemen, snellere analyses verrichten en dit alles begrijpelijk opschrijven en uitleggen. Uit de comfortzone dus.
De Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW) loopt eind mei af. Minister Koolmees wil de ontslagboete schrappen in een nieuwe regeling, maar alternatieven zijn beter.
Ook na de aangekondigde versoepelingen, zullen sectoren als de horeca en het betaalde voetbal nog flinke beperkingen kennen. De huidige maatregelen ter verlichting van de schade leiden tot hoge schulden. Prijsmaatregelen als huurverlagingen en salariskortingen voor veelverdieners vormen een beter alternatief.
Met de afgekondigde versoepeling van coronamaatregelen kunnen sommige sectoren die nu in een lockdown zitten weer geleidelijk open. Mits ze het mogelijk maken voor werknemers en klanten om voldoende afstand te bewaren. Het idee hierbij is dat deze sectoren na het aanbrengen van noodzakelijke aanpassingen weer aan het werk kunnen, omzet kunnen draaien en daarmee de economische schade kunnen beperken. Maar afhankelijkheden tussen sectoren worden hierbij niet meegenomen.
Als de huidige daling van het aantal besmettingen doorzet, ontstaat er eind mei de ruimte de samenleving en de economie echt te heropenen. Wat zijn de voorwaarden waaraan een duurzame exitstrategie moet voldoen? Deel vier van de blogserie 'Rekenen aan corona'.
The GDP growth forecasts for the Netherlands issued by the IMF in its April 2020 World Economic Outlook (WEO) surprised many, not only for the large negative 2020 number itself, but for it being weaker than some other leading European economies. Let me make some general considerations about forecasting amid today’s immense uncertainties, and then look at the Dutch economy.
Kiezen welke bedrijven we gaan redden en welke niet, is nog niet zo makkelijk, net als het stellen van voorwaarden aan steun. Maar als de ondertekenaars van de petitie in de Volkskrant ergens gelijk in hebben, dan is het dat de coronacrisis het makkelijker maakt om gevestigde belangen te negeren wanneer het publieke belang daarom vraagt.